عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ایدز با بیان این مطلب به قدس آنلاین می گوید: چنانچه تعداد موارد شناسایی شده را بر تعداد تخمین تقسیم کنیم حدود ۵۶ درصد می شود. یعنی فقط حدود ۵۶ درصد از مواردی که باید شناسایی می شده است را شناسایی کرده ایم.
دکتر احمد علینقی می افزاید: طبق اهداف ۹۵، ۹۵، ۹۵ سازمان ملل متحد، کشورها باید تا سال ۲۰۳۰ ، ۹۵ درصد موارد مبتلا به اچ.ای.وی در کشورشان را شناسایی کنند، بنابراین ما از هدف ۹۵ درصد اول بسیار عقب هستیم که نشان می دهد اداره کنترل ایدز طی این سال ها عملکرد کافی و مناسبی در زمینه بیماریابی نداشته است.
این پژوهشگر برتر در جشنواره فعالیت های بین المللی دانشگاه های تهران و علوم پزشکی تهران ادامه می دهد: با توجه به اینکه شعار امسال پیمودن مسیر درست برای پایان دادن به ایدز است، باید بیشتر برنامه ریزی و تلاش کنیم.
وی با اشاره به اینکه دسترسی گروه های کلیدی به آزمایش اچ.ای.وی در کشور مناسب نیست، دو را ه حل اساسی برای بیماریابی بهتر و شناسایی افراد مبتلا پیشنهاد می دهد که عبارتند از:
اول، ادغام برنامه های تشخیص و مراقبت و درمان اچ.ای.وی در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه، که با توجه به استیگمای بالای اچ.ای.وی در کشور در حال حاضر ممکن است امکان پذیر نباشد.
دوم، گسترش آزمایش خودآزمایی اچ.ای.وی که با عنوان «اچ.ای.وی سلف تستینگ» شناخته می شود که زیربنای انجام و گسترش آن، ابتدا اطلاع رسانی در سطح وسیع جامعه است که مشارکت فعال رسانه ها را در زمینه آموزش اچ.ای.وی می طلبد و سپس آزمایش خودآزمایی در مراکز دولتی و خصوصی با کمک مشاور آموزش دیده گسترش یابد و نیز در مکان های عمومی مثل داروخانه ها عرضه شود تا همه مردم به آن دسترسی داشته باشند.
معاون پژوهشی پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران اذعان می کند: متاسفانه در حال حاضر آزمایش سریع اچ.ای.وی در مکان هایی ارائه می شود که بر روی آن ها استیگما وجود دارد مثل مراکز مشاوره بیماری رفتاری، که گروه های کلیدی و پرخطر تمایل به مراجعه به این مکان ها را ندارند.
از طرف دیگر، مشخص نیست که آزمایش سریع اچ.ای.وی در کشور به مقدار کافی وجود دارد یا خیر؟
راه های انتقال «اچ آی وی»
علینقی می گوید: با توجه به آمار سالانه، بیش از ۶۰درصد راه انتقال از طریق جنسی است که این نشان می دهد مدت هاست تغییر نوع انتقال اتفاق افتاده است.
به دلیل این که پیش از این راه انتقال از طریق تزریق بود مردان بیش از زنان مبتلا می شدند اما در حال حاضر روز به روز آمار زنان مبتلا افزایش می یابد.
براساس آمار تجمیعی سهم زنان ۲۰درصد و مردان ۸۰درصد است اما با مشاهده آمار سالانه می بینیم که با تغییر الگوی انتقال، هرسال سهم زنان از ابتلای به این بیماری افزایش پیدا می کند.
نگرانی درباره جوانان و نوجوانان
بیشترین ابتلا بین گروه سنی ۲۵ تا ۳۹ سال است اما چنانچه ۵ سال به عقب برگردیم از ۲۰سالگی شروع می شود بنابراین باید حواسمان به جوانان و رفتارهای پرخطری که دارند باشد به ویژه رفتارهای پرخطر جنسی که می تواند همراه با مصرف مواد مخدر نیز باشد. به همین سبب باید توجه بسیاری به سن جوانی و بخصوص اواخر نوجوانی داشت چراکه بیشترین خطر ابتلا به اچ آی وی این گروه را تهدید می کند.
نشانه های ابتلا به اچ.آی.وی چیست؟
معاون پژوهشی پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران تصریح می کند: مهم ترین علامت اچ. آی. وی بی علامتی آن است. بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند بین دو تا شش هفته نخست، ممکن است یکسری نشانه هایی مانند سرماخوردگی یا شبه آنفلوانزا داشته باشند که البته در همه یکسان نیست.
در حقیقت ۵۰درصد افراد ممکن است این نشانه ها را داشته و بقیه هیچ گونه علامتی نداشته باشند. بنابراین افرادی که رفتارهای پرخطر جنسی دارند باید حتی بدون داشتن نشانه، داوطلبانه برای انجام آزمایش اقدام کنند.
علینقی در پاسخ به پرسش ما درباره رایگان بودن آزمایش و درمان ایدز می گوید: همه خدمات تشخیصی و مراقبت و درمان از مشاوره پیش از آزمایش گرفته تا مشاوره پس از آزمایش در صورت ابتلا به بیماری در مراکز مشاوره بیماری های رفتاری به صورت رایگان انجام می شود.
البته یک سری مراکز دیگر مانند کمپ های ترک اعتیاد نیز تست سریع اچ ای وی را به صورت رایگان انجام می دهند که برخی از این مراکز زیر نظر بهزیستی و برخی زیر نظر وزارت بهداشت هستند.
اما در مراکز مشاوره بیماری های رفتاری تمامی مراحل آزمایش و حتی درمان اچ آی وی رایگان است و هزینه ای برای بیماران ندارد.