واقعیت این است که در سالهای گذشته تا امروز، سینما، ادبیات وعکس بیش از سایر حوزهها توانستهاند در منعکس کردن وقایع جنگ سهم زیادی داشته باشند، چندان که عکاسان و فیلمبرداران در ثبت آنچه در عملیاتهای مختلف در طول هشت سال دفاع مقدس گذشت نقش مهمی ایفا کردند و توانستند گوشهای از رشادتها، پایمردیها و مقاومت رزمندگان را برای همیشه در قاب دوربینهای خود ثبت کنند. ولی باید بپذیریم دیگر شاخههای فرهنگی هنری آنطور که باید دراین مسیر عملکرد پررنگی نداشتهاند، بهویژه اینکه سهم هنرمندان نقاش دراین زمینه کمتر هم بوده است. درواقع هرچه دراین زمینه صورت گرفته بیشتر متکی به تلاشهای فردی خود هنرمندان بوده است، کما اینکه خود من در سالهای اخیر به راهاندازی موزه پانوراما را در خرمشهر پرداختم، دراین موزه، نقاشیای از من در ابعاد دوهزار متر به چشم میخورد که با مضمون سالروز آزادسازی خرمشهر تصویر شده است. علاوهبراین، در تهران نیز نقاشیای با این درونمایه در موزهای جنب موزه دفاع مقدس به معرض نمایش مخاطبان گذاشتهام. اما هنرمندان نقاش در ایران، بهجز تعدادی معدود از حضور در جنگ بازماندند که آن هم دلایل زیادی دارد، یک دلیلش همانطور که اشاره کردم به عدم تمایل آنها و تکرار شیوههای قدما برمیگردد، نبود سازماندهی و استراتژی فرهنگی در آن زمان هم از دیگر عواملی است که باعث شد نقاشان در طول هشت سال دفاع مقدس، غایبان میدان باقی بمانند. مسالهای که دراینباره مطرح میشود این است که آن عده از نقاشان که به هر دلیلی نتوانستند در جنگ حضور داشته باشند، انگ سفارشی کار کردن به گروه دیگری از نقاشان که در طول هشت سال دفاع مقدس در جبهه حضور داشتند و بخشهایی از جنگ را تصویر کردند میزنند تا به این وسیله خودشان را توجیه کنند. درحالی که آن گروه از نقاشان که خود من هم جزء آنها بودهام یا عکاسانی چون کاوه گلستان، محسن شاندیز، محمد صیاد، آلفرد یعقوبزاده، بیچشمداشت در جبهه حضور یافتیم تا نادیدههای جنگ را بر بومهای خود تصویر کرده و برای نسلهای آینده بهعنوان میراث باقی بگذاریم.
*هنرمند نقاش
به نقاشانی که در جنگ حضور یافتند انگ سفارشی نزنیم
ناصر پلنگی* دراینکه حماسه خرمشهر اتفاقی است که از ارزشمندی و عظمت زیادی برخوردار است شکی نیست، اما آنچه باید امروز از خودمان بپرسیم این است که هرکدام از ما که در شاخههای مختلف فرهنگی هنری فعالیت میکنیم چقدر توانستهایم دین خود را نسبت به دفاع مقدس ادا کنیم.
صاحبخبر -
∎