جهان صنعت نیوز: سرطان سینه از جمله شایع‌ترین سرطان‌های زنان بشمار می‌آید که عمدتاً در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ مشاهده می‌شود و میزان بروز آن در زنان ایرانی در حال افزایش است.
خوشبختانه این سرطان از دسته سرطان‌های قابل پیشگیری و قابل تشخیص زودرس است که با ارایه راهکارهای ویژه می‌توان منجر به کاهش بروز این بیماری و افزایش ارتقاء کیفیت زندگی بیماران و همچنین کاهش موارد مرگ و میر شد.
بنابراین اجرای برنامه‌های پیشگیری و آگاهی در زمینه عوامل خطر در جمعیت زنان و اجرای برنامه‌های غربالگری بسیار ضروری و پراهمیت است.
بیش از نیمی از جمعیت دنیا را زنان تشکیل می‌دهند و زنان با توجه به نقش ساختاری و خلقتی خود به عنوان مهمترین رکن خانواده تأثیر مهمی در رشد و بالندگی اعضای یک خانواده دارند.
از طرف دیگر زنان علاوه بر داشتن نقش مهم در خانواه، نقش حیاتی در رشد و بالندگی جامعه بشری برعهده دارند به طوری‌که نقش زنان در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی عامل بنیادی محسوب می‌شود و سلامت آنان یکی از مهمترین عوامل موثر بر بهره‌وری خانواده و جامعه بشمار می‌آید.
بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان‌ها مهمترین بیماری‌های تهدیدکننده سلامت در زنان هستند و در کشور ما سرطان سومین عامل مرگ و میر است.
سرطان‌ها با توجه به میزان بروز مرگ و میر بالا و بار سنگین مالی که بر دوش سیستم بهداشتی می‌گذارند، به عنوان سومین اولویت بهداشتی کشور در نظر گرفته شده‌اند و نیاز به مداخله برنامه‌ریزی شده‌ای به منظور پیشگیری و کنترل خصوصاً در زنان دارد.
از طرف دیگر خوشبختانه، سرطان سینه از دسته سرطان‌های قابل پیشگیری و قابل تشخیص زودرس است که با ارایه راهکارهای ویژه می‌توان منجر به کاهش بروز و ارایه درمان موثر به منظور افزایش ارتقاء کیفیت زندگی بیماران و کاهش موارد مرگ و میر شد. در حال حاضر مطالعات متعدد ثابت کرده است که:
۴۰ درصد از سرطان‌ها قابل پیشگیری بوده و ۴۰ درصد از سرطان‌ها قابل درمان هستند یعنی با برنامه‌ریزی اصولی و مبتنی بر نیازهای علمی جامعه بیمار، امکان مراقبت کامل در حد معالجه بیماران سرطانی وجود دارد و ۲۰ درصد دیگر از بیماران مبتلا به سرطان با خدمات بازتوانی امکان زندگی مناسب با این بیماری را پیدا می‌کنند.
مطالعات جهانی نشان می‌دهد که ابتلا به سرطان در حال افزایش است. مطالعات انجام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد شایع‌ترین سرطان‌ها در ۳۰ استان ایران شامل سرطان دستگاه گوارش (معده، روده بزرگ ، مری و لوزالمعده) با سهم ۲۷ درصدی، سرطان پستان (که عمدتا دربین زنان بروز می‌یابد) با اختصاص سهم ۱۲ درصدی، سرطان ریه و حنجره با سهم ۷٫۵ درصدی، سرطان کلیه، مجاری ادراری و مثانه با سهم ۷ درصدی از کل سرطان‌های شایع هستند.
عواملی که موجب نشان دادن افزایش یکباره آمار در گزارش‌ها شده است، شامل مواردی از این دست هستند:
۱- عدم ثبت دقیق بروز سرطان و مرگ‌های ناشی از آن در گذشته و اجرای برنامه جامع ثبت سرطان در کشور طی سال‌های اخیر موجب نشان دادن افزایش یکباره آمار در گزارش‌ها شده است.
۲- تشخیص‌های دقیق‌تر سرطان‌ها به واسطه توسعه خدمات آسیب شناسی که افزایش آمار را به طور طبیعی به دنبال داشته است.
۳- رشد نرخ جمعیت ایران از سویی و پیر شدن جمعیت ایران نسبت به سال‌های گذشته از سویی دیگر موجب افزایش آمار سرطان شده است.
در بیماری سرطان، سلول‌های بدن به طور غیرعادی تقسیم و تکثیر شده و به بافت‌های سالم منتشر می‌شوند. این بیماری چندعاملی و پیچیده بوده و عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی در آن دخالت دارد.
بیماری‌های سرطانی به علت پنهان بودن علایم، به‌موقع شناسایی نمی‌شوند یا زمانی تحت درمان قرار می‌گیرند که فرد در مرحله نمایان شدن عوارض قرار دارد.
علائم سرطان پستان شامل توده یا تومور در پستان، ترشح از نوک پستان، تغییرات پوست پستان، تغییرات نوک پستان، بزرگی غدد لنفاوی زیربغل و تغییر اندازه پستان است و این بیماری توسط معاینه توسط خود شخص یا معاینه توسط پزشک غربالگری می‌شود.
تمام زنان در هر سنی، در معرض خطر ابتلای به سرطان پستان هستند، ولی با افزایش سن این خطر بیشتر می‌شود. سرطان پستان در زنان کمتر از ۲۰ سال، بسیار نادر و در زنان جوانتر از ۳۰ سال، غیرشایع است.
با افزایش سن بروز تا ۵۰ سالگی به‌طور سریع افزایش می‌یابد. طبق بررسی‌های بعمل آمده شایع‌ترین سن شیوع سرطان سینه در ایران بین دهه ۴۰ تا ۵۰ سالگی است.
روش‌هایی برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه
داشتن برنامه غذایی سالم از بروز ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کند. استفاده از میوه‌ها و سبزی نیز در پیشگیری از سرطان موثر است. مصرف موادی همچون روغن‌های اشباع‌شده تولید سلول‌های مشکل‌دار را افزایش می‌دهد و شانس ابتلا به سرطان را زیاد می‌کند.
فعالیت ورزشی از دیگر عوامل مؤثر در کاهش ابتلا به سرطان است. خطر ابتلا به سرطان پستان در زنانی که سه بار در هفته و هر نوبت ۳۰ دقیقه ورزش می‌کنند به‌طوری‌که سبب ریزش عرق و بالا رفتن تعداد ضربان قلب شود، نسبت به افرادی که ورزش نمی‌کنند، پایین‌تر است.
برخورداری از آرامش روانی یکی از عوامل مؤثر در جلوگیری از ابتلا به سرطان سینه است. اخیراً تحقیقات نشان داده است که ارتباطات، معنویت‌گرایی و تقویت ویژگی‌هایی همچون بخشش و عشق‌ورزی در کاهش احتمال ابتلا به سرطان مؤثر است.
آلودگی هوا و کیفیت زندگی از ریسک فاکتورهای دیگر بروز سرطان سینه به شمار می‌رود.
عدم مصرف سیگار، قلیان و الکل نیز در پیشگیری از سرطان موثر است.
شانس ابتلا به سرطان پستان در زنانی که شیر می‌دهند نسبت به زنان دیگر کمتر است؛ شیر دادن نه‌تنها برای کودکان مفید است بلکه شانس ابتلا به سرطان پستان را در مادران شیرده کم می‌کند.
مقایسه سرطان در ایران و جهان
علی‌رغم شیوع سرطان سینه، آمار این بیماری در زنان ایرانی کمتر از زنان غربی است. این سرطان جزو یکی از سرطان‌های شایع در میان زنان بوده است اما با این وجود درگیری زنان ایرانی با این سرطان کمتر از زنان غربی است.
امروزه اساتید برجسته‌ای در حوزه تشخیص و درمان سرطان سینه در ایران فعالیت می‌کنند و آمار شناسایی موارد سرطان در کشور رو به افزایش است ولی افزایش شیب آن همچون سایر کشورها بوده به طوری که در مقایسه با آلمان و ایتالیا که جمعیتی مشابه ایران دارند، ایران شیب کمتری در این سرطان دارد. ۱۳۷شبکه ملی مراقبتی در کشور با عنوان مراکز تشخیص زودهنگام سرطان احداث شده است که این مراکز ۶۰ درصد جمعیت کشور را تحت پوشش قرار می‌دهند. بر اساس گزارش جهانی، ایران در منطقه خطر متوسط بروز سرطان قرار دارد.
*دکتر محمدرضا عزیزی – مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی