به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، پاسخ به سؤالِ یک پرسشگر از مرکز ملی پاسخگوئی به سوالات دینی ارائه شده است:
برخورد با فرزند وقتی مرتکب خطا و گناهی کبیره ( بهطور پنهانی) میشود چیست؟ ازآنجاییکه بیم از علنی کردن میرود معمولاً خانوادهها سعی میکنند قضیه را باز نکنند؛ که متأسفانه این اقدام باعث تکرار خطا و گناه میشود.
از اینکه نسبت به شیوه تربیتی و رفتار با فرزند خود اهتمام دارید، خرسندیم. در ابتدا باید به عرض برسانیم که سال شما تا حدودی کلی است و بهتر بود توضیحات بیشتری میدادید تا ما بتوانیم بهتر و کاملتر شما را راهنمایی کنیم، مانند اینکه فرزند شما چندساله است؟ دختر است یا پسر؟ چند فرزند دارید؟ این گناه کبیره که انجام میدهد، چیست مانند خود ارضایی، دزدی، دروغ و...؟ چه مدتی است که این کار را انجام میدهد؟ واکنش شما تابهحال نسبت به او چگونه بوده است؟ برای ارائه راهکار کامل بهتر است به سؤالات ما جواب داده و دومرتبه آن را برای ما ارسال کنید. در این مکاتبه بهصورت کلی به سؤال شما جواب خواهیم داد.
اصولاً در مواردی مشابه مشکل شما، پدر و مادر با دیدن عمل فرزندشان چنان ناراحت، دلخور و گاه عصبانی میشوند که ممکن است رفتاری خشن و پرخاش آمیز با فرزندشان داشته باشند. آنها نگراناند که مبادا فرزندشان در بزرگسالی نیز دست به رفتارهای غیرشرعی دیگری بزند. باید توجه داشت که فرزندان اغلب بعضی از کارها را بدون آگاهی از ناپسند بودن آن عمل انجام میدهند. پس گاهی مخالفت و ممانعت از این عمل، بدون آگاهی بخشی و فرهنگسازی، احتمالاً به لجبازی او در بزرگسالی منجر گردد.
فرزندان به چند دلیل ممکن است علاقهمند به انجام کارهای ناپسند باشند. البته این دلایل از فرزندی به فرزند دیگر و از شرایطی به شرایط دیگر فرق میکنند.
1. رفتار والدین. والدین ناخواسته رفتارهای منجر به این عمل زشت را تقویت میکنند. پدر و مادر میبایست در همان دوران ابتدایی شکلگیری این عمل، به فرزند خود تذکر همراه با ملاطفت را داشته باشد.
2. الگوبرداری از اطرافیان. گاهی فرزند با مشاهده رفتار اطرافیانش این عمل را یاد میگیرد؛ خواه اطرافیان او کودک، نوجوان یا بزرگسال باشند.
3. عدم توجه مثبت والدین به فرزند. گاهی بیتوجهی والدین به نقاط مثبت و ویژگیهای منحصربهفرد فرزندشان موجب شکسته شدن اعتمادبهنفس او میشود. درنتیجه فرزند برای جبران این نقیصه به راههای آسیبزایی در اجتماع روی میآورد که بهنوعی رنگ و بوی جلبتوجه والدین را میدهد.
راهکارهای جهت مقابله با رفتارهای گناهآلود فرزند
1. آرام باشید: اگر پدر، مادر با این عمل فرزندشان مواجه شوند، مهمتر از هر چیز آن است که رفتارهای هیجانی، تند و اغراقآمیزی از خود نشان ندهند. آنها باید بکوشند آرامش خود را حفظ کنند و روشی منطقی و سنجیده برای رویارو شدن با این رفتار برگزینند.
2. رابطه شفاف و صمیمانه با فرزندتان برقرار کنید: والدین باید نهایت تلاششان را بکنند تا ارتباطی مؤثر و فعال با فرزندان خود داشته باشند. فرزندانی که از بودن با پدر و مادرشان احساس صمیمیت و نزدیکی میکنند، نسبت به فرزندانی که این احساس را ندارند، تمایل بیشتری برای هماهنگ کردن خود با ارزشها و باورهای والدینشان دارند.
3. علت انجام این عمل ناپسند فرزندتان را پیدا کنید: بهتر است به بررسی رفتارها و موقعیتهایی که در طول روز، فرزند در آن قرار میگیرد بپردازید؛ مثلاً با چه کسانی دوست است، چه نیازهایی دارد، کجا میرود و ... . اگر والدین بتوانند علت اصلی مشکل او را پیدا کنند، قادر خواهند بود این رفتار کودک را اصلاح نمایند. حتی ممکن است گاهی رفتار او به علت یک مشکل جسمی و زیستی باشد که هر چه سریعتر باید اقدام کنید.
4. فرزند را به دلیل اشتباهش شرمنده نکنید: والدین نباید با سرزنش کردنهای مکرر فرزند، او را دچار احساس گناه کنند. آنها همچنین نباید لقبها و برچسبهای ناروا به او بزنند. برخی از این روشها، شدیداً موجب کاهش عزتنفس میشود. در عوض والدین میتوانند با رفتارهای خود به فرزندشان نشان دهند که از کار او ناراحت شدهاند.
5. سعی کنید راههای افزایش اعتمادبهنفس را آموزش ببینید و از همین ابتدا او را فردی باشخصیت بار بیاورید.
6. مفهوم دین و لزوم انجام کارها بر اساس شرع را در یک بازه زمانی مشخص به او آموزش دهید. در این مورد نیز میتوانید از کتابهایی که در این زمینه نوشتهشده و یا مشاوره تلفنی ( 096400) یا کتبی این مرکز آگاه گردید.
7. علت اشتباه بودن این عمل را برای فرزندتان توضیح دهید: والدین ابتدا باید اطمینان حاصل کنند که فرزندشان، ناشایست بودن عملش را فهمیده است. آنها میتوانند به این موضوع اشاره کنند که دختری (یا پسری) با کمالات و ویژگیهای منحصربهفردی چون شما، شایسته نیست توانمندیهای خودش را صرف چنین عملی کند. زیرا دین مقدس ما از این عمل نهی کرده است و دارای پیامدهای بیشمار و بعضاً جبرانناپذیری است.
8. رفتارهای صادقانه فرزندتان را تحسین و تشویق کنید: پدر و مادر باید از رفتارهای شایسته، مناسب و صادقانه فرزند خود حمایت و قدردانی کنند. اگر آنها رفتارهای شایسته را بهموقع مورد تحسین خود قرار دهند، موجب تقویت و تکرار آنها در فرزندشان میشوند.
در پایان میتوانید از کتابهایی که درزمینهٔ تربیت دینی کودکان نوشتهشده است استفاده کنید:
• کتابهای دکتر علی قائمی کتابهای خوبی هستند که توسط انتشارات امیری منتشرشدهاند. (مثل کتابی از ایشان به نام "پرورش مذهبی و اخلاقی کودکان").
• کتاب "تربیت مذهبی کودک" تألیف سید مجتبی موسوی زنجانرودی، انتشارات میثم تمار.
• کتاب "تربیت دینی کودک و نوجوان: نکتهها و روشها" تألیف مریم ادیب، انتشارات موسسه فرهنگی منادی تربیت.