به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، نان؛ قوت قالب ایرانی‌ها دو روز پیش با تصمیم ستاد تنظیم بازار دولت دوازدهم 15 درصد گران شد. رئیس اتاق اصناف ایران در روایتی از آن جلسه می‌گوید: «نانواها تاکید می‌کردند سه سال است قیمت نان را گران نکرده‌ایم و توقع داشتیم دولت، نان را تا 30 درصد گران کند. البته من صددرصد مخالف همین گرانی 15 درصدی بودم.»
حالا نان گران شده، اما نه نانواها از درصد گرانیِ نان خوشحالند و نه مردم. نانواها با این درصد به هیچ وجه راضی نشده‌اند و معتقدند هزینه‌هایشان با 15 درصدی که دولت افزایش داده اصلا جبران نمی‌شود. از سوی دیگر کارشناسان اقتصادی معتقدند دولت باید برای تعادل بخشیدن به قیمت نان نه به مصرف‌کننده فشار بیاورد و نه به نانوا و کشاورز. در اغلب کشورهای دنیا دولت‌ها برای حمایت از کشاورز، گندم را با قیمت بالا از گندمکار می‌خرند و با قیمت نازل به نانوا می‌فروشند تا نانوا نیز نان را با کیفیت خوب و با قیمت مناسب به مشتری تحویل دهد؛ اتفاقی که در ایران کاملا برعکس می‌افتد. دولت گندم را از گندمکار قسطی می‌خرد و بدون سیستم‌های حمایتی به نانوا می‌دهد تا بالاخره نان با یک قیمت بالا به دست مصرف‌کننده برسد. آیا می‌توان با قوت قالب ایرانی‌ها چنین رفتاری داشت؟
غذای اصلی ما نان است، نباید گران می‌شد
محمد مرزانی، سرپرست یک خانواده 6 نفره در نیشابور است. او درباره گرانی 15 درصدی انواع نان که قرار است از اول آذر اجرایی شود به «فرهیختگان» می‌گوید: «غذای اصلی ما نان است و به دلیل گران بودن برنج بیشتر از نان استفاده می‌کنیم. حدود 270 هزار تومان یارانه نقدی می‌گیریم و تقریبا هم‌اکنون روزانه هفت تا هشت هزار تومان نان مصرف می‌کنیم. الان با وجود گرانی 15 درصدی یا باید کمتر مصرف کنیم یا باید هزینه بیشتری برای تامین نان بدهیم.»
مرزانی که از کارافتاده محسوب می‌شود و از کمیته امداد مستمری بخورنمیری می‌گیرد، می‌گوید گرانی نان برای طبقه مستضعف و فقیر گران تمام می‌شود، چراکه غذای اصلی است، اما برای عده‌ای دیگر این‌‌طور نیست.
توقع گرانی 22 درصدی داشتیم
حمیدرضا نظرنژاد، عضو اتحادیه نان سنگکی درباره گرانی 15 درصدی نان از ابتدای آذر گفت: «در سه سال اخیر، دولت اجازه افزایش قیمت نان را نداده بود، لذا درخواست‌های متعددی به مسئولان مربوط داشتیم که درنهایت این مجوز صادر شد.» وی اضافه کرد: «درخواست نانوایان و اتحادیه‌ها افزایش حداقل 20 تا 22 درصدی متناسب با هزینه‌های تولید بود.»
گرانی 15 درصدی نان تاثیری بر معیشت مردم ندارد
محمدصادق مفتح، معاون اسبق بازرگانی داخلی وزارت صنعت در گفت‌وگو با «فرهیختگان» سهم نان در هزینه‌های خانوار را کم می‌داند و معتقد است: «هر مقدار قیمت نان را غیرواقعی کنیم، همان مشکلی که در دهه 60 و 70 داشتیم دوباره تکرار می‌شود و متاسفانه صنفی با عنوان ضایعات نان ایجاد می‌شود. نانوایی‌ها نان را تولید می‌کنند تا خشک شود و به نان خشکی‌ها تحویل دهند تا در دامداری‌ها استفاده شود.»
وی افزود: «طبق آمارهای مرکز آمار طبق سرشماری اخیر سهم نان در هزینه‌های خانوار خیلی پایین است. لذا گرانی 15 درصدی نان تاثیر زیادی در سطح زندگی مردم حتی اقشار آسیب‌پذیر ندارد. اگر چندین سال متوالی افزایش طبیعی قیمت که ناشی از افزایش نهاده‌هاست، اعمال نشود با یک جهش قیمت اصلاح خواهد شد. اصلاح قیمت نان باید انجام گیرد.»
وی در پاسخ به این سوال که بهانه هر بار افزایش قیمت بالا بردن کیفیت آن است، گفت: «کیفیت ربطی به قیمت ندارد. کیفیت بستگی به نظارت مسئولان نظارتی دارد. متاسفانه با ضعف مفرطی از ناحیه مسئولان نظارتی مواجه هستیم؛ هم صنف نانوایان که باید بر کیفیت پخت اعضایش نظارت کند. سازمان حمایت نیز وظیفه نظارتی دارد.»
15 درصد عادلانه نیست
محمدرضا عدالتی، عضو اتحادیه نانوایان شهر قدس در واکنش به گرانی 15 درصدی نان به «فرهیختگان» گفت: «با این وضعیت، پخت نان دیگر برای ما مقرون به صرفه نیست. حدود 3.5 سال است که نرخ نان ثابت مانده است، اگر قرار باشد بعد از این مدت 15 درصد افزایش یابد، عادلانه نیست و همان بهتر که افزایش نیابد.»
وی افزود: «ما نمی‌توانیم جواب مردم را بدهیم. افزایش 15 درصد حتما افزایش دستمزد را هم به دنبال خواهد داشت و بعد از آن آرد نیز گران خواهد شد.»
عدالتی ادامه داد: «برای 40 روز قبض گازمان 700 هزار تومان و قبض برق 260 هزار تومان آمده است. همه هزینه‌هایمان افزایش یافته اما قیمت نان ثابت مانده است.» وی با طرح این سوال که آیا مصرف نان در چند سال گذشته با افزایش قیمت کاهش یافته است؟ گفت: «من معتقد به کاهش نیستم.»
30 درصد گران نکنیم، تعطیل می‌شویم
وی ادامه داد: «بعد از سه تا چهار سال باید افزایش قیمت نان کارشناسی شده باشد. بعد از کلی بحث و نشست نانواها به این نتیجه رسیدند که حداقل 30 درصد افزایش قیمت نان منطقی است. ریز به ریز برای گرانی 30 درصدی دلیل آورده‌ایم.»
وی با بیان اینکه از دولت خواهش می‌کنیم حداقل افزایش 30 درصدی مدنظر قرار دهند در غیر این‌صورت نمی‌توانیم جواب کارگر و مردم را بدهیم، گفت: «با این وضعیت بریده‌ایم و نمی‌توانیم دیگر تولید کنیم. بعضی از این واحدهای نانوایی پنج نفره با هم شریکند و از یک نانوایی ارتزاق می‌کنند. بیشتر نانواها به کارهایی دیگری روی آورده‌اند.»
حمایت دولت از گندمکاران برعکس کشورهای خارجی است
علی اکبری، عضو کمیسیون کشاورزی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در واکنش به افزایش قیمت 15 درصدی نان در شرایط فعلی گفت: «در همه کشورها به نانوا و کشاورز یارانه می‌دهند تا به مصرف‌کننده فشار وارد نشود. اما در ایران دولت هنوز نتوانسته است پول گندمکاران را هم کامل پرداخت کند و از آنچه در خارج صورت می‌گیرد در ایران هیچ‌خبری نیست.»
نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «بی‌تردید افزایش 15 درصدی به مردم و به‌خصوص اقشار آسیب‌پذیر و لایه‌های پایین جامعه فشار وارد می‌کند.»