به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، آقای ارسیا تقوا روانپزشک با حضور در استودیو شبکه خبر گفت: خبررسانی حوادث میتواند یک تیغ دولبه باشد ، علاوه بر ارزش خبری و جلب توجه مخاطبان، یک خطر جدی هم دارد و آن ایجاد «ترس عمومی» است، وقتی خبر به شکل اغراقشده، با احساسات زیاد یا با هیجان غیرضروری منتشر میشود، این احتمال وجود دارد که جامعه دچار ترس و اضطراب گسترده شود.
وی افزود: این موضوع در مورد خبرهای مرتبط با خودکشی، قتل و جنایت بسیار حساستر است؛ اگر رسانهها بدون رعایت شیوهنامههای جهانی و بدون ملاحظات لازم این اخبار را منتشر کنند، ممکن است به تشدید ترس یا حتی الگوسازی منجر شود.
دکتر تقوا در خصوص علمی بودن مشوق خودکشی با انتشار اخبار خودکشی گفت: این موضوع کاملاً درست است بهخصوص زمانی که درباره افراد مشهور صحبت میشود و جزئیات نحوه خودکشی بیان میگردد و این موضوع ، بیش از صد سال است که در مطالعات ثابت شده و به «اثر ورتر» معروف است؛ برگرفته از کتاب گوته که پس از انتشارش موجی از خودکشی مشابه رخ داد.
وقتی فردی سرشناس دست به خودکشی میزند و رسانهها جزئیات را منتشر میکنند، خطر الگوسازی بسیار بالا میرود. به همین دلیل رسانههای حرفهای از ذکر جزئیات پرهیز میکنند.
دکتر تقوا ادامه داد: واقعیت این است که خودکشی یا وقوع جنایت برای ذهن ما سنگین و هضمنشده است ، وقتی رسانهها هیجان، احساسگرایی و دراماتیزه کردن را اضافه میکنند، احتمال بروز واکنشهای روانی ناخوشایند در مخاطب بیشتر میشود.
دکتر تقوا درباره تاثیر پوشش نادرست خبر جنایت گفت: در شیوهنامههای جهانی توصیه شده هنگام روایت جنایت یا قتل، مراقب احساسات ناخوشایندی که در ناخودآگاه مخاطب ایجاد میشود ، باشیم ؛ هیجانزدگی رسانهای، عاطفهگرایی و نزدیک شدن به زبان داستانپردازانه میتواند ترس عمومی را تشدید کند.
همچنین نباید پیش از اعلام منابع رسمی، نتیجهگیری کنیم. این کار به شایعات دامن میزند، شایعه جذاب است، اما میتواند وضعیت روانی جامعه را بهشدت بدتر کند.
دکتر تقوا ادامه داد: بخش دیگری از پوشش اخبار حوادث مربوط به «قربانیان» یا «بازماندگان» است و گفته میشود آنها هم ممکن است از انتشار نادرست خبر آسیب ببینند.
این روانپزشک افزود: ما هر سال ۲۰ شهریور را به عنوان «روز جهانی پیشگیری از خودکشی» و ۲۷ آبان را «روز توجه به بازماندگان خودکشی» داریم، خودکشی پایان درد نیست؛ انتقال درد از یک نفر به افراد دیگر است و بازماندگان نیز، در معرض احساس گناه و رنج سنگیناند.
وی گفت: در مصاحبه با بازماندگان باید خیلی مراقب باشیم. مثلاً سوالی مثل «وقتی او رفت روی پشتبام، شما کجا بودید؟» بار بازجویی دارد و احساس گناه را تشدید میکند.
وی افزود: رسانههای معتبر جهان در کنار انتشار اخبار مربوط به خودکشی، همواره شماره تلفنهای مراکز رسمی کمکرسانی را درج میکنند و این اقدام «بسیار مؤثر و ضروری» است؛ از جمله شماره ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی) و ۱۴۸۰ (مشاوره بهزیستی).
این روانپزشک با تأکید بر اینکه «خودکشی پایان درد نیست، بلکه انتقال درد به اطرافیان است»، گفت: آثار روانی چنین رویدادهایی میتواند تا «دو نسل» باقی بماند؛ به همین دلیل جامعه علمی و متخصصان سلامت روان باید همکاری بیشتری با رسانهها داشته باشند و در فرایند اطلاعرسانی نقش فعال ایفا کنند.