به گزارش خبرگزاری آنا، اریک مو وِلین و گوستاو سوندکویست، نویسندگان این مطالعه، با تأکید بر رشد سریع چین به‌عنوان یک قدرت علمی، خاطرنشان می‌کنند که با توجه به نظام اقتداری چین و فضای شدیداً سیاسی‌شده تحقیقات در این کشور، دانشگاه‌های سوئدی باید برنامه‌های آموزشی تخصصی‌تری درباره چین ایجاد کنند. به گفته آنها، فهم بهتر رابطه میان دانشگاه‌های چین و حزب کمونیست و بررسی سازوکارهای سرکوب فرامرزی چین، از موضوعاتی است که ضرورت توجه دانشگاهی دارد.
مطالعه نشان می‌دهد بسیاری از پژوهشگران سوئدی از اجرای اقداماتی که تحت عنوان امنیت مرتبط با چین در دانشگاه‌ها اعمال شده، عمیقاً ناامید هستند. این وضعیت بیانگر شکاف فزاینده میان گفت‌وگوی امنیتی و فضای آکادمیک است؛ شکافی که به باور نویسندگان، می‌توان با ایجاد نقش‌های اداری جدید و مجهز به تخصص در حوزه‌های امنیت، ژئوپلیتیک و بین‌المللی‌سازی تحقیقات آن را کاهش داد.
رشد چشمگیر انتشارات مشترک
بر اساس داده‌های وب آف ساینس ـ پایگاهی که عمدتاً حوزه‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات را پوشش می‌دهد ـ تعداد مقالات مشترک پژوهشگران سوئدی و چینی از ۱۹۴ مقاله در سال ۲۰۰۱ به حدود ۵هزار و ۸۸ مقاله در سال ۲۰۲۴ رسیده است. داده‌های بیبلیومتریک نیز نشان می‌دهد همکاری‌های دو کشور طی پنج سال اخیر روندی باثبات و رو به رشد داشته است.
نویسندگان اذعان می‌کنند که گرچه این رشد نشانه‌هایی از کند شدن دارد، اما برخلاف ایالات متحده، روند همکاری سوئد و چین به سمت کاهش چشمگیر نرفته است. با وجود قطع یا کاهش برخی همکاری‌های رسمی همچون توافق‌نامه‌های مرتبط با شورای بورسیه چین (CSC)، آمار انتشارات نشان می‌دهد که بسیاری از همکاری‌ها همچنان ادامه دارد.
براساس نظرسنجی انجام شده میان پژوهشگران سوئدی (عمدتاً از حوزه‌های STEM)، ۸۹ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند همکاری با همتایان چینی تجربه‌ای مثبت بوده است. همچنین ۸۸ درصد معتقدند این همکاری‌ها در حوزه تخصصی آنها ارزشمند است.
مقاله‌ای که این یافته‌ها را منتشر کرده، با عنوان همکاری‌های تحقیقاتی سوئد با چین همچنان در حال افزایش است، اما از نظر سیاسی دشوارتر شده‌اند، با حمایت آژانس دفاع روانی سوئد (MPF) و در چارچوب همکاری میان مرکز ملی چین سوئد و دانشگاه مالاردالن تهیه شده است.
این مطالعه بخشی از پروژه‌ای گسترده‌تر برای بررسی چالش‌های سیاسی همکاری‌های علمی سوئد و چین در دوره تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی است و به تحلیل روند انتشارات مشترک، دیدگاه دانشگاهیان نسبت به آینده این همکاری‌ها و تأثیر فشارهای سیاسی بر آن می‌پردازد.
صعود چین به یک قدرت تحقیقاتی جهانی
نویسندگان مقاله، صعود چین به‌عنوان یک ابرقدرت علمی را نقطه آغاز تحلیل خود قرار داده‌اند؛ صعودی که به‌لحاظ سرعت و مقیاس در تاریخ پژوهش بی‌سابقه است. چین در سال ۲۰۱۷ از نظر تعداد مقالات علمی منتشرشده از ایالات متحده پیشی گرفت و اکنون شاخص‌های متعددی نشان می‌دهد که در بسیاری از حوزه‌ها فاصله خود را از آمریکا کاهش داده یا حتی از آن پیش افتاده است.
این روند در مقاله‌ای منتشرشده در نشریه Universitetsavisa نیز تأیید شده؛ مقاله‌ای که به گزارش مؤسسه استراتژیک استرالیا اشاره دارد و نشان می‌دهد چین در ۵۷ حوزه از ۶۴ فناوری کلیدی آینده پیشتاز است، در حالی که ایالات متحده تنها در هفت حوزه برتری دارد. این در حالی است که در سال ۲۰۰۳، چین فقط در چهار حوزه فناوری پیشرو بود و ایالات متحده در بیش از ۵۰ حوزه رهبری داشت.
به گفته بِت‌انی آلن، مدیر پروژه ASPI، ما به‌سرعت به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که دانشگاه‌های چین پیشتاز تحقیقات جهانی هستند. در بسیاری از حوزه‌ها این اتفاق عملاً رخ داده است.
ویلین و سوندکویست می‌نویسند که با گسترش ظرفیت علمی چین، اهمیت آن به‌عنوان شریک پژوهشی در سطح جهانی نیز افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۲، چین بزرگ‌ترین شریک تحقیقاتی آمریکا بود و در فاصله ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳، دومین شریک مهم بریتانیا (پس از ایالات متحده) محسوب می‌شد.
همکاری سوئدی
برای کشوری مانند سوئد ــ یک کشور نوآورمحور با بخش پژوهشی قدرتمند و کاملاً بین‌المللی‌شده ــ همکاری علمی با جهان اهمیت حیاتی دارد. تنها در سال ۲۰۱۹، حدود ۷۱ درصد از مقالات منتشرشده توسط پژوهشگران سوئدی دارای همکاران بین‌المللی بودند. در این چارچوب، تحلیلگران به بررسی رشد همکاری‌های علمی میان سوئد و چین و تجربه پژوهشگران سوئدی در بستر ژئوپلیتیکی پرتنش دهه ۲۰۲۰ پرداخته‌اند.
پژوهش ویلین و سوندکویست نشان می‌دهد که در حوزه همکاری‌های دوجانبه ــ یعنی پروژه‌هایی که صرفاً شامل پژوهشگران سوئدی و چینی بوده‌اند ــ رشد بسیار چشمگیری مشاهده می‌شود: انتشارات مشترک از ۱۱۹ مقاله در سال ۲۰۰۱ به ۱،۶۶۳ مقاله در سال ۲۰۲۴ رسیده است. این نوع همکاری‌ها شاخص دقیق‌تری از مشارکت‌های عمیق علمی میان دو کشور به شمار می‌روند.
بخش عمده همکاری‌های سوئد و چین در حوزه‌های علوم طبیعی، پزشکی و فناوری انجام می‌شود. در مقابل، سهم علوم انسانی و اجتماعی (۷۲ حوزه در پایگاه وب آف ساینس) در سال ۲۰۲۴ تنها حدود ۵ درصد از کل همکاری‌ها بوده است.
در گزارش آمده است: جای توجه است که انتشارات مشترک سوئد و چین میان سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴ بیش از سه برابر شده است. حتی در همکاری‌های کاملاً دوجانبه نیز افزایش تقریباً سه‌برابری مشهود است.
تحلیلگران تأکید می‌کنند که برخلاف کاهش محسوس همکاری‌های علمی میان چین و ایالات متحده در سال‌های اخیر، در داده‌های مربوط به سوئد هیچ نشانه‌ای از کاهش همکاری دیده نمی‌شود، هرچند سرعت رشد تا حدی کند شده است.
انتهای پیام/