فشار خون بالا به عنوان یک بیماری خطرناک و کشنده، تا وقتی که فرد را درگیر یک بیماری خطرناک نکند، نمایان نمی‌شود و همین مسئله باعث می‌شود روند تشخیص و کنترل این بیماری، به تأخیر بیافتد. این در حالی است که ما می‌توانیم با «چکاب» منظم، از وضعیت سلامت خودمان آگاه شویم.
علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، می‌گوید: ۴۰ درصد جمعیت کشور از بیماری فشار خون خود اطلاعی نداشته و حتی نیمی از افرادی که از فشار خون خود مطلع هستند نیز، فشار خون خود را کنترل نکرده و به دنبال درمان نیستند.
وی با بیان اینکه مصرف نمک در کشور ۲ تا ۳ برابر استاندارد جهانی است، می‌افزاید: کاهش ۳۰ درصدی نمک مصرفی مردم، نقش بسیار مؤثری در کاهش آمار فشار خون بالا و بیماری‌های غیر واگیر دارد. مردم باید سعی کنند در طبخ غذا نمک کمتری استفاده کنند. همچنین مصرف فست فودها و غذاهای کنسروی را محدود کرده و از تنقلات شور استفاده نکنند.
رئیسی در عین حال به صنایع غذایی اشاره می‌کند و می‌گوید: ضرورت دارد که صنایع غذایی، میزان نمک مصرف شده در فرآوری غذاها را کاهش دهند.
فشار خون می‌تواند خطر آفرین باشد
اگرچه افزایش فشار خون ناشی از استرس گذراست، اما اگر ادامه یابد، می‌تواند خطر آفرین باشد. برخی افراد با مصرف سیگار یا الکل سعی دارند بر استرس خود غلبه کنند که این عوامل، خود فشارخون را افزایش داده و اوضاع فرد را وخیم‌تر می‌کند. همچنین، برخی بیماری‌های مزمن از جمله بیماری کلیه، دیابت، چربی خون بالا و…، خطر پر فشاری خون را افزایش می‌دهند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد افراد بزرگسال بدون اینکه خود بدانند، مبتلا به فشار خون بالا هستند. فشار خون بالا علائم اختصاصی ندارد به همین دلیل این بیماری را «قاتل بی‌صدا» نام نهاده‌اند.
عوامل خطر ابتلاء به فشارخون بالا
هرچه سن بالاتر می‌رود، خطر ابتلاء به فشارخون بالا نیز بیشتر خواهد شد. در سنین میانسالی فشارخون بالا در آقایان شایع‌تر است و فشارخون بالا در خانم‌ها بعد از سن یائسگی بیشتر است. ضمن اینکه احتمال بروز این اختلال در فرزندان والدینی که بیماری فشار خون بالا دارند، بیشتر است.
هرچه وزن فرد بیشتر باشد، برای تغذیه و اکسیژن رسانی اندام‌ها، خون بیشتری باید پمپ شود و هرچه حجم خون بیشتر شود، فشار وارد بر دیواره عروق بیشتر می‌شود.
فعالیت بدنی ناکافی و استعمال سیگار و تنباکو، از دیگر عوامل ابتلاء به این عارضه است و سیگار نه تنها فشار خون را سریع می‌کند و به طور موقت بالا می‌برد، بلکه مواد شیمیایی آن به شدت به لایه داخلی دیواره عروق شریانی آسیب می‌رساند. این امر موجب تنگ‌تر شدن شریان‌ها شده و فشار خون را بالا می‌برد.
خوردن غذاهای پر نمک موجب نگهداشتن مایعات در بدن می‌شود و با افزایش حجم خون، فشار خون را بالا می‌برد. کمبود پتاسیم در غذاهای روزانه از عوامل ابتلاء به فشار خون است زیرا پتاسیم موجب ایجاد تعادل میزان سدیم در سلول‌های بدن بوده و اگر در غذای روزانه، پتاسیم کافی نباشد و یا بدن ذخیره پتاسیمی نداشته باشد، سدیم در خون تجمع پیدا می‌کند.
کمبود شدید ویتامین D در تغذیه و مصرف الکل، از دیگر علل ابتلاء به فشار خون بالا است.
ایرانی‌ها زیاد نمک می‌خورند
هدایت حسینی رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، با عنوان این مطلب که بیشترین سهم دریافت نمک نهفته از طریق مواد غذایی در سبد غذایی ایرانیان مربوط به نان، پنیر و دوغ است، می‌گوید: متأسفانه سرانه مصرف نمک طعام روزانه در ایران بیش از دو برابر مقدار استاندارد جهانی است که برای اجتناب و پیشگیری از بروز بیماری‌ها به ویژه پرفشاری خون باید این فرهنگ تغذیه‌ای در کشور اصلاح شود.
وی می‌افزاید: نتایج مطالعات انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، نشان می‌دهد که در حدود ۵۳ درصد نمک دریافتی روزانه در سبد غذایی ایرانی‌ها از طریق نمک اضافه شده به غذا، ۵.۱۲ درصد از طریق نان، ۳/۵ درصد از طریق پنیر، ۷/۴ درصد از طریق دوغ و مابقی از طریق سایر منابع غذا یی تأمین می‌شود.
مصرف زیاد غذاها و تنقلات حاوی نمک زیاد در کودکان سبب عادت کردن ذائقه آنها به طعم شوری شده و با گرایش آنها به مصرف نمک بیشتر، احتمال ابتلاء به فشار خون بالا در بزرگسالی افزایش می‌یابد. انواع محصولات غذایی مانند سوسیس، کالباس، پیتزا و سایر انواع فست فودها، کنسروها، خیارشور، تنقلات شور مثل چیپس و انواع پفک حاوی مقادیر زیادی نمک هستند.
این در حالی است که نمک باید به مقدار بسیار کم و در حد ۵ گرم در روز مصرف شود. افرادی که سن آنها بالای ۵۰ سال است و یا مبتلا به فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی هستند، باید روزانه کمتر از ۳ گرم نمک مصرف کنند و این مقدار کم نمک نیز باید فقط از نوع تصفیه شده یددار باشد.
شاید مهلک ترین عوارض فشار خون بالا، وقوع سکته مغزی باشد که باید به فکر بود و برای پیشگیری از ابتلاء به این عارضه خطرناک، از همین حالا مصرف غذاهای با نمک را کاهش داده و محدود کرد.
∎
علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، می‌گوید: ۴۰ درصد جمعیت کشور از بیماری فشار خون خود اطلاعی نداشته و حتی نیمی از افرادی که از فشار خون خود مطلع هستند نیز، فشار خون خود را کنترل نکرده و به دنبال درمان نیستند.
وی با بیان اینکه مصرف نمک در کشور ۲ تا ۳ برابر استاندارد جهانی است، می‌افزاید: کاهش ۳۰ درصدی نمک مصرفی مردم، نقش بسیار مؤثری در کاهش آمار فشار خون بالا و بیماری‌های غیر واگیر دارد. مردم باید سعی کنند در طبخ غذا نمک کمتری استفاده کنند. همچنین مصرف فست فودها و غذاهای کنسروی را محدود کرده و از تنقلات شور استفاده نکنند.
رئیسی در عین حال به صنایع غذایی اشاره می‌کند و می‌گوید: ضرورت دارد که صنایع غذایی، میزان نمک مصرف شده در فرآوری غذاها را کاهش دهند.
فشار خون می‌تواند خطر آفرین باشد
اگرچه افزایش فشار خون ناشی از استرس گذراست، اما اگر ادامه یابد، می‌تواند خطر آفرین باشد. برخی افراد با مصرف سیگار یا الکل سعی دارند بر استرس خود غلبه کنند که این عوامل، خود فشارخون را افزایش داده و اوضاع فرد را وخیم‌تر می‌کند. همچنین، برخی بیماری‌های مزمن از جمله بیماری کلیه، دیابت، چربی خون بالا و…، خطر پر فشاری خون را افزایش می‌دهند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد افراد بزرگسال بدون اینکه خود بدانند، مبتلا به فشار خون بالا هستند. فشار خون بالا علائم اختصاصی ندارد به همین دلیل این بیماری را «قاتل بی‌صدا» نام نهاده‌اند.
عوامل خطر ابتلاء به فشارخون بالا
هرچه سن بالاتر می‌رود، خطر ابتلاء به فشارخون بالا نیز بیشتر خواهد شد. در سنین میانسالی فشارخون بالا در آقایان شایع‌تر است و فشارخون بالا در خانم‌ها بعد از سن یائسگی بیشتر است. ضمن اینکه احتمال بروز این اختلال در فرزندان والدینی که بیماری فشار خون بالا دارند، بیشتر است.
هرچه وزن فرد بیشتر باشد، برای تغذیه و اکسیژن رسانی اندام‌ها، خون بیشتری باید پمپ شود و هرچه حجم خون بیشتر شود، فشار وارد بر دیواره عروق بیشتر می‌شود.
فعالیت بدنی ناکافی و استعمال سیگار و تنباکو، از دیگر عوامل ابتلاء به این عارضه است و سیگار نه تنها فشار خون را سریع می‌کند و به طور موقت بالا می‌برد، بلکه مواد شیمیایی آن به شدت به لایه داخلی دیواره عروق شریانی آسیب می‌رساند. این امر موجب تنگ‌تر شدن شریان‌ها شده و فشار خون را بالا می‌برد.
خوردن غذاهای پر نمک موجب نگهداشتن مایعات در بدن می‌شود و با افزایش حجم خون، فشار خون را بالا می‌برد. کمبود پتاسیم در غذاهای روزانه از عوامل ابتلاء به فشار خون است زیرا پتاسیم موجب ایجاد تعادل میزان سدیم در سلول‌های بدن بوده و اگر در غذای روزانه، پتاسیم کافی نباشد و یا بدن ذخیره پتاسیمی نداشته باشد، سدیم در خون تجمع پیدا می‌کند.
کمبود شدید ویتامین D در تغذیه و مصرف الکل، از دیگر علل ابتلاء به فشار خون بالا است.
ایرانی‌ها زیاد نمک می‌خورند
هدایت حسینی رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، با عنوان این مطلب که بیشترین سهم دریافت نمک نهفته از طریق مواد غذایی در سبد غذایی ایرانیان مربوط به نان، پنیر و دوغ است، می‌گوید: متأسفانه سرانه مصرف نمک طعام روزانه در ایران بیش از دو برابر مقدار استاندارد جهانی است که برای اجتناب و پیشگیری از بروز بیماری‌ها به ویژه پرفشاری خون باید این فرهنگ تغذیه‌ای در کشور اصلاح شود.
وی می‌افزاید: نتایج مطالعات انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، نشان می‌دهد که در حدود ۵۳ درصد نمک دریافتی روزانه در سبد غذایی ایرانی‌ها از طریق نمک اضافه شده به غذا، ۵.۱۲ درصد از طریق نان، ۳/۵ درصد از طریق پنیر، ۷/۴ درصد از طریق دوغ و مابقی از طریق سایر منابع غذا یی تأمین می‌شود.
مصرف زیاد غذاها و تنقلات حاوی نمک زیاد در کودکان سبب عادت کردن ذائقه آنها به طعم شوری شده و با گرایش آنها به مصرف نمک بیشتر، احتمال ابتلاء به فشار خون بالا در بزرگسالی افزایش می‌یابد. انواع محصولات غذایی مانند سوسیس، کالباس، پیتزا و سایر انواع فست فودها، کنسروها، خیارشور، تنقلات شور مثل چیپس و انواع پفک حاوی مقادیر زیادی نمک هستند.
این در حالی است که نمک باید به مقدار بسیار کم و در حد ۵ گرم در روز مصرف شود. افرادی که سن آنها بالای ۵۰ سال است و یا مبتلا به فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی هستند، باید روزانه کمتر از ۳ گرم نمک مصرف کنند و این مقدار کم نمک نیز باید فقط از نوع تصفیه شده یددار باشد.
شاید مهلک ترین عوارض فشار خون بالا، وقوع سکته مغزی باشد که باید به فکر بود و برای پیشگیری از ابتلاء به این عارضه خطرناک، از همین حالا مصرف غذاهای با نمک را کاهش داده و محدود کرد.