به گزارش ایرنا، تالاب ها و دیگر زیستگاه های غنی آبی لرستان به دلیل اقلیم مناسب و شرایط آب و هوایی مطلوب هرساله خانه ای امن و همیشگی گونه های متعددی از پرندگان مهاجر است و براین اساس با فرا رسیدن فصل سرما پهنه گسترده تالاب ها، سدها و دیگر منابع آبی غنی این استان مکانی ایمن برای آرم گرفتن این گونه از جانوران است.

زیستگاه های آبی لرستان که اغلب میزبان پرندگان مهاجری از عرض های جغرافیایی بالا هستند با شرایط تغذیه ای و امنیت قابل توجه زیستگاهی ایمن پس از طی نمودن مسیرهای طولانی برای این گونه از پرندگان به شمار می رود.

حضور پررونق پرندگان مهاجر در زیستگاه های آبی لرستان در کنار دیگر پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی بزمی زمستانه را به زیبایی بهار طبیعت به ترسیم می‌کشد گویی که این زیستگاه ها به پیشواز بهار رفته اند و جانی دوباره در کالبد این مناطق دمیده شده است.

با تماشای این سرزندگی در تالاب های لرستان اینگونه به نظر می رسد که پرندگان مهاجر علاوه بر جذابیتی که از موضوع پرنده نگری برای زیستگاه های آبی ایجاد می کنند در حقیقت راویان غنای زیستی منابع آبی هستند که در کنار این زیستگاه ها آرام گرفته و پس از مدتی به مسیر خود ادامه می دهند.

زیستگاه ها و تالاب های لرستان یکی از مهمترین مسیرهای عبور پرندگان مهاجر از کریدورهای شمال و جنوب هستند که حضور گونه های متفاوت پرندگان مهاجر با جمعیت های بالا حکایت گر غنای زیستی و اقلیم مناسب این منابع آبی است.

تالاب‌ها به عنوان غنی‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی از زیستگاه های اصلی و حائز اهمیت پرندگان مهاجر محسوب می شوند که براساس بررسی های زمین شناسی، تالاب های ۱۱ گانه معروف پلدختر حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار سال پیش بر اثر وقوع زلزله ای به بزرگی بیش از هفت ریشتر به وجود آمده که موجب رانش لایه های سنگی یال شمالی طاقدیس کبیرکوه و مسدود شدن رودخانه های سیمره و کشکان شده که اکنون پس از گذشت سالیان بسیار طولانی همچنان از مهمترین زیستگاه های پرندگان مهاجر به شمار می روند.

همچنین تالاب های تنور در دورود، بیشه دالان بروجرد، رودخانه های لرستان از جمله کشکان و سدهای آبی این استان با وجود شرایط اقلیمی و آب و هوای متناسب همواره زیستگاه پرندگان مهاجر در فصول سرد سال هستند.

حضور پرندگان مهاجر در میان زیستگاه های غنی آبی این استان علاوه بر اینکه جذابیت این مناطق را دوچندان می کند، ظرفیت مناسبی برای توسعه صنعت گردشگری در اطراف این منابع آبی و همچنین ایجاد ظرفیت های پرنده نگری در این زیستگاه است.

۲ نوع پرندگان بومی و مهاجر در زیستگاه های این استان زندگی می کنند که در فصول پاییز و زمستان پرندگان مهاجر در تالاب ها و آبگیرهای این استان زمستان گذرانی می کنند.

علاوه بر مشاهده پرندگان مهاجر در مسیر مهاجرت های خارجی، تالاب ها و آبگیرهای استان در مسیر مهاجرت داخلی نیز قرار دارند و مهمترین مراکز پذیرش پرندگان مهاجر در استان تالاب های پلدختر، تالاب های دشت سیلاخور (تنوردر، رودخانه های تیره و ماربره) تالاب های بیشه دالان بروجرد، تالاب خروسان ازنا، رودخانه های و منابع آبی استان و سدهای مروک، ایوشان، هاله، خان آباد، حوضیان هستند.

در سال های گذشته پلیکان سفید، بالکان، حواصیل خاکستری، حواصیل سفید بزرگ، اگرت کوچک، لک لک سفید، لک لک سیاه، غاز خاکستری، غازپیشانی سفید، فلامینگو، قوی گنگ قوی فریادکش، گیلار، اردک ارده ای، اردک سرسبز، خوتکا، اردک سرحنایی، اردک بلوطی، اردک سیاه کاکل، فیلوش، اردک نوک پهن، خوتکا ابرو سفید، انواع آبچیلک ها، کاکایی ها، سلیم ها مشاهده شده است.

زیستگاه های آبی لرستان میزبان پرندگان مهاجر

آغاز زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در تالاب های لرستان

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: مهاجرت گونه های متفاوتی از پرندگان به زیستگاه های آبی این استان با توجه به شرایط مناسب زمستان گذرانی در این زیستگاه ها آغاز شده است.

کامران فرمان پور با بیان اینکه در روزهای گذشته مهاجرت پرندگان به تالاب ها و منابع آبی استان آغاز شده است، افزود: آغاز مهاجرت این پرندگان با فرارسیدن فصل سرد همراه است که بر این اساس نیز سرشماری ها در پاییز و زمستان انجام می شود.

وی اظهار کرد: لرستان یکی از کریدورهای اصلی مهاجرت پرندگان در سطح کشور به شمار می رود و هر ساله شاهد حضور انواع متفاوتی از این پرندگان هستیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان ادامه داد: تالاب های ۱۱ گانه پلدختر، تنور در دورود، بیشه دالان بروجرد، خروسان ازنا، مروک دورود و دیگر سدها از زیستگاه های اصلی به شمار می روند که علاوه براین منابع آبی لرستان از رودخانه های غنی مانند کشکان به عنوان زیستگاهی بزرگ برای مهاجرت پرندگان برخوردار است.

وی افزود: براساس سرشماری و بررسی های انجام شده هرساله جمعیت قابل توجهی از انواع حواصیل، بالکانیان، لک لک، فلامینگو و اردک ها در این زیستگاه ها مشاهده می شود که با توجه به شرایط مطلوب این زیستگاه ها انتظار می رود امسال شمار پرندگان مهاجر در این زیستگاه ها افزایش داشته باشد.

فرمان‌پور اضافه کرد: لرستان در مسیر مهاجرت های داخلی و خارجی پرندگان قرار دارد و تالاب های این استان اغلب مسیر زمستان گذرانی پرندگان مهاجر هستند، اما در برخی فصول نیز پرندگان بومی کشور تالاب های لرستان را مقصد مهاجرت خود قرار می دهند.

وی با بیان اینکه تنوع ارتفاعی تالاب های لرستان ظرفیت بسیار خوبی برای تنوع زیستی و حضور متنوع پرندگان مهاجر در استان شده است، ادامه داد: سال گذشته ۲۰ هزار پرنده در سطح تالاب ها و کنار رودخانه های لرستان مشاهده شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: این استان به دلیل دارا بودن آب و هوای چهار فصل محل مناسبی برای پرندگان مهاجر است و با آغاز فصل سرد نیز، مکان مطلوبی برای زمستان گذرانی پرندگان محسوب می شود.

زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در تالاب های لرستان

۱۸ سایت آبگیر لرستان میزبان پرندگان مهاجر هستند

رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات‌وحش، موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به آغاز فصل مهاجرت پرندگان گفت: هرساله با شروع فصل سرما مهاجرت پرندگان آبزی و کنار آبزی در عرض های جغرافیایی بالا از جمله کشورهای شوروری و اسکاندیناوی و دیگر مناطق سردسیر بالادست آغاز می شود و در این مسیر لرستان با توجه به دارا بودن ظرفیت های قابل توجه در حوزه تالاب؛ آبگیر؛ سدها و رودخانه ها در مسیر مهاجرت پرندگان برای زمستان گذرانی است.

محسن امیری با اشاره به شرایط تغذیه مناسب و ایمن برای پرندگان مهاجر در تالاب ها و دیگر زیستگاه های آبی استان افزود: براین اساس انتظار می رود امسال جمعیت بیشتری نسبت به سال های قبل در این زیستگاه ها حضور یابند.

وی با بیان اینکه سال گذشته حدود ۲۰ هزار پرنده مهاجر در زیستگاه های آبی استان زمستان گذرانی داشتند، اظهار کرد: انتظار می رود امسال جمعیتی بیش از ۳۰ هزار پرنده مهاجر در تالاب ها و دیگر زیستگاه های این استان زمستان گذرانی داشته باشند.

وی افزود: با توجه به اینکه شرایط اقلیمی باعث شده که در مناطق دیگر برخی تالاب ها خشک شوند امسال شرایط لرستان برای پذیرش پرندگان مهاجر مناسب است و پرندگان مهاجر نسبتا بیشتری در این زیستگاه ها حضور خواهد داشت.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی محیط زیست لرستان گفت: جمعیت قابل توجه پرندگان مهاجر در این استان اردک سانان؛ خوتکاها؛ آنقوت؛ حواصیل؛ لک لک ها؛ کشیم شکلان، پلیکان شکلان، لک لک شکلان، غاز شکلان (اردک ها) ، درنا شکلان (هوبره) هستند.

۶۸ گونه پرنده مهاجر سال گذشته در لرستان شناسایی شد

وی با بیان اینکه سال گذشته ۶۸ گونه پرنده مهاجر در سطح زیستگاه های آبی این استان شناسایی شد، افزود: برخی گونه های پرندگان مهاجر در معرض خطر انقراض نیز در زیستگاه های آبی این استان چندین سال متوالی زمستان گذرانی دارند و اکنون نیز پرنده مهاجر در خطر انقراض «هوبره» در سال‌های گذشته در این استان رکورد زده و امسال نیز در تالاب های ازنا مشاهده شده است.

امیری با اشاره به اینکه همچنین جمعیت قابل توجهی از گونه های خروس کولی، اگرت و حواصیل ها نیز در سطح استان مشاهده شد، ادامه داد: اکنون شمار زیادی از پرندگان مهاجر در تالاب‌های پلدختر؛ بیشه دالان؛ مروک مشاهده شده است.

وی ادامه داد: سدهای خان آباد، حوضیان و ایوشان؛ رودخانه کشکان و تالاب تنور در دورود از دیگر زیستگاه های آبی مطلوب این استان به شمار می روند.

امیری با اشاره به طرح سرشماری پرندگان مهاجر اظهار کرد: این برنامه به صورت مدون و همزمان با برنامه ملی و بین المللی و متناسب با شرایط اقلیمی استان در زمان اوج مهاجرت ها اجرایی می شود.

وی گفت: همه ساله سرشماری پرندگان مهاجر به شکل منظم توسط تیم های مجهز و متخصص با استفاده از دوربین های عکاسی و چشمی انجام می شود.

وی افزود: به دلیل امکان جابجایی پرندگان مهاجر در سطح زیستگاه های آبی، این سرشماری ها در مدت یک تا چند روز انجام و تکمیل می شود.

وی ادامه داد: پس از ثبت مشاهدات و رصد جمعیتی این پرندگان شمارش ها به صورت دقیق و براساس ثبت و رکوردها انجام می شود.

وی بیان کرد: براساس برنامه ریزی های انجام شده امسال تشکل های زیست محیطی، اساتید دانشگاه ها و علاقمندان به پرنده نگری و پرنده شناسان نیز می توانند در سرشماری پرندگان مهاجر شرکت داشت باشند.

امیری با اشاره به پیگیری های انجام شده برای راه اندازی سایت پرنده نگری در این استان اضافه کرد: موضوع پرنده نگری صنعت پاکی و درامدزایی است که علاقمند آن در دنیا بدون کوچکترین خسارت به محیط زیست با کمترین ابزار به مشاهده می پردازد.

وی افزود: تاکنون ۵۵۰ گونه پرنده در ایران شناسایی شده که معادل کل پرندگان قاره اروپاست، این ظرفیت نیازمند توجه و راه اندازی کسب و کارهای بدون آسیب و پر درآمد است.

وی بیان کرد: در این راستا فرهنگ سازی و ارائه آموزش های لازم برای ترغیب و درآمد زایی در حوزه پرنده شناسی سهم بزرگی در اشتغالزایی و رونق اقتصادی در استان خواهد داشت.

فرود پرندگان مهاجر بر فراز تالاب های لرستان

لرستان در کریدور مهاجرت پرندگان مهاجر

رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات‌وحش، موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: مهاجرت پرندگان مهاجر با شروع فصل سرما در استان آغاز شده و بیشتر پرندگان مهاجر این استان از مرزهای جغرافیایی یوگسلاوی سابق و روسیه به سمت عرض های جنوبی کشور ایران و استان لرستان مهاجرت می کنند.

وی با بیان اینکه لرستان در کریدور مهاجرت های پرندگان مهاجر قرار دارد، اضافه کرد: این استان به دلیل شرایط آب و هوایی، اقلیم مناسب، تالاب ها، سدها و آبگیرهای غنی یکی از مهمترین مقصد مهاجرت پرندگان است.

وی ادامه داد: سایت های آبی اصلی لرستان آبگیرها، تالاب های ۱۱ گانه پلدختر، «تنوردر» دورود، «خروسان» ازنا، «بیشه دالان» بروجرد، سدها، رودخانه های «خرم رود» و «کشکان» هستند که رودخانه کشکان یکی از غنی ترین مسیرهای پرندگان مهاجر است که رکود گونه های منحصر به فردی در این زیستگاه نیز ثبت شد.

وی بیان کرد: سدهای «هاله» در کوهدشت، «خان آباد» و «ایوشان»خرم آباد، «حوضیان» الیگودرز و «مروک» دورود از دیگر زیستگاه های اصلی این استان برای پرندگان مهاجر به شمار می روند.

امیری گفت: سال های گذشته در سطح استان انواعی از بالکانیان، حواصیل خاکستری، حواصیل سفید بزرگ، لک لک سفید و سیاه، گاوچرانک، چوپان و فلامینگو، اردک اره ای سرسبز و سرحنایی، خوتکا، اردک تاجدار و اردک سیاه کاکل مشاهده شده است.

وی اظهار کرد: برخی از پرندگان مهاجر مانند اردک بلوطی، در تالاب های پلدختر، انواع کشیم و آب چلیک ها به دلیل رده حفاظتی در معرض خطر انقراض قرار دارند.

وی با اشاره به ساختار فیزیکی و بدنی متفاوت پرندگان مهاجر در استان بیان کرد: برخی از این پرندگان آبزی و برخی مانند اگریت و حواصیل کنار آبزی هستند.

موردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در لرستان مشاهده نشده است

امیری گفت: خوشبختانه با توجه به رصدها و پایش های مستمر موردی از بروز آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده و هر ساله با همکاری دامپزشکی رصد تالاب ها و آبگیرهای استان انجام می شود.

وی با بیان اینکه رصد و پایش ها در حال حاضر آغاز شده است، اظهار کرد: در صورت مشاهده موردی از شیوع بیماری بلافاصله تیم مجهز دامپزشکی نمونه برداری را انجام و موارد گزارش می شود.

امیری تاکید کرد: در چند سال اخیر نیز مواردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در میان پرندگان مهاجر و بومی استان ثبت و گزارش نشده است.