خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-امیر حسین رجبی معمار: یگان پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن صبح روز شنبه در عملیاتی تاسیسات نفتی عربستان را با ۱۰ فروند پهپاد هدف قرار داد. این عملیات که در نوع خود بزرگترین حمله پهپادی علیه زیربناهای حیاتی نفتی عربستان به شمار می آید سبب خسارت های سنگین به بخش نفت و گاز سعودی و همچنین هیمنه و حیثیت سیاسی و نظامی ریاض شده است.
این هجوم گسترده را باید در ادامه سلسله حمله های پهپادی نیروهای انصارالله به بخش انرژی سعودی به شمار آورد. اواخر اردیبهشت ماه امسال حمله به لوله های پمپاژ تاسیسات نفتی شهر ینبع در جنوب غربی عربستان واقع در ساحل دریای سرخ رخ داد و طی آن هفت پهپاد صدها کیلومتر را در آسمان عربستان طی کردند و به قلب این کشور و نزدیکی پایتخت رسیدند و لوله های انتقال نفت، از شرق به غرب کشور را هدف قرار دادند.
در مرحله دوم ۲۶ مرداد سال جاری نیز ارتش و کمیته های مردمی یمن، با ۱۰ پهپاد میدان و پالایشگاه نفتی الشیبه وابسته به شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) را واقع در شرق این کشور هدف حمله قرار داده بودند. در نهایت حمله سنگین روز شنبه به میدان های نفتی بقیق و خریص و پالایشگاه های آرامکو در استان الشرقیه ی عربستان.
با توجه به اهمیت فراوان عملیات اخیر، احتمال ادامه حملاتی از این دست و این واقعیت که بازگرداندن صنایع آسیب دیده به وضعیت طبیعی ماه ها به طول خواهد انجامید، لازم است نگاهی دقیق به چگونگی اجرا و پیامدهای این هجوم پهپادی داشته باشیم.
شکست در پدافند هوایی، نفوذ در عمق خاک عربستان
پهپادهای یمنی مسافتی بیش از هزار کیلومتر را از شمال یمن تا شرق خاک عربستان طی کرده اند و در تمام طول این مسیر مورد شناسایی رادارها و سامانه های فوق پیشرفته غربی مستقر در منطقه نشده اند. بدین ترتیب بدون در نظر گرفتن هدف عملیات و میزان خسارات وارده به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو، رسیدن هواپیماهای بدون سرنشین به آن نقطه یک پیشرفت شگرف فنی و صنعتی و یک برتری راهبردی به شمار می آید.
به سبب اهمیت فراوان تاسیسات نفتی شرق عربستان به عنوان رگ حیاتی اقتصاد و صنعت این کشور بیشترین حجم محافظت نیز از آنها به عمل می آید. بنابراین در مسیر حرکت پهپادها علاوه بر وجود چند پایگاه هوایی سعودی که گشت های هوایی منظمی دارند، تعداد زیادی سایت پدافندی پاتریوت و هاوک مستقر هستند و در کنار آنها هواپیماهای اف پانزده سعودی به شکل بیست و چهار ساعته در نقش رادار هوایی به انجام ماموریت مشغول اند.
نکته مهم دیگر دقت در شناسایی اهداف و همچنین انهدام آن ها است. نابودی دقیق 19 هدف در پالایشگاه هایی که بزرگترین تصفیه خانه های نفت سنگین جهان هستند نیازمند توانمندی بالایی در اطلاعات عملیات و اشراف اطلاعاتی است. این امر جز با همکاری عناصری در داخل خاک عربستان و همینطور درون این تاسیسات به طور کامل قابل اجرا نیست. همکاری آزادگان عربستانی مساله ای بود که در بیانیه ی پس از عملیات هم بدان اشاره شد.
چنین نفوذ عمیقی در میان مردمان ناراضی عربستان پدیده پیش پاافتاده ای نیست و زنگ خطری اساسی را برای حاکمان ریاض به صدا درآورده است.
به دست گرفتن ابتکار عمل و تلاش برای پایان جنگ
چهار سال و نیم از آغاز تهاجم همه جانبه ائتلاف به رهبری عربستان به یمن می گذرد و امروز تنها شبحی از آن ائتلاف باقی مانده و سعودی ها در این نبرد تنها مانده و اختلاف هایشان با امارات بیش از هر زمان دیگری هویداست. در طی این چند سال و با وجود تمام فشارها و محاصره ملت یمن، ارتش و کمیته های مردمی توانستند گام به گام توان رزمی و بازدارندگی خود را افزایش داده و شعاع عملیاتشان را از زمین و محدوده استان های جنوبی عربستان به عرصه موشکی و پهپادی در عمق آسمان ریاض افزایش دهند.
انجام عملیات پهپادی اخیر که توانست تولید نفت عربستان را به نصف کاهش داده و قیمت های جهانی نفت را افزایش دهد هدفی جز وادار ساختن سعودی ها، آمریکا و اتحادیه اروپا به پایان دادن این جنگ ندارد. به معنای دیگر انصارالله در عین حال که به جنایات سعودی ها علیه شهروندان یمنی پاسخ می دهد شهروندان عربستان را هدف قرار نداده و تاسیسات و زیربناهای صنعتی و نظامی این کشور را هدف قرار می دهد.
یمنی ها تلاش دارند تا هزینه ادامه جنگ را برای متجاوزان هر چه بیشتر بالا ببرند و آنان را با پیامدهای زیانبار اقداماتشان روبرو سازند تا در نهایت کشتار یمنی ها پایان یافته و زمینه گفتگوهای یمنی- یمنی بدون دخالت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و امکان تعیین سرنوشت ملت یمن فراهم شود.
نتیجه گیری
مهم ترین پیامد حمله های پهپادی ارتش یمن، شکست راهبرد امنیت سازی سعودی هاست که وابستگی تام و تمامی به سامانه های غربی دارد. در حقیقت این پرسش برای خود آنان و دیگر خریداران منطقه ای این سامانه ها هم پیش می آید که اگر در روز واقعه نتوان به این جنگ افزارها تکیه کرد هزینه کردهای سرسام آور برای خرید سامانه های پدافندی و موشکی غربی چه توجیهی خواهد داشت.
بی دفاع بودن آسمان عربستان در برابر حمله های پهپادی که توازن بازدارندگی دوم نامیده شده نوید مرحله ی سوم توازن بازدارندگی را هم به همراه دارد. توازنی که با بهره گیری از توان پدافندی یمنی ها هواپیماهای سعودی را در فضای یمن با خطرات جدی روبرو خواهد کرد.
همچنین این حملات نقشه های بن سلمان برای ارائه سهام چند هزار میلیارد دلاری آرامکو را در بازارهای جهانی نقش بر آب ساخت و محاسبات اقتصادی و بلندپروازی های شاهزاده لجوج سعودی را با چالش مهمی مواجه کرده است. چالشی که برگزاری نشست سران گروه بیست در سال آینده در عربستان را هم باید به آن افزود. آیا با توجه به ناامنی و بی دفاعی فضای پادشاهی سعودی، سران کشورهای صنعتی و بزرگ جهان حاضرند به این کشور سفر کنند؟
می توان امیدوار بود که هرچه توان پاسخگویی و اقدامات متقابل یمن افزایش می یابد و هزینه ی ادامه جنگ برای طرف سعودی بالا می رود بیشتر به پایان این نبرد فرسایشی نزدیک خواهیم شد.