حمیدرضا خجندی اهوراوند، موسیقیدان، خواننده، نوازنده، آهنگساز و پژوهشگر، در گفتوگوی اختصاصی با میراث آریا، به نقش موسیقی در معرفی فرهنگ و میراث ایران به جهان اشاره کرد و گفت: موسیقی نه تنها یک هنر، بلکه زبانی جهانی برای صلح، دوستی و انتقال میراثفرهنگی است.
او تأکید کرد که بسیاری از مردم وقتی از میراثفرهنگی سخن میگویند، تنها بناهای تاریخی و آثار ملموس را به یاد میآورند؛ در حالی که بخش مهمی از میراث ایران، آواها، نغمهها و لحنهای کهن هستند که از دیرباز در میان اقوام مختلف این سرزمین جریان داشتهاند.
به گفته خجندی اهوراوند، هر یک از این نغمهها بازتابی از آداب، سنن و رسوم اقوام ایرانی است و همین ویژگی، موسیقی ایران را به یکی از ارزشمندترین جلوههای فرهنگی بدل کرده است.
این هنرمند با اشاره به فعالیتهای خود در عرصه بینالمللی، از طراحی پروژهای با عنوان «موسیقی سرزمینهای جاده ابریشم» سخن گفت؛ اثری که با بهرهگیری از سازبندی و ارکستراسیون متنوع، از هند و چین تا یونان را در بر میگیرد و شنوندگان کشورهای مختلف در آن احساس نزدیکی و قرابت با موسیقی ایرانی میکنند.
او افزود: این افتخار بزرگی است که در تنظیمها و آهنگسازیهای گروه اهورا بند توانستهایم با استفاده از اشعار بزرگان ادب فارسی همچون مولانا، حافظ، سعدی، خیام، عطار و شاه نعمتالله ولی، موسیقی ایران را به جهانیان معرفی کنیم.
خجندی اهوراوند موسیقی را «تنها زبان بینیاز از ترجمه» دانست و گفت: موسیقی میتواند دل به دل و قلب به قلب ارتباط برقرار کند و میراث کهن ایران را بدون واسطه به جهان منتقل سازد.
او با اشاره به همکاریهای مشترک با هنرمندان کشورهای مختلف، از تجربه اجرای آثار در یونان یاد کرد؛ جایی که در مدرسه عالی موسیقی آتن، قطعاتی از او با ارکستر دانشجویان برجسته اجرا شد و نشان داد که دستگاهها و مقامهای موسیقی ایرانی با موسیقی یونانی و مدهای بیزانسی همخوانی دارند.
این پژوهشگر توضیح داد که بسیاری از دستگاههای موسیقی ایرانی با موسیقی کشورهای همسایه و حتی مدهای کلیسایی اروپا همریشهاند. برای نمونه، دستگاه «شور» در ایران با «بیات» در موسیقی عربی و «فریژین» در موسیقی بیزانسی همخوانی دارد. او تأکید کرد که تفاوتها تنها در موتیفها و حالتهای قومی است و اصل موسیقی، ریشهای مشترک دارد که ملتها را به هم پیوند میدهد.
او موسیقی را ابزاری برای عشقورزی، آرامش و یکی شدن ملتها دانست و ابراز امیدواری کرد که این هنر بتواند بیش از پیش به وحدت جهانی کمک کند.
در بخش دیگری از گفتوگو، خجندی اهوراوند به نقش ایرانیان در معرفی و گسترش اندیشههای مولانا پرداخت.
او یادآور شد که بیش از ۹۹ درصد اشعار مولانا به زبان فارسی سروده شده و همین امر، ایرانیان را در تفسیر و انتشار آثار او در جهان عرفان صاحب نقش برجسته کرده است.
این پژوهشگر افزود: هیچ ترجمهای نمیتواند عمق مفاهیم اشعار مولانا را منتقل کند؛ چرا که واژگان فارسی او حامل معناهای درونی و بنیادی هستند.
او همچنین به آیین سما اشاره کرد و گفت: در ترکیه، سما بیشتر بهعنوان نماد و آیین نیایشی پس از مولانا شناخته میشود و با شکوه فراوان برگزار میشود. اما ایرانیان نیز با فرمت و نگاه خود در این مراسم حضور دارند و نقش مهمی در شناساندن مولانا به جهان ایفا کردهاند.
خجندی اهوراوند از دو رویداد مهم یاد کرد: جشن تولد مولانا در مهرماه و مراسم سالگرد وفات او در آذرماه، که هر ساله در شهر قونیه ترکیه با حضور گسترده مردم از سراسر جهان برگزار میشود. این مراسمها با آیین سما و جشنواره موسیقی عرفانی همراه است و نشان میدهد که مولانا بهعنوان یک شخصیت جهانی، همچنان الهامبخش ملتهاست.
این پژوهشگر با اعتقاد به اینکه موسیقی نه تنها بخشی از میراث فرهنگی ایران است، بلکه پلی برای ارتباط ملتها است گفت: ضرورت انتقال پیامهای صلح و دوستی، و معرفی اندیشههای بزرگان ادب و عرفان ایرانی موجب شده تا موسیقی ایران را در قالبی جهانی عرضه کند و میراث کهن این سرزمین را به گوش جهانیان برساند.
انتهای پیام/