جهان صنعت نیوز: جعفر خیرخواهان به تشریح ضرورت های افزایش قیمت بنزین پرداخت و اظهار کرد: قیمت هرکالا درسطح جهانی تعیین شده و خرید و فروش می شود. درحال حاضر قیمت بنزین در خلیج فارس حدود ۵۰ سنت است که ما تا چند روز پیش آن را حدود ۹ سنت می فروختیم. به عبارت دیگر بنزین با قیمت هزار تومان و با در نظر گرفتن دلار ۱۲ هزار تومانی، برابر با ۹ سنت و بسیار ارزان بود. در کشورهای همسایه از جمله ترکیه و پاکستان که وضعیت درآمدی آنها تفاوت چندانی با ایران ندارد، بنزین به قیمت ۵۰ سنت به فروش می رسد که برای دولت درآمدزایی دارد، زیرا از آن مالیات هم دریافت می کند.

خیرخواهان اضافه کرد: مصرف بنزین در ایران به صورت روزانه حدود ۶۰ میلیون لیتر بود که امروز به ۹۰ میلیون لیتر رسیده است. اگر رویه به همین صورت باشد در چند سال آینده میزان مصرف به بالای ۱۰۰ میلیون لیتر خواهد رسید و در این شرایط باید تمام جاده ها به نفتکش ها اختصاص پیدا کند تا بتوان بنزین را در سراسر کشور توزیع کرد.  بنزین کالایی کمیاب است و در سطح جهانی ارزش زیادی دارد؛ بنابراین اگر با سیاستگذاری جلو رشد هشت درصدی مصرف آن در کشور گرفته نشود، به زودی تبدیل به واردکننده خواهیم شد.

پیامدهای توزیع سوخت ارزان

خیرخواهان با اشاره به برخی پیامدهای توزیع سوخت ارزان قیمت گفت: در اقتصاد بخش عمومی گفته می شود دولت باید از بخش هایی مالیات بگیرد و در بخش هایی یارانه پرداخت کند. سوخت بسیار مهم است اما ارزان بودن آن آسیب بسیاری به همراه دارد. اگر از موضوع قاچاق سوخت ارزان قیمت بگذریم، ازدحام و شلوغی شهرها هم یکی از تبعات آن است. زمانی که سوخت ارزان باشد و خودروها به راحتی در جاده ها تردد کنند به همان نسبت شهرها شلوغ تر و هوا آلوده تر می شود.

اثر کم افزایش قیمت بنزین بر تورم

وی درباره نقش افزایش قیمت بنزین بر تورم بیان کرد: افزایش تورم در کشور ارتباط زیادی با افزایش قیمت بنزین ندارد. برای نمونه می توان به این مورد اشاره کرد که اگرچه در یکی دو سال گذشته با تورم بالا روبه رو شدیم اما قیمت بنزین در چهارسال گذشته ثابت بوده است. اگر قرار بود قیمت بنزین روی نرخ تورم تاثیر بگذارد، باید در کشورهایی که بنزین را ۱۰ برابر گرانتر از ایران می فروشند، تورم بسیار بالایی به وجود می آمد. متاسفانه عده ای با استدلال های غیرکارشناسانه کار را سخت تر می کنند.

مترجم کتاب «معمای فراوانی: رونق های نفتی و دولت های نفتی» افزود: دولت باید به تدریج قیمت بنزین را افزایش می داد تا مردم می توانستند خود را با این افزایش قیمت راحت تر تطبیق می دادند و غافلگیر نمی شدند. این تصمیم درست است اما قیمت تعیین شده آنقدر بالا نیست که بتواند جلو رشد مصرف را بگیرد. در حال حاضر قیمت بنزین در ایران حدود ۲۰ سنت شده است و با این قیمت همچنان جزو کشورهایی هستیم که بنزین را ارزان عرضه می کنند.

تاثیر قیمت بنزین روی کالاها

خیرخواهان درباره تاثیر قیمت بنزین روی کالاهای مختلف گفت: سهم بنزین در هزینه های حمل و نقل به اندازه ای پایین است که در جابه جا شدن قیمت کالاها اثر بسیار اندکی دارد. مردم نباید نگران باشند و بترسند. درابتدا امکان دارد برخی از رانندگان از این موقعیت سوءاستفاده کنند و دنبال بهانه باشند تا قیمت کرایه ها را بالا ببرند اما مردم مطمئن باشند اگر افزایش قیمت کرایه ها هم اتفاق بیفتد، به یک نسبت متعادل قیمت بر می گردیم.

این اقتصاددان ادامه داد: اگر فرض کنیم که هزینه تولید بنزین برابر با قیمت فروش آن باشد، دولت می تواند با دو سه برابر قیمت آن را بفروشد و درآمد حاصل از آن را بین قشر محروم و کم درآمد جامعه توزیع کند. بسیاری از کالاها به دلیل بنزین ارزان از این شهر به آن شهر برده می شود و این رویه جاده ها را شلوغ و احتمال تصادف را بالا می برد. بسیاری از سفرها امکان دارد که ضروری نباشد اما از آنجا که هزینه حمل و نقل ارزان است، این سفرها انجام می شود.

کم اثر بودن قیمت جدید بنزین بر کاهش قاچاق سوخت

خیرخواهان در پایان درباره تاثیر قیمت تعیین شده بنزین در کاهش قاچاق سوخت گفت: اگرچه قیمت بنزین افزایش پیدا کرده اما قیمت آن همچنان نسبت به کشورهای همسایه بسیار پایین است و قاچاق آن برای قاچاقچیان سوخت، جذابیت دارد. متاسفانه اختلاف قیمت بنزین در داخل ایران با دیگر کشورها بسیار زیاد است و افراد را برای قاچاق وسوسه می کند. برای نمونه قاچاق سوخت به کشوری مانند ترکیه به ازای هر لیتر ۱۰ هزار تومان برای قاچاقچیان سود داشته و اکنون که این رقم به ۷۰۰۰ تومان رسیده، باز هم سود بالایی است.

بنزین از بامداد ۲۴ آبان سهمیه بندی و قیمت آن اصلاح شد. بر این اساس به خودروهای شخصی ماهانه ۶۰ لیتر بنزین سهمیه ای به قیمت هر لیتر ۱۵۰۰ تومان تعلق خواهد گرفت و قیمت هر لیتر بنزین آزاد نیز ۳۰۰۰ تومان و بنزین سوپر ۳۵۰۰ تومان تعیین شده است. درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین نیز به حساب حدود ۱۹ میلیون خانوار که شامل ۶۰ میلیون نفر می شود واریز خواهد شد؛ به صورتی که به خانوارهای تک‌نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان واریز می شود.

مددجویان کمیته امداد، بهزیستی، زنان سرپرست خانوار، بازنشستگان، مستمری بگیران، معلمان، روستاییان و عشایر، کارگران، کارمندان و اقشار کم درآمد جامعه هدف کمک حمایتی دولت را تشکیل می دهند.