همشهری‌آنلاین ـ پروانه بندپی: در سال‌های اخیر، قرص‌های اسید چرب امگا ۳ به یکی از پرطرفدارترین و شناخته‌شده‌ترین مکمل‌های غذایی تبدیل شده است. از سلامت قلب و عروق گرفته تا تقویت مغز، کاهش التهاب و حتی بهبود خشکی چشم، خواص بی‌شمار این اسید چرب ضروری هستند. اما کارشناسان می‌گویند همه مکمل‌های امگا ۳ قابل مصرف نیستند و در صورت خرید و مصرف، فواید لازم را به بدن نمی‌رسانند. بتابراین هنگام خرید باید نکاتی را مد نظر قرار داد. نکاتی که کمتر کسی از آن خبر دارد.

امگا۳ باید فاقد جیوه باشد

یکی از بحث‌های اصلی درباره امگا۳، مساله آلودگی ماهی‌ها به فلزات سنگین است. ماهی‌ها ممکن است در محیط زیست آلوده به جیوه یا سایر فلزات تجمع‌یابنده زندگی کرده باشند. وقتی روغن آنها استخراج و بدون تصفیه کافی وارد بازار شود، همین آلودگی وارد بدن مصرف‌کننده می‌شود. دکتر مریم مظاهریون، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و عضو انجمن علمی تغذیه ایران در این زمینه به همشهری‌آنلاین توضیح می‌دهد: «افراد تصور می‌کنند امگا۳ ماهی یعنی یک ماده کاملاً طبیعی و بی‌خطر، اما واقعیت این است که اگر محصول تصفیه نشده باشد، احتمال آلودگی به جیوه کاملاً جدی است. این آلودگی نه تنها اثر مثبت امگا۳ را خنثی می‌کند، بلکه می‌تواند به سیستم عصبی آسیب بزند. پس موقع خرید این کپسول حتما باید از داروخانه بپرسیم یا برچسب محصول را بخوانیم و مطمئن شویم که حاوی جیوه نباشد.»

نکته‌ای که خیلی‌ها نمی‌دانند

موضوع دیگری که معمولاً از چشم خریداران امگا۳ دور می‌ماند یا اصلا از آن آگاهی ندارند، مقدار واقعی «EPA» و «DHA» موجود در آن است؛ همان دو اسید چرب اصلی که اثرات درمانی امگا۳ را ایجاد می‌کنند. دکتر مظاهریون در این رابطه می‌گوید: «روی بسته‌بندی اغلب کپسول‌های امگا۳ یک عدد بزرگ مثل ۱۰۰۰ میلی‌گرم امگا۳ نوشته می‌شود، اما این عدد لزوماً نشان نمی‌دهد فرد چه مقدار از مواد مؤثره را دریافت می‌کند. بنابراین قبل از خرید باید جدول ترکیبات را بخوانیم. گاهی از ۱۰۰۰ میلی‌گرم امگا۳، فقط ۲۵۰ میلی‌گرم EPA و DHA وجود دارد که مقدار بسیار پایینی است. برای اینکه امگا۳ اثر ضدالتهابی قابل توجه داشته باشد، معمولاً مجموع EPA و DHA باید بیش از ۷۰۰ میلی‌گرم باشد. یعنی اگر EPA آن ۵۰۰ و DHA آن ۲۰۰ باشد، مجموع آن می‌شود ۷۰۰ میلی‌گرم و این عدد قابل اعتمادتر است. بسیاری از مکمل‌های ارزان دقیقاً در همین بخش ضعیف هستند.»

مراقب طعم کپسول باشید

کارشناسان همچنین به یکی از مشکلات رایج مصرف‌کنندگان امگا۳ اشاره می‌کنند و آن، طعم ماهی بعد از مصرف مکمل است. این مورد معمولاً نشانه کیفیت پایین یا فرم شیمیایی نامناسب کپسول است. امگا۳ در فرم طبیعی تری‌گلیسرید بهتر جذب می‌شود و احتمال ایجاد طعم ناخوشایند در دهان را کم می‌کند. اما محصولات اتیل‌استر قیمت پایین‌تری دارند و در بدن به‌خوبی عمل نمی‌کنند. بنابراین افراد روی بسته باید دنبال عبارت TG Form یا Natural Triglyceride باشند.

نگهداری و تازگی محصول هم مسئله کوچکی نیست. امگا۳ ترکیبی حساس به گرما، نور و اکسیژن است و اگر در شرایط نامناسب نگهداری شود، اکسید می‌شود؛ یعنی نه‌تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند اثرات التهابی ایجاد کند. کارشناسان می‌گویند بهتر است محصول بسته‌بندی تیره‌ای داشته باشد و روی برچسب آن وجود آنتی‌اکسیدان‌هایی مثل ویتامین E هم ذکر شده باشد. اینها مانع فاسد شدن روغن می‌شوند. مکملی که به‌درستی نگهداری نشده باشد، حتی اگر بهترین فرمول را داشته باشد، باز هم کارآیی‌ خود را از دست می‌دهد.

نیاز نیست همه امگا۳ مصرف کنند

دانستن این نکنه هم بسیار اهمیت دارد؛ این که بدانیم همه افراد به مکمل امگا۳ نیاز ندارند. برخی کارشناسان می‌گویند: «افرادی که هفته‌ای دو تا سه وعده ماهی مصرف می‌کند، معمولاً نیاز بدنشان به این اسید چرب تأمین می‌شود. اما کسانی که رژیم غذایی‌شان خالی از ماهی است، سالمندان، افراد با مشکلات التهابی یا کسانی که بیماری‌های قلبی دارند، بهتر است حتما مکمل امگا۳ مصرف کنند. البته با تجویز پزشک. امگا۳ مکملی سودمند است اما فقط زمانی که با دقت انتخاب شود.