با این وجود، یکی از متداولترین دغدغههایی که کاربران در فصول سرد با آن مواجه میشوند، گرم نشدن مطلوب رادیاتورهای شوفاژ است. این مشکل میتواند طیف وسیعی از دلایل، از سادهترین موارد مانند وجود هوا در سیستم تا اختلالات پیچیدهتر فنی در پکیج یا موتورخانه را در بر بگیرد.
ممکن است این نقص تنها یک رادیاتور خاص، چند بلوک یا حتی کل سیستم گرمایشی ساختمان را تحت تأثیر قرار دهد. برای شروع عیب یابی مؤثر، اولین قدم تعیین گستردگی مشکل است؛ یعنی مشخص شود آیا تنها یک رادیاتور سرد است یا چند رادیاتور.
چرا رادیاتورها پکیج گرم نمیشوند؟
منبع این مطلب مقالهای از وبسایت آموزشگاه فنی و حرفهای فن آموزان است که بررسی جامع و کامل علت گرم نشدن رادیاتورهای پکیج شوفاژ گازی پرداخته است میباشد. این آموزشگاه به صورت تخصصی به آموزش تاسیسات از جمله دورههای آموزش تعمیر پکیج و دورههای تخصصی آموزش لوله کشی ساختمان و بیش از ۲۰۰ دوره آموزشی دیگر ویژه بازار کار میپردازد.
دلایل مرتبط با گردش آب و هواگیری
یکی از فراگیرترین دلایل سرد ماندن رادیاتورها، حضور هوا یا گاز در مدار گرمایش است. زمانی که حبابهای هوا داخل بلوکهای رادیاتور جمع میشوند، فضای لازم برای گردش صحیح آب گرم را اشغال کرده و مانع از انتقال حرارت مناسب میگردند. اگر متوجه شوید که قسمت بالایی رادیاتور سرد است، اما بخش پایین گرمای کمی دارد، این نشانۀ اصلی هواگرفتگی است.
برای رفع این مشکل، توصیه میشود که رادیاتورها حداقل سالی یک بار، ترجیحاً در ابتدای فصل سرما، هواگیری شوند. پیش از هواگیری، لازم است سیستم گرمایش (پکیج یا پمپ سیرکولاتور) خاموش شود تا جریان آب کاملاً ساکن گردد. سپس با استفاده از آچار مخصوص، پیچ هواگیری باز میشود تا ابتدا هوا و در نهایت آب به صورت یکنواخت خارج شود.
علاوه بر هواگرفتگی، نیمه باز بودن شیرهای رفت و برگشت رادیاتور نیز میتواند مانع از عبور کامل جریان آب گرم و در نتیجه کاهش محسوس گرمایش شود. این شیرها وظیفه کنترل ورود و خروج آب را برعهده دارند.
روش هواگیری شوفاژ
برای تنظیم دقیق دمای دلخواه در هر اتاق، میتوان از شیرهای ترموستاتیک استفاده کرد که قابلیت تنظیم دبی آب ورودی را فراهم میآورند و علاوه بر افزایش راحتی، تا حدود سی درصد در مصرف انرژی صرفه جویی میکنند. در سیستمهایی که از شیرهای ترموستاتیک استفاده میشود، گاهی ممکن است پیچ داخلی شیر گیر کند یا خراب شود که این خود منجر به مسدود شدن مسیر آب میگردد.
تنظیمات فشار و مشکلات پمپ سیستم گرمایشی
گرم نشدن رادیاتورها میتواند ناشی از عدم تنظیم فشار مناسب آب داخلی سیستم باشد. در پکیج ها، عدد فشار که از طریق نمایشگر یا مانومتر قابل مشاهده است، نباید از یک حد معین (معمولاً ۱.۵ بار در حالت نرمال و حداقل ۰.۵ بار) پایینتر بیاید. اگر فشار کمتر از میزان استاندارد باشد، گردش آب گرم به درستی انجام نمیشود. برای رفع موقت این مشکل، باید با باز کردن شیر پرکن، فشار را افزایش داد. با این حال، اگر افت فشار مکرر باشد، احتمالاً نشتی یا خرابی جدی تری در کار است.
همچنین، خرابی پمپ سیرکولاتور یکی از دلایل مهم اختلال در عملکرد رادیاتورها محسوب میشود. پمپ وظیفۀ به گردش درآوردن آب در مدار گرمایش ساختمان را بر عهده دارد و در صورت خرابی، آب گرم نمیتواند به درستی در رادیاتورها جریان پیدا کند.
علائمی مانند نشت آب یا خرابی قطعات داخلی خود پمپ میتوانند نشان دهندۀ مشکل باشند و نیاز به تعمیر یا تعویض فوری پمپ وجود دارد. در پکیجهای تک مبدل، گیرپاژ پمپ سیرکولاسیون و در پکیجهای دو مبدل، سوختن شیر موتوری نیز میتوانند از عوامل اختلال در گرمایش رادیاتورها باشند.
رسوب گیری و گرفتگی لولهها
یکی دیگر از عوامل رایج که به مرور زمان سیستمهای گرمایشی را تحت تأثیر قرار میدهد، تجمع رسوب، جرم و لجن در لولهها و بلوکهای رادیاتور است. املاح موجود در آب میتوانند داخل لولهها و مسیر آب رسوب کنند و جریان آب گرم را کند یا مسدود سازند.
اگر بعد از هواگیری و تنظیم فشار همچنان رادیاتور سرد ماند یا قسمت پایینی آن سرد و بالایش گرم بود، احتمالاً رسوب گرفتگی عامل اصلی است. این مشکل باعث کاهش جریان و گرمایش ضعیف میشود. برای برطرف کردن این نوع گرفتگی، باید لولهها و رادیاتورها توسط تکنسین و با استفاده از محلولهای مخصوص شیمیایی (اسیدشویی) تمیز شوند.
مشکلات مرتبط با تنظیم حرارت و نصب
دمای نامناسب شعله و نقص در احتراق نیز میتوانند علت گرم نشدن کافی رادیاتورها باشند. اگر مشعل موتورخانه یا پکیج به درستی تنظیم نشده باشد یا شعله در جایگاه نامناسبی نسبت به مبدل یا دیگ قرار گیرد، حرارت لازم برای گرم شدن آب فراهم نمیشود.
در این شرایط، بررسی و سرویس مشعل و سنسورهای حرارتی ضروری است. همچنین، خرابی سنسورهای حیاتی مانند سنسور تشخیص دمای رادیاتور (NTC) که وظیفۀ اندازه گیری دمای آب ارسالی به رادیاتورها را دارد، میتواند منجر به ارسال اطلاعات غلط به برد پکیج و در نهایت کاهش دمای سیستم گرمایشی شود.
تنظیمات فشار و مشکلات پمپ سیستم گرمایشی
نقص در طراحی لوله کشی نیز میتواند باعث عدم توزیع یکنواخت گرما شود. اگر جریان آب در سیستم بالانس نباشد، رادیاتورهایی که به پکیج نزدیکتر هستند، آب گرم بیشتری دریافت میکنند و رادیاتورهای انتهایی سرد باقی میمانند. در این حالت، میتوان با تنظیم شیرهای برگشت رادیاتورهای نزدیک تر، آب را مجبور کرد تا به رادیاتورهای دورتر نیز برسد و بالانس حرارتی ایجاد شود.
علاوه بر این، اگر طول بلوک رادیاتور از حد استاندارد (حدود ۱۶۰ سانتی متر) بیشتر باشد، لولههای رفت و برگشت حتماً باید از طرفین به آن متصل شوند تا آب گرم بتواند به تمام پرههای طولانی رادیاتور برسد و گرمایش یکنواخت حاصل شود.
نشتی و ضرورت مراقبتهای دورهای
نشتی رادیاتور که اغلب ناشی از خوردگی یا نگهداری نامناسب سیستم است، نیز میتواند باعث کاهش فشار و گرم نشدن شود. در برخی موارد، اگر نشتی از محل اتصال شیر به لوله باشد، ممکن است تنها با سفت کردن شیر با آچار مشکل برطرف شود، اما در صورت خوردگی عمیق، نیاز به تعویض رادیاتور یا استفاده از مواد نشتی گیر موقت است.
در مجموع، نگهداری و سرویس سالانه سیستم گرمایشی شامل هواگیری و بررسی عملکرد قطعات، راهکاری اساسی برای پیشگیری از بروز تمامی این مشکلات و تضمین عملکرد بهینۀ رادیاتورها در طول زمستان است.