گروه دیپلماسی: اجرای حکم اعدام شیخ نمر باقر النمر از سوی دولت عربستان سعودی مجددا به تنش در روابط تهران و ریاض دامن زد. این اقدام که توسط مقامات سیاسی، حقوقی، نظامی، علما و مراجع ایران محکوم و با واکنش تند آنان همراه شد، به سرعت در فضای مجازی و رسانه‌ای انعکاس پیدا کرد و در ساعات پایانی شنبه شب منجر به تجمعات اعتراضی شد که طی آنها برخی به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری در مشهد حمله کردند. در این اقدام، بخش‌هایی از سفارت عربستان در تهران به آتش کشیده شد. 12 ساعت بعد از این اقدام که با مداخله پلیس آرام شد، رئیس‌جمهوری ایران در پیامی به مناسبت شهادت شیخ نمر باقر النمر، ضمن محکوم کردن این اقدام غیراسلامی و غیرانسانی دولت عربستان، نوشت: «سفارتخانه‌ها در پناه دولت ایران هستند و بلافاصله باید عاملان این تهاجم شناسایی و برای اجرای عدالت به دستگاه قضایی معرفی شوند.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در پیامی به مناسبت شهادت شیخ نمر باقر النمر، این اقدام غیراسلامی و غیرانسانی دولت عربستان را محکوم و در راستای سیاست‌های فرقه گرایانه و دامن زدن به تروریسم و افراط دانست. روحانی با بیان اینکه خبر اعدام عالم مجاهد شیخ نمر باقر النمر موجی از اندوه و تاسف در بین جوامع اسلامی به‌وجود آورد، گفت: «اینجانب ضمن محکوم کردن این اقدام غیرانسانی که در تعارض آشکار با حقوق بشر و ارزش‌های اسلامی است، به خانواده شهید شیخ نمر، علمای اعلام و عموم مسلمانان تسلیت عرض می‌کنم.» رئیس‌جمهوری با بیان اینکه: «تردیدی ندارم که دولت عربستان با این اقدام غیراسلامی، وجهه خود را در بین کشورهای جهان به ویژه کشورهای اسلامی بیش از پیش مخدوش کرده است» افزود: «چنین اقدامی در راستای سیاست‌های فرقه‌گرایانه و دامن زدن به تروریسم و افراط در منطقه و جهان بوده که در سال‌های اخیر منجر به بی‌ثبات کردن منطقه و ایجاد جنگ و درگیری شده است.» حسن روحانی ادامه داد: «مردم مسلمان ایران اگرچه در کنار همه مسلمانان جهان این اقدام غیراسلامی را به شدت محکوم می‌کنند، اما اجازه نمی‌دهند که این جنایت، دستمایه افراد و گروه‌های خودسر در کشور برای انجام اعمال غیرقانونی و هتک حیثیت نظام مقدس جمهوری اسلامی شود.» روحانی با اشاره به حمله عده‌ای به سفارت عربستان در تهران گفت: «حرکتی که توسط جمعی افراد افراطی شب گذشته (شنبه شب) در تهران و مشهد صورت گرفت و به وارد آمدن خسارت به سفارت و کنسولگری کشور عربستان ـ که شرعا و قانونا باید در پناه جمهوری اسلامی ایران در امنیت باشد ـ منجر شد، به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و قبل از هر چیزی توهین به نظام و لطمه به آبروی جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود. همه مسوولان نظام، عزم قاطع دارند که با این خودسری‌ها و اعمال مجرمانه برخورد جدی شود.» رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از پیام خود از وزیر کشور خواست که با همکاری قوه قضائیه و وزارت اطلاعات و با قاطعیت کامل، عاملان این تهاجم را شناسایی و برای اجرای عدالت به دستگاه قضایی معرفی کنند تا برای همیشه به این‌گونه اعمال زشت پایان داده شود و امنیت کامل نمایندگی‌های سیاسی دولت‌ها در جمهوری اسلامی ایران تضمین شود. به دنبال شهادت شیخ‌نمر در روز شنبه به دست دولت عربستان جمعی از معترضان در مقابل سفارت عربستان تجمع کردند. این تجمع‌ها که به‌صورت پراکنده از شنبه شب آغاز شد، منجر به آتش‌سوزی در داخل سفارت شد. هر چند پلیس و نیروهای انتظامی سعی در متفرق کردن جمعیت داشتند، اما معترضان به شهادت شیخ‌نمر با سر دادن شعار وارد سفارت شدند. اما با اقدام پلیس افرادی که وارد سفارت شده بودند به بیرون منتقل شدند.
دستگیری 40 نفر درتهران
همزمان با این اقدامات، دادستان تهران گفت ۴۰ نفر از کسانی که در ورود به ساختمان سفارت سعودی نقش داشتند، دستگیر شده‌اند. به گزارش «ایسنا» عباس جعفری‌دولت‌آبادی با اشاره به حوادث شنبه شب در مقابل سفارت سعودی و تعرض عده‌ای به ساختمان این سفارت گفت: «تا این لحظه ۴۰ نفر از کسانی که در ورود به ساختمان سفارت مذکور نقش داشتند شناسایی و دستگیر شده‌اند. همچنین تحقیقات برای شناسایی دیگر افراد موثر در این حادثه ادامه دارد». او تاکید کرد: «دستور قضایی برای شناسایی و دستگیری سایر افراد در این زمینه صادر شده است. پرونده مذکور نیز در دادسرای شهید مقدس تهران تحت رسیدگی است.»
دستگیری 4 نفر در مشهد
غلامعلی صادقی، دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز با اشاره به حوادث شنبه شب در مقابل کنسولگری سعودی در مشهد و تعرض عده‌ای به ساختمان این کنسولگری در گفتوگو با میزان گفت: تا این لحظه ۴ نفر از كسانی كه در ورود به ساختمان کنسولگری مذكور نقش داشتند شناسايی و دستگير شده‌اند. وی افزود: تحقیقات در این زمینه ادامه دارد و موضوع در دست بررسی است.
دستگیری عوامل خودسر
همزمان با این دستگیری‌ها، رئیس پلیس پایتخت از بازداشت 40نفر از نیروهای خودسر حمله‌کننده به سفارت عربستان خبر داد. سردارحسین ساجدی‌نیا در گفتوگو با «ایسنا» در این باره گفت: حوالی ساعت 22:20 شنبه شب عده‌ای از نیروهای خودسر رو به روی سفارت عربستان تجمع کرده و مدتی بعد اقدام به پرتاب سنگ و کوکتل مولوتف به سمت ساختمان سفارت کردند. او با بیان اینکه در پی این اقدام خسارت‌هایی به ساختمان سفارت وارد شد، گفت: ماموران پلیس از همان دقایق اولیه با این اقدام مقابله کردند که تعدادی از ماموران ما نیز زخمی شدند. ساجدی‌نیا با بیان اینکه تعدادی از نیروهای خودسر حمله‌کننده به سفارت دستگیر شدند، افزود: عده قلیلی هم وارد سفارت شدند که ماموران پلیس اقدام به خارج کردن این افراد کردند.
اقدام خلاف قانون و مقررات
از سوی دیگر سخنگوی قوه قضائیه با بیان اینکه تعرض نسبت به سفارت عربستان،خلاف قانون و مقررات بوده است، گفت: در اثر این اقدام تعدادی بازداشت شدند، تعدادی تحت تعقیب قرار گرفتند و تعدادی نیز در حال شناسایی هستند. به گزارش «ایرنا» غلامحسین محسنی‌اژه‌ای روز یکشنبه در نودمین نشست خبری خود افزود: جنایات آل‌سعود چیزی نیست که بگوییم با این‌گونه امور دل مسلمین تشافی پیدا می‌کند اما هر کاری که در داخل کشور می‌کنیم، باید مطابق با قانون و براساس موازین قانونی و شناخته شده باشد. سخنگوی قوه‌قضائیه همچنین از بازداشت 38 نفر در این ارتباط خبر داد.
واکنش وزارت خارجه
سخنگوی وزارت امور خارجه نیز خواستار جلوگیری از هرگونه تجمع در مقابل این اماکن دیپلماتیک شد. حسین جابری انصاری، سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای ضمن اعلام محکومیت مجدد اعدام ناعادلانه عالم دینی شیخ نمر النمر، بر ضرورت تامین امنیت اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد مقدس تاکید و اعلام کرد وزارت امور خارجه با درک احساسات پاک مردم مسلمان ایران خواستار جلوگیری از هرگونه تجمع در مقابل این اماکن است. جابری انصاری افزود: «پلیس دیپلماتیک مسوولیت برخورد با هرگونه تعرض به اماکن دیپلماتیک متعلق به عربستان سعودی را بر عهده دارد و براساس وظایف ذاتی خود برای حفظ نظم عمومی و اعاده امنیت این اماکن اقدام می‌کند.» سفارت عربستان از اردیبهشت 93 تاکنون بدون سفیر است و کاردار این کشور به انجام وظایف دیپلماتیک خود مشغول است. به دنبال اعدام شیخ نمر، کاردار عربستان در تهران به وزارت خارجه احضار شد.
برگزاری هرگونه تجمع غیرقانونی است
محمدرضا یوسفی مدیرکل سیاسی و انتخابات استانداری تهران نیز در گفتوگو با ایرنا گفت: باتوجه به صادرنشدن مجوزهای لازم، برگزاری هرگونه تجمع مقابل سفارت عربستان غیرقانونی و ممنوع است و به تشکل‌های خواهان برگزاری تجمع اعلام شده که مجوز تنها برای برپایی تجمع در میدان فلسطین پایتخت صادر می‌شود. در همین حال روز گذشته تجمع در میدان فلسطین تهران برگزار شد.
واکنش هاشمی رفسنجانی
همچنین به گزارش «ایرنا» آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام روز گذشته با تقبیح حمله به کنسولگری و سفارت عربستان سعودی اظهار کرد: هر پدیده‌ای راه‌حل منطقی و مناسب خود را طلب می‌کند و حرکات افراطی و حمله به اماکن دیپلماتیک و تخریب و خشونت، ادامه راه را سخت و بحران‌های منطقه‌ای را تشدید می‌کند.
پیام رئیس قوه قضائیه
آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی رئیس قوه قضائیه در پیامی اعدام علامه شیخ نمر رهبر برجسته شیعیان عربستان را محکوم کرد. آملی لاریجانی با بیان اینکه اعدام این مجاهد وارسته از جانب دولت عربستان که با هدف برهم زدن وحدت جهان اسلام صورت پذیرفت، برای امت اسلامی بسیار دردآور و حزن انگیز است، گفت: حاکمان سعودی با این اقدام سعی کردند تا شکست‌های خود در منطقه را پنهان سازند، غافل از آن‌که خون شهدای عربستان و در رأس آن خون شهید عزیزمان آیت‌الله نمر، سراج منیری خواهد شد برای نشان دادن پلیدی آل‌سعود بر جهانیان و سرآغاز اضمحلال دولت ظالم سعودی را رقم خواهد زد.»
پیام رئیس مجلس خبرگان
آیت‌الله محمد یزدی، رئیس مجلس خبرگان رهبری نیز با صدور پیامی شهادت شیخ نمرباقر النمر به دست حکام سعودی را تسلیت گفت. آیت‌الله یزدی با بیان اینکه به شهادت رساندن آیت‌الله شیخ نمر باقرالنمر و جمعی از شیعیان مظلوم عربستان، جنایت دیگری از آل‌سعود است که تاسف و تاثر مسلمانان، شیعیان و آزاداندیشان جهان را در پی داشت، افزود: «این عالم مجاهد با تحمل شکنجه و آزار و اذیت‌های مزدوران سعودی، صبر و استقامت را به نمایش گذاشته و چهره واقعی حکام سعودی را بیش از پیش نمایان کرد.»
خون نمر دامن عربستان را خواهد گرفت
همچنین مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز با اشاره به شهادت شیخ نمر به دست دولت عربستان تاکید کرد: دولت سعودی از سوی جهان اسلام محکوم خواهد بود و خون این شهید دامن آنها را خواهد گرفت. به گزارش «ایسنا» علی‌اکبر ولایتی دبیرکل مجمع جهانی بیداری اسلامی در پیام صوتی در صفحه اینستاگرام خود به شهادت رسیدن عالم بزرگ شیخ نمر را تسلیت گفت و اعلام کرد: «بدون تردید خون به ناحق ریخته این عالم مجاهد نماد مبارزات حق علیه باطل را در سرزمین عربستان بارورتر خواهد کرد.» ولایتی بابیان اینکه دولت سعودی گمان نکند که خون این عالم بزرگ مجاهد فراموش می‌شود، تاکید کرد: «مسلمانان جهان این جنایت را فراموش نخواهند کرد و مکافات آن را از مرتکبینش مطالبه می‌کنند.»
حمایت امارات، بحرین و اردن
از میان ۶ عضو شورای همکاری خلیج‌فارس، تاکنون امارات و بحرین رسما از اقدام عربستان در اعدام رهبر شیعیان این کشور اعلام حمایت کرده و کویت، قطر و عمان سکوت اختیار کرده‌اند. براساس گزارش خبرگزاری امارات «وام»، «عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات در واکنش به اعدام شیخ نمر گفت: ابوظبی همراهی کامل خود را با عربستان در قبال تدابیر اتخاذ شده برای مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی –به تعبیر وی- اعلام می‌کند. اردن نیز اعلام کرد که اتفاقاتی که برای سفارت عربستان در تهران افتاده است، نقض آشکار قانون بین‌الملل است.
توییت جنجالی سفیر فرانسه
سفیر فرانسه در واشنگتن نیز با انتشار توییتی گفت ایران حق داشت به اعدام شیخ نمر واکنش نشان دهد. به گزارش خبرگزاری فارس، ژرارد آرو، سفیر فرانسه در واشنگتن شب گذشته در واکنش به اعتراضات در برابر سفارت عربستان سعودی در تهران، اظهاراتی را مطرح کرد که با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شد. وی در توییتر خود در پاسخ به یک کاربر که به شدت از اعتراضات در تهران انتقاد کرده و عقلانیت دولت ایران را زیر سوال برده بود، نوشت: «نمی‌فهمم چرا ایران مجبور به واکنش بود. آتش زدن سفارت کاری غیرعادی است، اما اعلام جنگ نیست.»
گفت‌وگوی تلفنی موگرینی و ظریف
همچنین مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر امور خارجه ایران، درخصوص اعدام شیخ نمر و اعتراضات در تهران، گفتوگو کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، فدریکا موگرینی روز یکشنبه در تماس تلفنی با محمد جواد ظریف خواستار تلاش همه طرف‌ها برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها در منطقه شد. در طول این مکالمه طولانی، موگرینی در جریان حادثه سفارت عربستان و گام‌های برداشته شده توسط مقامات ایرانی برای کاهش تنش‌ها و محافظت از دیپلمات‌های سعودی قرار گرفت.»
∎