به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خوزستان، محمدرضا شمس نویسنده کودک و نوجوان در کارگاه آموزشی مجازی(فانتزی در ادبیات کودک و نوجوان) از سلسله برنامههای جنبی نمایشگاه کتاب تهران که به میزبانی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان برگزار شد ، در تعریف فانتزی اینگونه توضیح داد: فانتزی گونهای در ادبیات است که عناصر غیرواقعی و خیالی در آن بهعنوان درونمایه اصلی داستان استفاده میشود. و این موجودات، قوانین و ساختارهای خیالی، واقعیت دارند و اساس داستان با این پیش فرض، شکل میگیرد.
مولف «دیوانه و چاه» با بیان اینکه ادبیات فانتزی با قوائد و قانونها کاری ندارد، اظهار کرد: نویسنده در سبک فانتزی نه تنها باید داستان خلق کند، بلکه باید قانونهای حاکم در دنیای داستانی خود را نیز بیافریند و فضای دیگرگونهای ایجاد کند. نویسنده، اول قانونهای ماورای زمینی و سپس ماجرایی داستانی را در این فضا خلق میکند.
وی سرچشمه داستان فانتزی نویسی را آغاز داستانهای تخیلی، حماسی و اسطورهای دانسته و افزود: اینکه این داستانها بهطور دقیق ازکی آغاز شد، مشخص نیست. اما همواره داستانهای جن و پری در میان آدمیان رواج داشته است و منتقدان، آثار افرادی چون : هومر و فردوسی و افسانههایی مانند:گیلگمش، مهابهاراتا، هزار و یک شب و شاه آرتور را اولین نمونههای مکتوب ادبیات فانتزی میدانند.
شمس با اشاره به اینکه دو نوع فانتزی وجود دارد، عنوان کرد: نویسندهای که وارد دنیای فانتزی میشود باید بداند که چه نوع فانتزی برای مخاطب بنویسد. دونوع فانتزی داریم. یکی فانتزی فراتری که به آن فانتزی ناب نیز گفته میشود و مخصوص خود نویسنده و از آبشخور دنیای او خلق شده و مشابه ندارد اما فانتزی فروتری ما به ازای بیرونی دارد و در جهان مشابه آن وجود دارد و خط ظریف و باریکی مرز بین فانتزی و سورئال را جدا میکند.
شمس اضافه کرد: هرچند بعضی فکر میکنند داستانهای علمیتخیلی و یا فانتزی فقط برای کودکان است اما آغازگران این سبک ادبی در دنیای مدرن، به هیچ عنوان برای کودکان نمینوشتند. بعد از پیدایش این نوع ادبی، برخی به فکر افتادند که از این سبک برای خلق آثاری ویژه نوجوانان استفاده کنند.
وی با تاکید بر این موضوع که داستانهای نوين خيال و وهم، ريشه در قصههای سنتی افسانههای پريان و حيوانات و اسطورهها دارد ، بیان کرد: در این نوع داستان، واقعيت گذشته خيالی را بيشتر از واقعيت حال ميبيند و با تازگيها و نوآوريهای چنداني سر و کار ندارد و بيشتر قصههای قديمی و حماسی را باز گويی ميکند. حتي بديعترين و اصيلترين داستان خيال و وهم به ديرینهترین حکايتهای حماسی گرايش دارد.
مولف «دیوانه و چاه» با بیان اینکه ادبیات فانتزی با قوائد و قانونها کاری ندارد، اظهار کرد: نویسنده در سبک فانتزی نه تنها باید داستان خلق کند، بلکه باید قانونهای حاکم در دنیای داستانی خود را نیز بیافریند و فضای دیگرگونهای ایجاد کند. نویسنده، اول قانونهای ماورای زمینی و سپس ماجرایی داستانی را در این فضا خلق میکند.
وی سرچشمه داستان فانتزی نویسی را آغاز داستانهای تخیلی، حماسی و اسطورهای دانسته و افزود: اینکه این داستانها بهطور دقیق ازکی آغاز شد، مشخص نیست. اما همواره داستانهای جن و پری در میان آدمیان رواج داشته است و منتقدان، آثار افرادی چون : هومر و فردوسی و افسانههایی مانند:گیلگمش، مهابهاراتا، هزار و یک شب و شاه آرتور را اولین نمونههای مکتوب ادبیات فانتزی میدانند.
شمس با اشاره به اینکه دو نوع فانتزی وجود دارد، عنوان کرد: نویسندهای که وارد دنیای فانتزی میشود باید بداند که چه نوع فانتزی برای مخاطب بنویسد. دونوع فانتزی داریم. یکی فانتزی فراتری که به آن فانتزی ناب نیز گفته میشود و مخصوص خود نویسنده و از آبشخور دنیای او خلق شده و مشابه ندارد اما فانتزی فروتری ما به ازای بیرونی دارد و در جهان مشابه آن وجود دارد و خط ظریف و باریکی مرز بین فانتزی و سورئال را جدا میکند.
شمس اضافه کرد: هرچند بعضی فکر میکنند داستانهای علمیتخیلی و یا فانتزی فقط برای کودکان است اما آغازگران این سبک ادبی در دنیای مدرن، به هیچ عنوان برای کودکان نمینوشتند. بعد از پیدایش این نوع ادبی، برخی به فکر افتادند که از این سبک برای خلق آثاری ویژه نوجوانان استفاده کنند.
وی با تاکید بر این موضوع که داستانهای نوين خيال و وهم، ريشه در قصههای سنتی افسانههای پريان و حيوانات و اسطورهها دارد ، بیان کرد: در این نوع داستان، واقعيت گذشته خيالی را بيشتر از واقعيت حال ميبيند و با تازگيها و نوآوريهای چنداني سر و کار ندارد و بيشتر قصههای قديمی و حماسی را باز گويی ميکند. حتي بديعترين و اصيلترين داستان خيال و وهم به ديرینهترین حکايتهای حماسی گرايش دارد.