به گزارش برنا؛ در دل دشت‌های گسترده خراسان شمالی، جایی که بادهای پاییزی نسیم خنک و مطبوع را با خود می‌آورند و آفتاب صبحگاهی مزارع را به رنگ سبز روشن و زنده درمی‌آورد، مزارع کلزا درخششی چشم‌نواز پیدا کرده‌اند.
این زمین‌ها که در نگاه کشاورزان سرمایه و امید به محصولی پربار هستند، برای چکاوک‌ها و دیگر پرندگان دانه‌خوار نیز همانند تالار پذیرایی طبیعی عمل می‌کنند؛ جایی که برگ‌های تازه و دانه‌های جوان آن‌ها را به خود فرا می‌خواند.
چکاوک‌ها؛ مهمانان ناخواسته مزارع
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با اشاره به اهمیت کشت کلزا به عنوان اولین محصول پاییزه استان گفت: بوته‌های کلزا زودتر از دیگر محصولات رویش می‌کنند و سبز شدن این مزارع، توجه پرندگان را جلب می‌کند.
امید میثاق افزود: پرندگانی که به دلیل خشکسالی و کمبود غذا در مراتع طبیعی، ناچار به جستجوی غذا در اراضی زراعی می‌شوند و این هجوم، گاه باعث آسیب به بوته‌های تازه سبز شده و کشاورزان را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند.
چکاوک کاکلی، یکی از مهم‌ترین پرندگان خسارت‌زا در مزارع کلزا، در زمان رویش بوته‌ها و مراحل اولیه رشد گیاه، از برگ‌های جوان تغذیه کرده و گاهی تمام امید کشاورز را در همان روزهای آغازین به چالش می‌کشد.
پرندگان دیگر نیز به ویژه در مزارع زودکاشت و نزدیک روستاها، به تدریج وارد می‌شوند و با تغذیه از برگ‌ها و دانه‌های در حال رشد، آسیب‌های گسترده‌ای به محصول وارد می‌کنند.
تلاش‌های کشاورزان برای حفاظت از محصول
کشاورزان خراسان شمالی برای مقابله با این هجوم، روش‌های متعددی را به کار می‌گیرند. از ایجاد سر و صدا با توپ‌های مخصوص گرفته تا استفاده از ماکت پرندگان شکاری، قوطی‌های خالی، انواع مترسک‌ها، گنجشک‌پران و نوارهای کاست و ویدئو در حاشیه مزارع؛ هر روشی که بتواند پرندگان را از مزارع دور کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه بر این، استفاده از مواد شیمیایی دورکننده و ضدعفونی بذور نیز جزو راهکارهای موثر برای کاهش خسارت است. با این حال، هیچ یک از این روش‌ها به تنهایی نمی‌تواند تمام آسیب‌ها را کنترل کند و کشاورزان همچنان با چالش‌های پاییز و زمستان روبه‌رو هستند.
خشکسالی، دشمن خاموش مزارع خراسان شمالی، تاثیر خود را با شدت هر چه تمام‌تر نشان می‌دهد. سال گذشته حدود ۷۰۰ هکتار از اراضی استان به کشت کلزا اختصاص یافت، اما بخش قابل توجهی از این مزارع به دلیل کم‌آبی و شرایط نامساعد آب و هوایی از بین رفت.
خشکسالی نه تنها کمبود غذا برای پرندگان را افزایش می‌دهد، بلکه توان کشاورزان در مقابله با خسارت پرندگان را نیز کاهش می‌دهد و زنجیره‌ای از مشکلات را ایجاد می‌کند.
کلزا؛ سرمایه کشاورز، غذای پرنده
خراسان شمالی با ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی و ۸۰ هزار بهره‌بردار، رتبه نهم کشور در تولید کلزا را دارد و با جمعیتی که ۴۴ درصد آن در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، کشاورزی نقش مهمی در معیشت و اقتصاد استان ایفا می‌کند.
این محصول نه تنها منبع درآمد کشاورزان است، بلکه به دلیل ویژگی‌های خود، مانند سبز شدن زودهنگام و قابلیت جذب پرندگان، نقش مهمی در تعامل طبیعت و انسان ایفا می‌کند.
مزارع کلزا در خراسان شمالی، همواره صحنه‌ای از همزیستی و تضاد است؛ جایی که تلاش انسانی برای حفاظت از محصول و نیاز طبیعی پرندگان برای تغذیه، به طور همزمان در جریان است.
وقتی نسیم پاییز از میان بوته‌های سبز عبور می‌کند و صدای بال زدن پرندگان در هوا طنین می‌اندازد، گویی طبیعت و کشاورزی در حال گفت‌وگویی بی‌صدا هستند؛ گفت‌وگویی که هر روز قصه‌ای تازه از امید، تلاش و زندگی را روایت می‌کند.