الشرع زمانی توسط نیروهای آمریکایی در عراق زندانی بود و سپس شاخه‌ی سوری القاعده را تأسیس کرد. او تا دسامبر سال گذشته، اندکی پس از آنکه رهبری حمله شورشیان را که منجر به سرنگونی بشار اسد شد، بر عهده داشت، ۱۰ میلیون دلار جایزه از سوی ایالات متحده برای سر او تعیین شده بود.
به گفته مقامات سوری و دیپلمات‌های غربی که به دلیل رعایت پروتکل‌های دیپلماتیک نخواستند نامشان فاش شود، رهبر سوریه از زمانی که در سال ۲۰۱۶ کنترل بخشی از سرزمین‌های تحت کنترل شورشیان در شمال غربی سوریه را به دست گرفت، مخفیانه با ائتلاف به رهبری ایالات متحده علیه داعش و القاعده همکاری کرده است.
داعش زمانی بر بخش‌هایی از سوریه حکومت می‌کرد. داعش به عنوان شاخه‌ای از القاعده، آغاز به کار کرد. این گروه در بحبوحه جنگ عراق بر آمد و در سال ۲۰۱۳ در جریان جنگ داخلی در سوریه، به کشور همسایه، گسترش یافت.
داعش به رهبری ابوبکر البغدادی از عراق، به خاطر بی‌رحمی و ایدئولوژی افراطی‌اش شناخته شد. این گروه در سال ۲۰۱۳ بخش‌هایی از سوریه و عراق را تصرف کرد و البغدادی «خلافت» اسلامی را اعلام کرد و از جنگجویان خارجی خواست تا به او بپیوندند. در عرض یک سال، داعش پرچم سیاه خود را بر فراز شهر رقه سوریه برافراشت و در اوایل سال ۲۰۱۴ آن را پایتخت خلافت اعلام کرد.
این امر تبدیل این گروه از یک بازیگر منطقه‌ای حاشیه‌ای به یک تهدید جهانی ترسناک را تکمیل کرد. جنگجویان این گروه شهروندان سوری و خارجی را سر بریدند و حملات با تلفات گسترده را در سراسر جهان ترتیب دادند.
در زمان اوج خود، داعش یک دولت سرکش به اندازه بریتانیا را کنترل می‌کرد. این گروه اکنون به شدت تضعیف شده، اما از بین نرفته است.
داعش در نبرد نهایی در مارس ۲۰۱۹ در شهر باغوز در شرق سوریه، نزدیک مرز با عراق، شکست خورد. هزاران جنگجو و ده‌ها هزار نفر از اعضای خانواده و پیروان آنها دستگیر و بازداشت شدند. پس از آن، هسته‌های بقایای داعش در بیابان دورافتاده شرق سوریه باقی ماندند. آنها همچنان به انجام حملات کوچک علیه سربازان دولتی و نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها ادامه دادند. برخی، از جمله رهبر این گروه، به منطقه تحت کنترل شورشیان در شمال غربی سوریه پناه بردند و در میان اردوگاه‌های چادری وسیع آوارگان پنهان شدند یا در میان هواداران جهادی پناه گرفتند. البغدادی در اکتبر ۲۰۱۹، در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، در جریان حمله آمریکایی‌ها در شمال غربی سوریه، با منفجر کردن جلیقه انتحاری خود کشته شد. این حمله یکی از چندین حمله‌ای بود که نیروهای آمریکایی علیه اهداف سطح بالا در منطقه‌ای که در آن زمان تحت کنترل گروه شورشی اسلام‌گرای الشرع، هیئت تحریر الشام، بود، انجام دادند. در آن زمان، الشرع از القاعده جدا شده بود و داعش را از قلمرو تحت کنترل خود بیرون رانده بود.
نیروهای آمریکایی از زمان به قدرت رسیدن الشرع حملات خود به عوامل داعش را ادامه داده‌اند. به گفته تحلیلگران مبارزه با تروریسم، عوامل داعش پس از سرنگونی رژیم اسد، شروع به حرکت از مخفیگاه‌های بیابانی خود به مناطق پرجمعیت مرکز و غرب سوریه کردند. خطر مداوم داعش در سوریه در ماه ژوئن آشکار شد، زمانی که یک بمب‌گذار انتحاری در جریان مراسمی در کلیسای مار الیاس در پایتخت، دمشق، به جمعیت آنجا حمله کرد و حداقل ۲۵ نفر را کشت. دولت داعش را مقصر دانست و پس از آن اعلام کرد که اعضای گروه پشت آن را بازداشت کرده است. گروهی که خود را انصار السنه می‌نامد، مسئولیت بمب‌گذاری کلیسا و برخی دیگر از قتل‌های فرقه‌ای را بر عهده گرفت. تحلیلگران مبارزه با تروریسم می‌گویند که به نظر می‌رسد این یک گروه جدید منشعب از داعش باشد.
∎