به گزارش رکنا، برده داری چیست؟ و روز جهانی مبارزه با برده داری تا چه اندازه در کاهش این پدیده نقشآفرین است؟ اگر میخواهید با مفهوم این روز جهانی و اهداف آن بیشتر آشنا شوید، در ادامه همراه ما باشید.
| روز جهانی لغو بردهداری | |
| تاریخ | ۲ دسامبر برابر با ۱۱ آذر |
| علت نامگذاری | به منظور اعلام ممنوعیت خرید و فروش برده و استثمار بردگان |
تاریخچه شکلگیری روز جهانی لغو بردهداری
لغو بردهداری به طور همزمان در تمامی نقاط جهان رخ نداده است. برخی منابع تاریخی نخستین تلاشها برای مقابله با بردهداری را متعلق به امپراتوری موریا در قرن سوم پیش از میلاد میدانند؛ هرچند در آن دوران، تنها خرید و فروش بردگان ممنوع شد و نه خود نظام بردهداری.
در تاریخ جدیدتر، سال ۹۶۰ میلادی نخستین نقطه عطف لغو بردگی به شمار میرود، زمانی که «پیترو کاندیانو چهارم»، دوک ونیز، به طور رسمی پایان بردهداری را اعلام کرد. پس از آن، بسیاری از حکومتها در نقاط مختلف جهان ممنوعیت استثمار بردگان را به اجرا گذاشتند.
بردهداری چیست؟
بردهداری به معنای تحمیل بندگی و تسلط یک فرد بر دیگری، به شکل اختیاری یا اجباری، تعریف میشود. این نظام در نتیجه افزایش نابرابریهای اقتصادی ناشی از مالکیت فردی شکل گرفت و با ایجاد مفهومی به نام «دولت» برای نخستین بار در تاریخ بشر همراه بود.
بردهداری نخستین بار در مصر، بابل، آشور، چین و هند باستان بروز کرد، اما در یونان و روم باستان به شیوهای نظاممند و پیچیدهتر تکامل یافت. در مناطق شرقی و در ایران باستان، بردهداری غالباً به صورت پدرسالارانه و خانوادگی اجرا میشد. در این سیستم، جامعه به دو طبقه اصلی بردهداران و بردگان تقسیم میشد؛ در کنار آنها، طبقات متوسطی نظیر مالکان کوچک، پیشهوران و افراد بیطبقه نیز وجود داشتند.
گونههای مختلف بردهداری
- برده به عنوان دارایی: در این نوع، بردگان همچون اموال مورد معامله قرار گرفته و خرید و فروش میشوند.
- بیگاری به دلیل بدهی: در این وضعیت، شخص برای پرداخت بدهی خود، نیروی کارش را بدون مزد در اختیار طلبکار قرار میدهد. مدت این نوع از بردگی غالباً نامعلوم است و حتی کودکان نیز ممکن است به دلیل بدهی والدینشان به بردگی کشیده شوند. این شکل از بردگی امروزه بسیار رایج است.
- کار اجباری: فرد تحت فشار یا خشونت و برخلاف میلش مجبور به کار کردن میشود، در حالی که آزادیهای شخصی او محدود شدهاند.
- ازدواج اجباری: در این نوع بردهداری، افراد وادار به ازدواج بدون رضایت خود میشوند. این مورد همچنان در بسیاری از نقاط آسیا، آفریقا و جنوب جهان رایج است.
بردهداری در دنیای امروز
بردهداری امروزی در مقایسه با گذشته تغییر شکل داده و ظاهری مدرن به خود گرفته است. بردگان حال حاضر، عمدتاً در نقاط فقیر جهان ارزانتر از گذشته فروخته میشوند و این بدان معناست که بردهداران نیز کمتر هزینه میکنند. به جای استفاده از زنجیر برای نگهداری بردگان، امروزه از خشونت و تهدید بهره گرفته میشود.
بردگان امروزی اغلب در استخراج معادن، صنایع تولید فولاد، پوشاک، زغالسنگ، قهوه و شکر، و حتی کار خانگی و کشاورزی به کار واداشته میشوند. محصولاتی که با چنین شیوههایی تولید میشوند، با قیمت کمتری وارد بازارهای کشورهای ثروتمند شده و سود بالایی نصیب شرکتهای بزرگ میکنند.
سازمان ملل بیان میکند که فقر، حاشیهنشینی اجتماعی، فساد و فقدان آموزش، از عوامل اصلی بردگی نوین هستند. قربانیان این نوع بردهداری اغلب افراد فقیر و ضعیف جامعهاند، از کارگران مهاجر که برای پرداخت بدهیها به قاچاقچیان پناه میبرند تا زنان و دخترانی که برای فحشا مجبور میشوند.
کار کودکان نیز از معضلات جدی بردهداری مدرن به شمار میآید. طبق آمار سازمان جهانی کار در سال ۲۰۱۵، حدود ۱۶۸ میلیون کودک در جهان مجبور به کار هستند. این کودکان، به ویژه در کشتزارها، مشاغل خانگی و یا برای تکدیگری به کار گرفته میشوند.
یکی از سیاهترین چهرههای بردگی مدرن، قاچاق انسان برای مقاصد جنسی است. اغلب دختران و زنان از کشورهای فقیر آسیایی و آفریقایی اغفال شده، اسناد آنها توقیف و سپس به نقاطی مثل اروپای غربی منتقل میشوند. در این مناطق، آنان تحت شرایط زندگی و کار بسیار تحقیرآمیز به بهرهکشی جنسی بردگی گرفتار میشوند.
هدف از تعیین روز جهانی لغو بردهداری
این روز به منظور مقابله با تمامی اشکال بردهداری، از جمله قاچاق انسان، سوءاستفاده جنسی، کار اجباری کودکان، ازدواجهای اجباری و بهرهوری از کودکان در درگیریهای مسلحانه تعیین شده است.
برای ایجاد یک جهان عاری از بهرهکشی، آگاهیبخشی، آموزش و عدم تسلیم در برابر بردگی از اهمیت ویژهای برخوردار است. باید افراد را آگاه کنیم و برای تحقق جامعهای عادلانه مبارزه کنیم.