صاحب‌خبر - گروه اقتصادی- عباس قاری: وضعیت معیشت طبقه متوسط و حقوق‌بگیر‌ جامعه در ماه‌های اخیر با چالش‌های فراوانی روبرو شده است به‌طوریکه نرخ سبد معیشتِ کارگران با احتساب معیارهای محاسباتی رسمی، امروز به حدود ۵۸ میلیون تومان رسیده است. این در حالیست که حداقل دستمزد بخش عمده‌ای از حقوق بگیران کشور تنها 15 میلیون تومان است و سطح پوشش حداقل دستمزد به زیر ۳۰ درصد رسیده و در واقع حداقل حقوق فقط ۲۸ درصد سبد معیشت خانوار را پوشش می‌دهد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ، بخش خوراکی چند ماهی است که جلوتر از بخش غیرخوارکی‌ و خدمات پیشران تورم کشور بوده است. تورم نقطه به نقطه مهر در بخش خوراکی‌ها به 64.2 درصد رسید. دهک اول با 61.3 درصد کمترین و دهک نهم با 65.8 درصد بیشترین تورم نقطه به نقطه مهر را تجربه کرده‌اند. از آن‌جایی‌که سبد مصرفی دهک‌های بالا و ضریب اهمیت و سهم تورم کالاهای مختلف روی تورم دهک‌های مختلف متفاوت است می‌توان این بیشتر بودن تورم را از افزایش قیمت‌های مضاعف خوراکی‌های مصرفی طبقات بالا
دانست.
تورم نقطه به نقطه غیرخوراکی‌ها در مهرماه 1404 به 40.9 درصد رسید. بالاترین تورم برای دهک دهم با 41.7 درصد و کمترین آن متعلق به دهک‌های چهارم، پنجم و هفتم با 40.9 درصد بوده است. در کل تورم اجاره که مهم‌ترین بخش تورم‌ غیرخوراکی محسوب می‌شود و بیشترین ضریب اهمیت را در شکل‌ دهی تورم کل دارد نسبت به مهر 1403 افزایش قیمت 34 درصدی را تجربه کرده است. در واقع عقب ماندن نسبی تورم اجاره از خوراکی‌ها خود از افزایش مضاعف تورم جلوگیری کرده است.
بنابر این گزارش اقلام پرمصرفی همچون نان، لبنیات و مواد پروتئینی از بالاترین میزان رشد قیمتی طی چندین ماه گذشته برخوردار بوده اند. شیر خام مصرفی خانوارها به کیلویی 45 هزار تومان، نان سنگک به 10 هزار تومان و هر کیلو برنج ایرانی به 300 هزار تومان و هر کیلو تخم مرغ به 90 هزار تومان و هر کیلو مرغ به 170 هزار تومان رسیده است و متاسفانه بر اساس گزارش‌های میدانی در خیلی از خانوارهای ضعیف این اقلام از سفره شان پرکشیده‌اند.
با این حساب، در روزها و هفته‌های آینده، دوباره کالاهای اساسی سفره‌های مردم، از نان و غلات و زیرمجموعه‌های آن گرفته تا شیر و ماست و لبنیات گران می‌شود و یک شوک تورمی‌جدید در راه خواهد بود آنهم در شرایطی که شاخص‌های تورمی‌مهرماه، همه حصارهای قیمتی سابق را پشت سر گذاشته و به معنای واقعی کلمه «رکوردشکن» بوده است.در روزهای اخیر، «مجید میرلطیفی» عضو هیات علمی‌دانشگاه تربیت مدرس، هشدار داد « قیمت ماست به زودی دو برابر می‌شود و مردم دیگر نان و ماست هم نمی‌توانند بخورند.فرامرز توفیقی، فعال کارگری که محاسبات مستقل سبد معیشت خانوارهای کارگری را انجام می‌دهد، در گفت و گویی با ایلنا، در مورد گرانی‌ها به خصوص گرانی محتمل لبنیات می‌گوید: دولت کنترلی بر قیمت‌ها ندارد و مافیاها خودسرانه جولان می‌دهند و مسئول این گرانی‌ها هستند؛ حتی شیر و نهاده‌های دامی‌هم مافیا دارد و به همین دلیل، بی‌وقفه گران می‌شود. نهادها و شرکت‌هایی که از دامداران شیر خام می‌خرند و تبدیل به لبنیات مصرفی مردم می‌کنند، همگی دولتی، نیمه دولتی یا خصولتی هستند؛ از ابتدای سال تا امروز چند بار لبنیات گران شده است. چه کسانی پشت این گرانی‌ها هستند؟
او با بیان اینکه هر روز صبح متوجه می‌شویم چند قلم کالا گران شده است؛ افزود: در این شرایط جز عجز و ناتوانی دولت چیزی نمی‌بینیم؛ گوشت و دام زنده هم به شدت گران شده است؛ ما پشت پرده‌ی ماجرای تب برفکی و گرانی دام را نمی‌دانیم!به گفته توفیقی، تورم نقطه به نقطه واقعی سبد خوراکی‌ها در مهرماه، بیش از ۹۰ درصد است اما دولت با عددسازی، این شاخص را ۶۴ درصد اعلام می‌کند. این فعال کارگری ادامه می‌دهد: نان اخیراً ۱۰۰ درصد گران شده بود اما دوباره در مشهد گران شده است. برخی اطلاعات از گرانی ۴۰ درصدی نان در مشهد حکایت دارد.سبد معیشت خانوارهای کارگری- همان سبد رسمی‌شورایعالی کار- که در اسفند سال قبل حدود ۲۴ میلیون نرخ‌گذاری شده بود، با این تورم کمرشکن ماه‌های اخیر، در مهرماه به چه رقمی‌رسیده است؛ توفیقی درپاسخ می‌گوید: شکاف سنگین دستمزد و سبد معیشتِ بسیار حداقلی و غیرواقعی، بیش از ۳۰ میلیون تومان است؛ کارگری که از صبح تا شام زحمت می‌کشد و ۱۵ میلیون تومان یا کمی‌بیشتر حقوق می‌گیرد، این شکاف حدوداً ۳۰ میلیون تومانی را چطور پُر کند که خانواده‌اش بتوانند ادامه حیات بدهد و برای «بقا» به دردسر نیفتد؟!طبق گزارش مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه در مهرماه 1404 نسبت به شهریور ماه افزایش یافته و تورم نقطه‌ای اکثر دهک‌ها از مرز 50 درصد گذشته است. بررسی تورم نقطه‌ای به تفکیک دهک نشان می‌دهد که قیمت سبد مصرف خانوارها با سطح هزینه و طبقه اقتصادی متفاوت، در هر ماه چند درصد نسبت به همان ماه در سال گذشته تغییر کرده است.زیرا ترکیب سبد مصرفی و نسبت مصرف کالاهای خوراکی و غیرخوراکی در دهک‌های مختلف یکسان نیست و در نتیجه تورمی‌که توسط دهک‌های مختلف لمس می‌شود متفاوت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که افزایش قیمت‌ها در بخش خوراکی نسبت به مهرماه سال گذشته فزاینده بوده و با افزایش دهک‌ها به‌صورت نسبی بیشتر شده است.
به عبارت دیگر، خوراکی‌ها نسبت به شهریور با سرعت بیشتری گران شده‌اند. در بخش غیرخوراکی نیز دهک‌های میانی‌ شاهد تورم بالاتری بودند. در مهرماه 1404 تورم نقطه به نقطه کل کشور به 48.6 درصد رسید و هفت دهک‌ اول هزینه‌ای تورمی‌بالای 50 درصد را به خود دیدند. دهک دوم با 51 درصد بیشترین و دهک دهم با 47.5 درصد کمترین تورم نقطه‌ای مهر را تجربه کرده‌اند. در کل به‌صورت نسبی دهک‌های پایین تورم بیشتر و دهک‌های بالا تورم نقطه به نقطه کمتری را به خود دیده‌اند. از آن‌جایی‌که خوراکی‌ها در سبد مصرفی دهک‌های پایین نقش پررنگ‌تری دارند و این بخش تورم بیشتری را به خود دیده‌ است می‌توان بالاتر بودن تورم طبقات پایین‌تر جامعه را از ناحیه خوراکی‌ها دانست.
به‌طور مثال تورم نقطه‌ای نزدیک به 100 درصدی بخش نان‌وغلات و بخش میوه‌وخشکبار که از کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار عللخصوص دهک‌های پایین محسوب می‌شوند، تاثیر به‌سزایی بر تورم مضاعف دهک‌های پایین نسبت به دهک‌های بالا داشته است.∎​