همزمان با آغاز عملیات ارتش عراق برای آزادسازی الانبار، شایعاتی از تغییر فرماندهان داعش در الانبار توسط ابوبکر البغدادی منتشر شد.
دیروز فرماندهی مشترک نیروهای مسلح عراق از آغاز عملیات آزادسازی استان الانبار خبر داد. با اینکه ارتش عراق پیش از این دو عملیات مشابه برای پاکسازی استانهای دیالی و صلاحالدین را با موفقیت انجام داده است اما به نظر نمیرسد اینبار در الانبار اوضاع چندان بر وفق مراد ارتش عراق باشد. با اعلام فرماندهی مشترک نیروهای مسلح عراق، عملیات آزادسازی استان الانبار از چند محور آغاز شده و در آن تمام نیروهای عراقی اعم از ارتش، پلیس فدرال، گارد مرزی و شبهنظامیان شیعه حضور دارند. محور اصلی آغاز عملیات از مناطق شرقی است و یگانهایی از نیروهای ارتش و نیروهای مردمی از شمال استان و از سمت استان صلاحالدین به سوی مناطق تحت کنترل داعش به حرکت درآمدهاند.
در ابتدای هفته پیش، داعش با استفاده از ناتوانی و ضعف ارتش عراق و نیز عدم همراهی مبارزان شیعه که عملا قدرتمندترین گروه در حال مبارزه با داعش در خاک عراق هستند، توانست رمادی، مرکز الانبار را تحت کنترل خود درآورد. با این حال در روزهای اخیر ارتش عراق تعداد زیادی از ادوات نظامی و نیروهای خود را به حاشیه رمادی منتقل کرده و برخلاف عملیات قبلی در رمادی اینبار از نیروهای داوطلب مردمی و شبهنظامیان شیعه نیز به شکل رسمی درخواست شده تا در عملیات پاکسازی الانبار مشارکت کند.
عراقیها میگویند بیش از 10 هزار نیروهای عشایری در استان سنینشین الانبار را نیز به سلاح مسلح کردهاند تا در این عملیات در کنار نیروهای داوطلب مردمی شیعه و ارتش عراق برای بیرون راندن داعش بجنگند.
استان بیابانی الانبار در غرب عراق و مرز با سوریه قرار دارد که بیشتر ساکنان آن را عشایر سنیمذهب تشکیل میدهند و خاستگاه اصلی داعش محسوب میشود و برخی از قبایل موجود در این استان که با دولت مرکزی اختلافات عمیقی دارند از داعش حمایت میکنند. در همین حال گزارشهای رسانههای عربی حاکی از این است که ابوبکر بغدادی، رهبر گروه تروریستی داعش تغییراتی را در کادر رهبری این گروه در الانبار اعمال کرده است. گفته میشود ابوبکر بغدادی از رقه در سوریه به همراه سرکردههای عربی و خارجی وارد نینوا شده و تغییراتی را در سرکردههای این گروه اعمال کرده و ماموریت عملیات در الانبار را به شخصی سپرده که تابعیت چینی دارد و این شخص در گذشته ماموریتهای امنیتی در مناطق اشغالشده توسط داعش در فلوجه، هیت، القائم و مرزهای عراق و سوریه را برعهده داشته است.
احتمال انحلال ارتش عراق
در این میان نکته نگرانکننده برای عراقیها عدم آمادگی ارتش عراق برای مقابله با داعش است؛ واقعیتی که وزیر دفاع آمریکا نیز پس از سقوط رمادی بر آن صحه گذاشت و دیروز هم سلیم جبوری رئیس پارلمان عراق با تاکید بر لزوم بازسازی ارتش بر نگرانیها افزود: «اگر کسانی که در میدان جنگ با داعش کوتاهی کردهاند محاکمه نشوند شاهد فروپاشی بیشتر خواهیم بود و اوضاع تا جایی پیش میرود که دیگر هیچ راهی جز منحل کردن ارتش نخواهیم داشت. ما باید بعدا به بازسازی ارتش و تعیین رهبران جدید برای آن بپردازیم.»
نیروهای مردمی منابع حمایتی غیررسمی دارند که موجب قدرتگیری آنها نمیشود. تاکنون نخستوزیر هم نتوانسته است به طور آشکار زمام امور نیروهای مردمی را در دست بگیرد هرچند ماموریت این نیروها پشتیبانی از ارتش است. العبادی نمیتواند نیروهای مردمی را به سمتی هدایت کند که موجب تحقق امنیت و ثبات شوند. این یک مشکل است و مشکل مهمتر درخواست مرجعیت دینی از مردم برای پیوستن به ارتش و یگانهای نظامی جهت مقابله با داعش است. وجود نیروهای مردمی حتی اگر مفید هم باشد باید از طریق قانونی فعالیت خود را انجام دهند و نمیتوان آنها را یک نیروی رسمی دانست. این مساله تنها پس از تصویب قانون گارد ملی محقق خواهد شد.