به گزارش روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، غلامحسین مظفری در یازدهمین جلسه «شنبههای گفتوگو»، به میزبانی اتاق اندیشهورزی، که با حضور جمعی از نویسندگان، مترجمان و کتابدوستان به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی در کافهکتاب آفتاب مشهد برگزار شد، اظهار کرد: واقعاً شرایط استان بهگونهای است که توقع از خراسان رضوی بالا است و باید در این زمینه نقشی مؤثر ایفا کنیم. در رفتوآمد به حوزه تمدنی خراسان بزرگ با نکات جالبی مواجه میشویم؛ در سفر به قرقیزستان و در اکسپوی بیشکک، از ما بهعنوان نماینده خراسان خواستند صحبت کنیم. با اینکه اکسپو بیشتر اقتصادی بود، اما به این نتیجه رسیدیم که قبل از هر چیز و قبل از هر ورودی به بحثهای اقتصادی، باید پیوندها را در حوزه تمدنی و فرهنگی آشکار کنیم. وقتی به قهرمان افسانهای آنها، ماناس، اشاره کردم و مشابهتهایش با شاهنامه را معرفی کردم، حس میکردم چقدر مورد تأییدشان واقع میشد. بعد از آن، دو دیدار با وزرایشان داشتیم و پیش از هر چیز به موضوع نزدیکی فرهنگی اشاره میشد و بسیار همراه بودند که در همه حوزهها کاری مشترک را به سرانجام برسانیم.
وی ادامه داد: امروز شرایط ما به نحوی است که با همه ایرادات و گرفتاریهایی که داریم یا تحمیل شده، فرصتهای استثنایی بسیاری نیز در اختیار داریم. در حوزه فرهنگی، شما اهالی فرهنگ باید قدم بردارید و برنامه ریزی کنید. باید بپرسیم چقدر از ما اهل خواندن شاهنامه و گوش دادن به موسیقی ایرانی هستیم؟
استاندار خراسان رضوی اضافه کرد: میتوانیم در فضاهای مختلف عمومی نقالی و پردهخوانی و شاهنامهخوانی داشته باشیم. اینها کارهایی است که خودمان باید انجام دهیم و بسیار نیز بهتر است که چنین رویدادهایی دولتی و حکومتی نباشد، بلکه همین جمعهای فرهنگی و دوستانه بدون وابستگیهای اداری، کار را پیش ببرند.
مظفری بیان کرد: خراسان رضوی و مشهد باید بهصورت منظم نمایشگاه بینالمللی کتاب داشته باشد. سالهاست که نمایشگاه کتاب در استان تعطیل شده است. ما ظرفیت برگزاری نمایشگاههایی شکوهمند را داریم که میتوانند در خراسان و مشهد برگزار شوند. تاجیکستان دو میلیون شاهنامه سفارش داده است، اما خود ما چه کردهایم؟ شخصیتها، هنجارها و تجارب در چنین جمعهایی شکل میگیرد.
وی خاطرنشان کرد: دولت باید فضا را فراهم کند یا لااقل مانعی ایجاد نکند؛ البته من امیدوار هستم نسل جدید خودشان فضا را به سمت فضایی مثبت پیش ببرند و البته شاید از چارچوبهایی که در ذهن بسیاری از ما است خارج شوند.
استاندار خراسان رضوی تأکید کرد: به نظر خود من، در خراسان مخصوصاً در حوزه فرهنگی باید استان الگو باشد. در بسیاری از حوزههای دیگر، استان خراسان رضوی توانسته است پیشتاز شود. مثلاً شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی استان در کشور با فاصله، هم به لحاظ کمی و هم کیفی، اول شده است. ادعای ما این است که امام رضا (ع) مبدع گفتوگو بین ادیان بود و باید در این مسیر باشیم. شاخص بهبود محیط کسب و کار استان نیز به دلیل همین همگرایی، از رتبه ۲۲ کشور به رتبه یک رسیده است.
مظفری گفت: باید برای برگزاری نمایشگاه کتاب در مشهد یک شرکت و مجموعه قدرتمند متولی شود و کار شکل بگیرد. ما باید خودمان تصمیم بگیریم و تاریخ را مشخص کنیم و اتفاقاً با این رفتوآمدها در حوزه تمدنی، میتوان آن را بینالمللی برگزار کرد. من مطمئن هستم از تهران کم نمیآوریم و ظرفیت در اینجا فراوان است. اگر قرار است چند اتفاق بزرگ در خراسان رضوی رخ دهد، یکی از آنها کتاب خواهد بود. خواهش من این است که قدر این نشستها را بدانیم، کار و تلاش کنیم و فضای لازم را فراهم نماییم.
در ادامه این نشست، سید صدرا میردامادی، سرپرست مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه شرق کشور با اشاره به اینکه حوزه کتاب سالهاست بهشدت در تهران متمرکز شده است، خاطرنشان کرد: این تمرکز در چرخه متولیان حوزه کتاب وجود داشته و اگرچه در سالهای اخیر مقداری بهبود حاصل شده، اما بخشی از این بهبود که مربوط به کتابخانه ملی است بهدرستی معرفی نشده و کتابخانه ملی در سه استان خراسان نیز آنگونه که باید شناسانده نشده است؛ باید تلاش کنیم مرکز اسناد و کتابخانه ملی را در این منطقه بیشتر معرفی کنیم.
وی با بیان اینکه مدتی است موضوع فیپا در خراسان رضوی به خود مرکز واگذار شده است، اظهار داشت: وظیفه خود میدانم بهعنوان یک فعال فرهنگی، این موضوع را تسهیل و تسریع کنیم و روندهای مرتبط با آن را در مسیر بهتری قرار دهیم. اکنون بخش جامعه مدنی ایران توجهی جدیتر به این حوزه دارد و دیگر تنوع کتابخوانی منحصر به کتاب مکتوب نیست، به همین دلیل آمار سرانه مطالعه با دقت کافی همراه نیست، چراکه اشکالی جدید از خواندن شکل گرفته و الگوهای مطالعه تغییر یافته است.
سرپرست مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه شرق کشور این روند را یک جریان دانست که سالها در آن کار و تلاش صورت گرفته است و افزود: افراد بسیاری که خود از خالقان فرهنگی هستند، در بخش خصوصی فرهنگ با وجود اقتصاد نحیف این حوزه، همچنان به حیات خود ادامه میدهند و جامعه نیز بهتدریج دریافته است که فرهنگ به زندگی معنا میدهد و ملالی که ایران در حوزه موضوعات اقتصادی با آن مواجه است، میتواند از طریق فعالیتهای فرهنگی کاهش یابد و بهبود پیدا کند.
وی همچنین خوانشهای ادبی و شاهنامهخوانی را در این منطقه یک جریان فرهنگی اثرگذار عنوان کرد و گفت: در این زمینه یک اتفاق جریانشناختی رخ داده که پا جای پای گذشته گذاشته و روزبهروز بالندهتر میشود و در این میان، وظیفه حاکمیت برداشتن موانع و در اختیار قرار دادن ظرفیتها برای تقویت و تداوم این روند فرهنگی است.
![استاندار با]()
در ادامه این نشست، برخی از حاضران، چون سلمان ساکت، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و رئیس کارگروه دانشگاهیان اتاق اندیشهورزی استانداری، امیر شهلا، دبیر کارگروه اقتصادی اتاق اندیشهورزی خراسان رضوی، سبحان هوشیار، مترجم کتاب «راهنمای عملی گفتوگوی منطقی» سید ابوطالب مظفری، شاعر افغانستانی، جواد محقق نیشابوری، استاد دانشگاه، نویسنده و شاعر و سیدمهدی سیدی فرخد، پژوهشگر خراسانی، دیدگاه ها و راهکارهای خود را برای تحولات بزرگ فرهنگی و ادبی در استان خراسان رضوی به بحث و تبادل نظر گذاشتند.
گفتنی است: سعید رضادوست، مشاور استاندار و دبیرکل اتاق اندیشهورزی در ابتدای این جلسه با اشاره به سفر استاندار و هیأت همراه به قرقیزستان، اظهار داشت: مجالی فراوان در اختیار نبود تا طی هفتۀ کتاب و کتابخوانی به کتابفروشیها سر بزنیم. تمهید برگزاری این رویداد در چنین مکانی بهگونهای تأکید بر غیردولتی ماندن فرهنگ و لزوم فرهنگی بودن دولت است. رویکردی که میتواند نقشی بهسزا در پروراندن فرهنگ و کتاب داشته باشد.
