کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمانهای بین المللی در وین، طی مصاحبهای اظهار داشت: به دنبال انتشار گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درخصوص اجرای پادمان در ایران، یادداشت توجیهی متضمن مواضع جمهوری اسلامی ایران در این خصوص تدوین و برای ثبت به عنوان سند آژانس، در اختیار این نهاد قرار گرفت.
متن این یادداشت، به شرح زیر میباشد:
" به دنبال گزارش مدیرکل آژانس با عنوان "موافقتنامه پادمان ان. پی. تی با جمهوری اسلامی ایران" که در روز سه شنبه سوم مارس ۲۰۲۰ منتشر میگردد، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمانهای بین المللی در وین تمایل دارد تا برخی نظرات اولیه را به شرح زیر به اشتراک گذارد:
مطابق با ماده بند (ج) ماده ۴ پروتکل الحاقی، در صورت ارائه هر گونه درخواست برای دسترسی از سوی آژانس، "دلایل این دسترسی میبایست مشخص گردد". برخلاف این موضوع، آژانس در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان، هیچگونه استدلال حقوقی معتبر و موثقی را ارائه نکرد. کپیهایی که توسط آژانس به عنوان مبنای درخواست هایش ارائه شده، نه معتبر بوده و نه حتی مربوط به منابع باز میباشند، بلکه حسب ادعای رژیم اسرائیل، بواسطه به اصطلاح یک عملیات مخفی به دست آمده اند.
جمهوری اسلامی ایران معتقد است که ارسال برخی کاغذهایی که مبتنی بر اطلاعات جعلی سرویسهای اطلاعاتی هستند، مطابق با اساسنامه آژانس، موافقتنامه جامع پادمان، و پروتکل الحاقی نیست. از اینرو، چنین اقدامی نه آژانس را مجاز به ارائه چنین درخواستی میکند، و نه تعهدی را برای جمهوری اسلامی ایران جهت بررسی چنین درخواستهایی ایجاد میکند.
مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در این خصوص، در مناسبتهای مختلف از جمله در ملاقاتهای متعدد میان مقامات آژانس و ایران مطرح شده است: ملاقات میان مدیرکل موقت، آقای فروتا و معاون رئیس جمهور، جناب آقای دکتر صالحی و وزیر امور خارجه، جناب آقای دکتر ظریف در سپتامبر ٢٠١٩ در تهران؛ ملاقات میان معاون مدیرکل، آقای آپارو و مقامات ایرانی در جولای، آگوست، اکتبر و نوامبر ٢٠١٩ در تهران؛ ملاقات میان معاون وزیر امور خارجه، جناب آقای دکتر عراقچی و مدیرکل آژانس، آقای گروسی در دسامبر ٢٠١٩؛ ملاقات میان معاون رئیس جمهور جناب آقای دکتر صالحی و مدیرکل آژانس، آقای گروسی در فوریه ٢٠٢٠؛ و همچنین ملاقاتهای متعدد میان سفیر و نماینده دائم ایران و مدیرکل موقت، آقای فروتا، معاون مدیرکل، آقای آپارو، و مدیرکل، آقای گروسی در سالهای ٢٠١٩ و ٢٠٢٠.
جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه قصد ندارد تا با مشروعیت دادن به این دادههای ادعایی، پایه گذار یک بدعت بد باشد، و حتی معتقد است که این موضوع اعتبار آژانس را تخریب کرده و به ضرر روابطش با کشورهای عضو میباشد. از اینرو، جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که آژانس هر اطلاعاتی را معتبر تلقی نکند و در این راستا، با این موضع مدیرکل که استقلال آژانس در رابطه با اجرای فعالیتهای راستی آزمایی از اهمیت ویژهای برای اعتبار آن برخوردار است، موافق میباشد.
شایان ذکر است که آژانس دسترسیهای تکمیلی متعددی در ایران داشته است، که اغلب آنها با در زمان کوتاهی انجام شده اند. بر اساس آخرین آمارها در سال ٢٠١٨، از ١١٢۴ بازرسی انجام شده در میان دولتهای دارای موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده (۵٩ کشور)، ٩٨٩ مورد از آنها (حدود ٨٨ درصد) صرفا در ایران انجام شده است. همچنین، از ۶٠ مورد دسترسی تکمیلی انجام شده در میان دولتهای گروه مذکور در سال ٢٠١٨، ۴۴ مورد از آنها (حدود ٧٠ درصد) در ایران انجام شده اند، ضمن اینکه همچنین ٢٧ دسترسی تکمیلی در ١٠ ماهه اول ٢٠١٩ در ایران انجام شده اند. واضح است که سهم بازرسیهای ایران در بازه زمانی ٢٠٠٩ تا ٢٠١٨، از ٣٨.٩درصد به ٨٧.٩ درصد در میان این گروه از دولتها افزایش یافته است. در مجموع، ٢٢ درصد بازرسیهای انجام شده توسط آژانس در سراسر دنیا، در ایران انجام میشوند. همچنین، به طور متوسط هر روز ۶ بازرس در ایران حضور دارند. بنابراین، موضوع اصلی به همین سادگی مربوط به اعطای یک یا دو دسترسی تکمیلی نمیباشد. بحث بر سر این حقیقت است که چنین درخواستهایی بایستی بر مبنای دلایل شفاف و اصول مطابق با اسناد مرتبط آژانس باشند، که درخصوص دو درخواست اخیر برای دسترسی تکمیلی، صدق نمیکند.
جمهوری اسلامی ایران مجددا بر عزم خود برای ادامه تعامل و همکاری با آژانس، در تطابق کامل با تعهداتش، تاکید مینماید. با توجه به این موضوع، ایران به آژانس اعلام نموده که آماده وارد شدن به یک گفتگوی سیاسی با آژانس جهت ارتقای درک مشترک در این خصوص میباشد.
متعاقبا، ایران بازدید معاون مدیرکل، آقای آپارو، را برای انجام مباحث بیشتر پذیرفت، که آژانس ترجیح داد یک گزارش مکتوب به جای آن منتشر کند.
در این برهه، آژانس و دولتهای عضو مسوولیت دارند تا تدبیر و خردمندی خود را در رسیدگی به چنین موضوعاتی در یک رویه معقولانه و با هدف پرهیز از تخریب تصویر بزرگتر در خصوص همکاری میان ایران و آژانس، نشان دهند."
∎