به گزارش خبرگزاری حوزه، اخیراً خبری در فضای سینمای جهان منتشر شد که حاکی از استقبال عجیب مخاطبان از انیمه ژاپنی "شیطان کش: قلعه بی‌پایان" است به نحوی که در رسانه ها اعلام شد این اثر با افتتاحیه قدرتمند ۵۲ میلیون دلاری در چین، فروش جهانی خود را به حدود ۷۵۰ میلیون دلار رسانده و این گونه با پشت‌سر گذاشتن فیلم سینمایی"ببر خیزان، اژدهای پنهان" رسماً عنوان‌دار پرفروش‌ترین فیلم بین‌المللی تاریخ گیشه آمریکای شمالی شده است.
این انیمه که همچنین پرفروش‌ترین فیلم ژاپنی تاریخ نام گرفته، همچنان در کشورهای مختلف دنیا در حال فروش است به خصوص در شرق آسیا و از جمله کشور چین که رقم‌ها در این رابطه خیره‌کننده هم بوده است.
قصه پرفروش‌ترین انیمه جهان چیست!؟
نکته قابل توجه این که انیمه یادشده برپایه مانگای بسیار محبوب "کویوهارو گوتوگه" تولید شده است. پس از پخش اولین سریال انیمه آن در سال ۲۰۱۹ میلادی، این مجموعه به سرعت به یکی از پرفروش‌ترین محصولات فرهنگی ژاپن تبدیل شد.
قصه انیمه راجع به پسری مهربان به نام"تانجیرو کامادو"است که پس از قتل خانواده‌اش و تبدیل شدن خواهرش نِزوکو به یک شیطان، به "شکارچی شیطان" معروف می‌شود. در این بین، انیمه "شیطان‌کش: قلعه بی‌پایان" اولین قسمت از یک سه‌گانه برنامه‌ریزی‌شده است که با شروعی قوی، حاکی از استراتژی بلندمدت شرکت سونی برای ساخت یک انیمه جهانی است.
تاریخچه و خاستگاه انیمه
تاریخچه انیمه‌ها و زمان تولید این سبک از پویانمایی به پایان جنگ جهانی دوم می رسد، به جهت این که میان سربازان مباحث میهن‌پرستانه مطرح شود، کشور ژاپن تصمیم می‌گیرد تا دست به تولید انیمه بزند. البته این قبیل آثار در شروع کار خود به سبک آمریکایی تولید می‌شدند؛ یعنی همان پویانمایی‌هایی که به سبک آمریکایی و غربی است اما از سال ۱۹۵۰ به بعد، سبک انیمه به روش کشور سامورایی‌ها تغییر محسوسی پیدا کرد.
قبل از هر چیز باید توجه داشت که انیمه در لغت به معنای پویانمایی است و از کلمه انگلیسی "انیما" گرفته شده و در واقع انیمه، کوتاه شده انیما است و از آن اقتباس شده است. انیمه سبک مختصی است که خاستگاه آن ژاپن است و عمده محتوای اصلی انیمه‌ها نیز برگرفته از مانگاها و بازی‌های ویدیویی است.
تأثیرگذاری فراتر از سرگرمی صرف
زهرا حیدری، پژوهشگر و کارشناس رسانه در همین زمینه با اشاره به محبوبیت انیمه در دنیای کنونی به خصوص در بین نسل جدید اظهار داشت: انیمه سبکی از پویانمایی است که امروزه در بین نوجوانان و جوانان ایرانی دارای محبوبیت قابل توجهی است. از سوی دیگر باید توجه داشت که این قبیل آثار در کنار جنبه‌های هنری و سرگرم کننده، تأثیرات چالش برانگیزی بر سبک زندگی مخاطبان خود داشته اند که این مساله از زوایا و جنبه های مختلف باید مورد بررسی و تحلیل دقیق و کارشناسانه قرار بگیرد.
وی همچنین افزود: مانگاها و انیمه‌های ژاپنی چندسالی است که در کشور ما رواج یافته و طرفداران خاص خود را پیدا کرده‌اند. البته مفاهیمی که در انیمه وجود دارد و قالب خاص آن‌ها، علت اصلی جذابیت آن برای نسل جدید جامعه ماست به این معنا که چنانچه بخواهیم در این زمینه دسته‌بندی درستی ارایه دهیم، جذابیت‌های فرمی و محتوایی هر یک منحصر به فرد هستند و ویژگی خاص خودشان را دارند.
داستان پردازی قوی برای ارایه مفاهیم التقاطی
این پژوهشگر رسانه‌ای ادامه داد: در عین واجد بودن اصل داستان پردازی قوی، در این آثار، قصه‌هایی برپایه اسطوره‌ها و فولکلورهای ژاپنی و شرقی تعریف می‌شود که اغلب محتوایی التقاطی دارد و البته در آن ها به مباحثی چون اسطوره‌گرایی نیز توجه خاصی صورت می‌گیرد.
وی یادآور شد: طبعاً در این قبیل آثار به جهت شخصیت‌پردازی قوی توجه ویژه‌ای به مقوله قهرمان و ضدقهرمان شده است با این توضیح که پرورش قهرمان در داستان به نحوی است که برای بچه‌ها به طور کامل محسوس باشد و ویژگی‌هایی داشته باشد که یک نوجوان بتواند با آن ارتباط لازم را برقرار نماید. به این معنا که از تیپ ظاهری گرفته تا تیپ شخصیتی، اخلاق و منش خیلی جذاب که بر اساس روانشناسی‌هایی که از طیف نوجوان و جوان صورت گرفته و بر اساس علایق آن‌ها ساخته و پرداخته شده است.
ترویج رویکرد اسطوره‌ای با محوریت نگاه به شرق
حیدری با بیان این نکته که معمولاً در انیمه‌های ژاپنی، نگاه اسطوره‌ای با مبانی شینتویی، تائوئیستی و بودایی در سیر داستان وجود دارد، گفت: پرداختن به این سنت و عناصری چون جان‌بخشی، تخیل و تهییج، موجب محبوبیت و در نتیجه باعث علاقه‌مندی نوجوان می‌شود. خدایان متعددی که توانمند، محسوس و ملموس هستند و توانایی‌شان قابل درک و دیدن است، چرا که این‌ها برای نوجوان باعث ایجاد جذابیت می شود. الهه هایی که خدای آب، خدای باد و خدای خاک هستند و هر یک رب‌النوع‌هایی هستند که توانایی‌های بالایی دارند و این توانایی‌ها سبب شده که بتوانند اتفاقات را کنار بزنند و آن خدای محبوب و ملموسی که یک نوجوان می‌خواهد را به تصویر بکشند.
اندکی از جذابیت های فرمی انیمه‌ها
وی اضافه کرد: همچنین از دلایل محبوبیت‌های فرمی این آثار می توان به عامل زیبایی و جذابیت‌های شگفت‌انگیر انیمه‌ها اشاره کرد؛ تصاویری که از نمادهای گوناگون ژاپنی و دینی گرفته شده است، مانند رنگ مو، آرایش و طول مو، نوع و رنگ چشمان شخصیت انیمه از جذابیت‌های فرمی آن است. اینکه در آغاز فیلم، شخصیت قهرمان چه مدل مویی دارد و قهرمان اگر تبدیل به ضدقهرمان شود از نظر ظاهری چه تغییری می‌کند، برای نوجوان واجد عنصر جذابیت است.
وی ابراز داشت: اساساً تولیدکنندگان انیمه‌ها، این تغییرات را به طور کامل بر اساس نمادها و باورهای خودشان طراحی می‌کنند که این یکی از علت‌های جذابیت‌های آن است. البته به عنوان مثال اسطوره‌ها و نگاه‌هایی که در شینتو وجود دارد به تنهایی در یک انیمه نشان داده نمی‌شود، بلکه در کنار آن باورهایی که از مسیحیت و نگاه‌های الهیاتی مسیحی است در انیمه‌ها با اسطوره‌های خودشان یا اسطوره‌های یونانی و حتی اسطوره‌های اروپایی همچون فرانسوی و یا ایتالیایی مطرح می‌شود.
اهداف جریان‌های فکری و فرهنگی پشت پرده انیمه‌ها
وی تأکید کرد: از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که غالب شرکت‌ها و هلدینگ‌هایی که در کشور ژاپن فعالیت می‌کنند، چند ملیتی هستند؛ این شرکت‌ها و کمپانی‌ها وابسته به هلدینگ‌ها و کمپانی‌های بزرگ آمریکایی-یهودی هستد. وقتی نگاهی به رویکرد مدیریتی این شرکت‌ها می اندازیم، متوجه می شویم که صرفاً مباحث اقتصادی مطرح نیست بلکه به شدت اهداف خاص فرهنگی مدنظر است.
فعال و تحلیلگر رسانه‌ای همچنین به عنوان مثال به شرکت سونی به عنوان یکی از کمپانی‌های بزرگ آمریکایی- ژاپنی اشاره کرد و گفت: از جمله محصولات محتوایی این شرکت و کمپانی معروف می توان به فیلم، سریال، انیمیشن و بازی اشاره کرد، با این حال باید توجه داشت که جهت‌دهی فکری و نگرشی اعتقادی این قبیل هلدینگ‌ها و شرکت‌ها به هیچ وجه خنثی و بی اثر نیست و اهدافی را دنبال می کنند که صاحبان کمپانی در سر می پرورانند.
گزارش از: سید محمدمهدی موسوی