به گزارش ایرنا، مرتضی امیری با عینک بزرگ سیاه و عصای سفید و دستی که به دلیل شکستگی به گردنش آویزان شده، وسط یک خیابان شلوغ در گنبدکاووس، ایستاده و نمی‌داند باید چه کند. راه پس و پیشی ندارد. چند قدم قبل در حال حرکت بر روی موزائیک مخصوص نابینایان بود اما ناگهان سر از خیابان درآورد.
همین چند هفته قبل بود که موقع حرکت در پیاده‌رو، درون چاله سقوط کرده و دست راستش شکسته بود. آن‌جا هم انگار موزائیک شیاردار در جای نامناسبی تمام شده بود.
گاهی وقت‌ها و هنگام مرور این اتفاقات، صدای خنده بعضی‌ها دل او را چرکین و ناراحت می‌کند اما تنها کاری که انجام می‌دهد گفتن این جمله زیرلب است «خدایا من از اونا گذشتم . تو هم بگذر»
معلولان از ترحم بیزار و خواستار حمایت هستند
مسلم کریمی عضو هیات مدیره انجمن نابینایان میلاد گنبدکاووس که حدود هزار و ۵۰۰ نابینای شرق گلستان را تحت پوشش خود دارد گفت: معلولان از ترحم بیزار هستند و فقط وجدان بیدار برای حمایت می‌خواهند.
وی رعایت نکردن قانون حمایت از معلولان را از جمله شاخص‌ترین مشکلات این قشر برشمرد و بیان کرد: اگر دستگاه‌های اجرایی قوانین حمایت از معلولان را مورد توجه قرار دهند بخش قابل توجهی از نابینایان با اشتغال در پست‌های مختلف سازمانی مانند متصدی دفتری و ماشین نویسی می‌توانند کمک حال خانواده‌های خود باشند و در کنار آن با درآمد مستقل خانواده تشکیل دهند.
وی افزود: به تازگی صلاحیت تعدادی از نابینایان گلستان که در آزمون استخدامی آموزش و پرورش قبول شده بودند با نظر کمیسیون پزشکی رد شد در صورتی که این افراد توان آموزش به دانش آموزان سالم را دارند.
کریمی رفت و آمد را از دیگر مشکلات نابینایان اعلام کرد و گفت: تردد در خیابان‌ها با وجود چاله‌ها و پله، موانع ساختمانی، پربودن محل عابر پیاده از اجناس فروشگاه‌ها و خیلی از موارد دیگر برای افراد معلول به ویژه با مشکل نابینایی سخت است و مجبور به استفاده از تاکسی تلفنی و یا ماشین شخصی با همراهی یکی از اعضای خانواده هستند که ماهانه چندین میلیون هزینه بر دوش معلولان می‌گذارد.
وی ادامه داد: دانش آموزان معلول به ویژه نابینایان هم برای رفت و آمد به مدارس عادی دچار مشکل هستند و از مسوولان درخواست داریم فضاهای مدارس برای استفاده این گروه از جامعه مناسب سازی شود.
به تازگی صلاحیت تعدادی از نابینایان گلستان که در آزمون استخدامی آموزش و پرورش قبول شده بودند با نظر کمیسیون پزشکی رد شد
کریمی با انتقاد از رفتار ترحم انگیز مردم با معلولان، از آنان خواست به‌جای خندیدن به افتادن فرد نابینا در برخورد با اجسام و چاله‌ها، به وی کمک کنند چرا که شاید این اتفاق روزی برای خودشان هم بیافتد و می‌طلبد از همان کودکی قانون حمایت از معلولان در مدارس به دانش آموزان آموزش داده شود.
وجود ۹ هزار و ۸۱۹ نابینا و کم بینا در گلستان
سرپرست اداره کل بهزیستی گلستان جمعیت نابینایان کشور را ۲۲۳ هزار و ۲۰۹ نفر ذکر کرد و گفت: این استان با داشتن ۹ هزار و ۸۱۹ نفر نابینا و کم‌بینا رتبه چهارم کشور را دارد.
علیرضا طاهری‌زاده بیان کرد: از مجموع جمعیت نابینایان گلستان، هفت هزار و ۶۰۱ نفر با نابینایی خیلی شدید و شدید کمک هزینه زندگی (مستمری) دریافت می‌کنند که مبلغ آن برای خانواده یک نفره ۶ میلیون و ۵۵۲ هزار ریال، ۲ نفره ۹ میلیون و ۳۶۰ هزار ریال، سه نفره ۱۳ میلیون و ۱۰۰ هزار ریال، چهار نفره ۱۶ میلیون و ۸۴۸ هزار ریال و پنج نفره به بالا ۲۰ میلیون و ۵۹۲ هزار ریال است.
وی افزود: ۵۹۹ نفر در گلستان نابینای مطلق هستند و ۱۹۷ دانشجو و ۴۹۰ دانش آموز نابینا و کم بینا هم از کمک هزینه تحصیلی بهره مند می‌شوند.
به گفته وی گلستان دارای ۲ انجمن فعال نابینایان به نام‌های «هم‌اندیش نور» گرگان و «انجمن میلاد» گنبدکاووس است که در راستای اجرای طرح‌های توانمندسازی، اشتغال، مسکن و آموزش حرفه به مددجویان نابینا ارائه خدمت می‌کنند.
سرپرست اداره کل بهزیستی گلستان اظهار کرد: سال گذشته مرکز روزانه آموزش و توان بخشی کودکان ۲ تا ۱۴ سال کم بینا و نابینا و خانواده‌های آنان با ظرفیت ارائه خدمات به ۵۰ نفر در گرگان تاسیس شد.
طاهری‌زاده افزود: همچنین پارسال ۵۰ نابینا از طرح‌های توانمندسازی مانند یادگیری استفاده از نرم افزارهای ویژه نابینایان، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، برگزاری اردوهای تفریحی با گفتمان روانشناختی، آموزش استفاده از وسایل توانبخشی، برگزاری کارگاه مسائل شناختی، آموزش خط بریل و کلاس‌های رایانه در انجمن میلاد گنبدکاووس بهره گرفتند.
وی گفت: امسال هم انجمن هم‌اندیش نور گرگان اجرای طرح‌های توانمندسازی مانند ارائه آموزش کار با رایانه و آشنایی با برنامه نرم‌افزار، فرش بافی و بافندگی همراه با اعطای مدرک فنی و حرفه‌ای برای ۸۰ نفر از نابینایان و کم بینایان را در برنامه دارد.
وی اجرای مناسب‌سازی و مبلمان شهری در معابر (مسیر ویژه نابینایان)، ایجاد بخش ویژه نابینایان در کتابخانه‌های عمومی میرفندرسکی و کتابخانه عمومی گنبدکاووس (تجهیز کتاب‌های با خط بریل)، راه اندازی کتابخانه صوتی ویژه نابینایان از سال ۱۳۹۴ در محل انجمن نابینایان هم اندیش نور گرگان، پیگیری راه‌اندازی باجه مخصوص نابینایان در بانک‌ها و تجهیز باجه‌های خودپرداز برخی بانک‌ها به صورت گویا را از جمله اقدامات انجام شده در گلستان برای توجه به حقوق نابینایان اعلام کرد.
عمده‌ترین اختلال بینایی گلستان
سرپرست اداره کل بهزیستی گلستان «آمیلیوپ» را عمده‌ترین اختلال بینایی در استان برشمرد و گفت: این بیماری علائم خاصی ندارد اما با انجام به موقع غربالگری چشم در گروه سنی سه تا ۶ سال قابل تشخیص و در بیشتر مواقع درمان کامل است.
علیرضا طاهری‌زاده افزود: هرساله برنامه پیشگیری از تنبلی چشم با هدف سنجش بینایی کودکان سه تا ۶ سال در تمامی مهدهای کودک و پایگاه‌های دائمی بهزیستی با همکاری آموزش و پرورش و مرکز بهداشت استان انجام می‌شود.
وی ادامه داد: سال گذشته ۱۰۳ هزار و ۷۷۸ کودک در طرح تنبلی چشم مورد غربالگری قرار گرفتند که هزار و ۲۶۳ کودک برای معاینه دقیق‌تر به اپتومتریست ارجاع شدند و ۱۹۱ نفر از آنان با توجه به شناسایی برخی مشکلات با ارجاع به چشم پزشک مورد معاینه تخصصی قرار گرفتند.
سرپرست اداره کل بهزیستی گلستان گفت: با نظر پزشک متخصص اختلالات بینایی در ۱۰ نفر از این کودکان شناسایی و برای دریافت درمان‌های ویژه به بیمارستان‌های چشم پزشکی تهران و مشهد ارجاع شدند.
طاهری‌زاده افزود: از مجموع ۱۹۱ کودک ارجاع شده به پزشک متخصص، بیماری ۱۴۶ کودک آمیلیوپ تشخیص داده شد که آمیلیوپ ۶۹ کودک درجه بالاتری داشت و ۷۷ کودک درگیر آمیلیوپ خفیف بودند که در صورت استفاده مداوم از عینک و چشم‌بند به طور کامل قابل درمان است.
وی اضافه کرد: کودکان با درجه آمیلیوپ بالاتر نیاز به عینک با نمره بیشتر و مداخلات سالیانه دارند و تا ۱۰ سالگی توسط تیم تخصصی مورد معاینه قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه امسال هم اجرای طرح غربالگری تنبلی چشم برای جامعه هدف ۱۱۷ هزار نفری از اردیبهشت ماه آغاز شده و تا اسفندماه ادامه دارد، از خانواده‌ها خواست مشارکت در این طرح را برای پیشگیری از وجود اختلالات بینایی در کودکان جدی بگیرند.
احقاق حقوق نابینایان، مغفول در مناسب‌سازی مبلمان شهری
سرپرست اداره کل بهزیستی گلستان گفت: احقاق حقوق شهروندی برای افراد کم بینا و نابینا یکی از موضوعات مغفول یا کمتر پرداخته شده در مناسب سازی معابر و مبلمان شهری است.
طاهری‌زاده ادامه داد: از دامنه وسیع خدمات ضروری برای افراد کم بینا و نابینا همچون ارائه اطلاعات با خطوط بریل، نصب چراغ راهنما صوتی، نصب دستگاه‌های فروش بلیط به خط بریل یا صوتی، نصب بلندگو در وسایل حمل و نقل عمومی برای اعلام مسیرها، نصب موزائیک‌های ویژه نابینایان و کم بینایان، فقط به مورد آخر آن هم به طور ناقص و در برخی موارد اشتباه پرداخته شده است.
وی افزود: شهرداری‌ها در همه شهرهای گلستان در کف‌سازی‌های مجدد از موزائیک‌های شیاردار که نشان دهنده حرکت و موزائیک‌های سکه ای که نشان‌دهنده ایست و احتیاط است استفاده می‌کنند اما در برخی موارد به علت بی‌اطلاعی پیمانکاران از ضوابط و نبود نظارت کافی بر اجرای آن، این مسیر نابینایان را به جوی آب، درهای فاضلاب و محل پارک خودرو هدایت می‌کند که خطرآفرین است.
وی استفاده از بانکداری الکترونیک را از جمله موارد کاربردی و مورد نیاز نابینایان برشمرد و گفت: طبق ماده ۲ قانون حمایت از حقوق افراد معلول، دسترسی به خدمات برای افراد معلول باید همچون سایر افراد جامعه فراهم شود و اکتفای صرف به خدمات بانکداری الکترونیکی تعامل معلول با محیط بیرون، حضور در جامعه و مشارکت اجتماعی و تلفیق اجتماعی آنان را با مشکل مواجه خواهد ساخت.
بی‌اطلاعی پیمانکاران از ضوابط و نبود نظارت کافی بر اجرای آن، مسیر ویژه تردد نابینایان را به جوی آب، درهای فاضلاب و محل پارک خودرو هدایت می‌کند که خطرآفرین است.
سرپرست اداره کل بهزیستی گلستان ادامه داد: دستگاه‌های خودپرداز و پوز به عنوان یکی از ابزارهای بانکداری الکترونیکی برای افراد دچار آسیب حرکتی و بینایی غیرقابل استفاده هستند چرا که استانداردهای لازم مانند رعایت ارتفاع حداکثری، دکمه‌های بریل و اعلام صوتی را ندارند.
وی افزود: استفاده از درگاه‌های الکترونیکی نیز به علت داشتن معماهای گرافیکی که به دلایل امنیتی طراحی شده برای افراد دچار آسیب بینایی مشکل‌ساز است.
وجود ۳۱ مدرسه استثنایی در گلستان
رییس اداره آموزش و پرورش استثنایی گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از وجود ۱۷۵ دانش آموز نابینا و کم بینا در استان خبر داد و گفت: ۶۷ نفر از این دانش آموزان نابینای مطلق هستند که ۳۲ نفر در مدارس استثنایی و ۳۵ نفر هم در مدارس عادی به صورت تلفیقی تحصیل می‌کنند.
محمد قاسم‌پور افزود: دانش آموزان با نیازهای ویژه در ۳۰ مدرسه استثنایی دولتی و یک مدرسه غیر دولتی و همچنین بر حسب شرایط به صورت پراکنده در مدارس عادی سطح استان مشغول به فراگیری درس هستند.
وی بیان کرد: خدمات توانبخشی مانند عینک، ذره بین، عصا و اتاق تاریک برای تقویت حواس دیگر با همکاری بهزیستی تامین و کتاب و کاغذ بریل برای نوشتار و همچنین کتاب‌های درشت خط برای افراد کم بینا هم توسط اداره آموزش و پرورش استثنایی میان دانش آموزان توزیع می‌شود.
وی ادامه داد: همچنین به کودکان زیر ۶ سال و خانواده‌های آنان هم برای افزایش آمادگی ورود به مدرسه خدمات مداخله به‌هنگام مانند مشاوره و توان سنجی ارائه می‌شود.
رییس اداره آموزش و پرورش استثنایی گلستان گفت: در مدارس استثنایی شرایط فیزیکی محیط برای استفاده دانش‌آموزان با مشکلات جسمی و حرکتی و نابینایان مناسب سازی شده اما دانش آموزان در خیلی از مدارس عادی به دلیل نبود رمپ، میله‌های نگهدارنده و موزائیک‌های زرد برجسته برای رفت و آمد با مشکلاتی مواجه هستند.
قاسم پور گفت: بیشتر کلاس‌های درس در مدارس استثنایی مختص کودکان با نیازهای ویژه از جمله دانش آموزان با آسیب بینایی، شنوایی، اختلال طیف اوتیسم، کم توانی ذهنی، چند معلولیتی و معلولیت جسمی-حرکتی است و برای یک معلم نابینا به تنهایی سخت است این کلاس‌ها را اداره کند لذا در بیشتر مواقع به عنوان معلم کمکی به کار گرفته می‌شود.
قول مسوولان برای مناسب سازی مدارس گلستان
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: مناسب سازی مدارس برای معلولان از سال‌های گذشته مطرح بود اما در ۲ سال اخیر در برنامه‌های تعمیرات و نوسازی به این مهم به طور ویژه توجه شده است.
وحید فراهی افزود: در ۲ سال اخیر هر سال ۱۰ تا ۱۵ مدرسه برای استفاده دانش آموزان معلول که نابینایان هم جزو آنان هستند مناسب‌سازی شده است.
وی ادامه داد: پیگیر دریافت لیست مدارسی که دانش آموزان معلول در آنها تحصیل می‌کنند از اداره آموزش و پرورش استثنایی هستیم و امسال هم تلاش داریم حداقل پنج مدرسه برای استفاده دانش آموزان معلول در سطح استان مناسب سازی شود و این برنامه همچنان ادامه خواهد داشت.