وضعیت آلودگی هوا به نحوی است که اگر کسی مجبور نباشد، از خانه بیرون نمیرود؛ به بیان دیگر هوا آنقدر آلوده است که اگر کسی یک ساعت در محیط باز حضور داشته باشد یا دچار نفستنگی میشود یا سردرد یا دیگر علائم جسمانی آنی. حالا پرسش این است که چنین شرایطی محصول چه دلایلی است؟
محمد درویش، کارشناس، پژوهشگر و فعال محیط زیست، درباره آلودگی هوای این روزهای کشور به «انتخاب» گفت: «سه عامل مهم باعث تشدید آلودگی شدید هوا شده است؛ نخست آنکه ذرات کوچکتر از ۱۰ میکرون و ۲ونیم میکرون افزایش یافته است که این شرایط باعث بروز مشکلات شدید جسمانی شهروندان میشود؛ از حمله سرطان خون و مشکلات حاد ریوی. علت این وضعیت هم خشکسالی شدید در کشور است؛ به نحوی که بستر رودخانههای فصلی خشک شده و رودخانههای دائمی نیز به فصلی تبدیل شده است. وقتی رودخانهها از بین میرود گرد و خاک شدید شکل میگیرد؛ به ویژه آنکه کشورهای غرب ایران هم درگیر خشکسالی هستند و گردوخاک از سمت غربی هم وارد ایران میشود».
او ادامه داد: «موضوع دوم آن است که قوانین هوای پاک اجرا نشد و خودروهای فرسوده با نو جایگزین نشدند و به این دلیل مصرف بنزین و گازوئیل در کشور بیش از استانداردهای مرسوم است. البته که کیفیت بنزین هم به شدت نازل است. سومین مسئه هم مازوتسوزی است. بر اساس گزارش اخیر سازمان حفاظت از محیط زیست گوگرد در نیروگاههایی که مازوت میسوزانند دهها برابر حد مجاز است».
این فعال محیط زیست بیان کرد: «واقعیت این است که مسئولان به گسترش حمل و نقل عمومی هم توجهی نکردند و امروز میبینیم که بسیاری از مردم با وسایل نقلیه شخصی تردد میکنند. ما حتی موتورهای برقی و دوچرخههای برقی را نتوانستیم جایگزین موتورهای بنزینی کنیم. هیچ توجهی به گسترش مترو و اتوبوسهای شهری نشد و مسیرهایی امن برای دوچرخهسواری و اسکوتر ایجاد نشد. وقتی همه این مسائل رعایت نشود، طبیعی است اوضاع هوای کشور به اینجا برسد».
درویش در پایان گفت: «میگویند گوگرد موجود در گازوئیل نیروگاه منتظر قائم ۱۳۵ برابر بیشتر از حد مجاز است و در نیروگاه رجایی این عدد ۵۹۲ برابر است. این وضعیت اصلا قابل پذیرش نیست. وزارت نفت باید پاسخگوی این شرایط باشد اما انگار هیچکس پاسخگو نیست. واقعا اگر وضعیت مازوتسوزی به همین شکل ادامه یابد، جنایتی وسیع رخ خواهد داد و رسما مردم کشته میشوند. در این شرایط سازمان حفاظت از محیط زیست وجدان به خرج داد و علیرغم پیشبینی فشارهای احتمالی در آینده گزارشی مبتنی بر حقیقت منتشر کرد و بر اساس این گزارش مشخص میشود که مسئولان وزارت نفت دروغ گفتند که مازوت مصرفشده اصلاح شده و مازوت کم سولفور در همه نیروگاهها سوخته میشود».
∎