به گزارش ایرنا، نسیم خنک پاییزی در دامنههای «شمشیرتیغ» و «گریوان» میپیچد، آفتاب ملایم بر سنگهای صبور کوه میتابد و از دل خاکِ سخت، رایحهای شیرین و نافذ برمیخیزد؛ بوی باریجه، صمغ شفابخشی که قرنهاست طبیعت سخاوتمند خراسان شمالی آن را در سینه کوهستان نهان کرده است.
اینجا، در مرتعهای بلند بجنورد، طبیعت نهتنها میروید، بلکه اقتصاد نیز با او نفس میکشد.
گیاه دارویی باریجه که از آن داروهای ضدالتهاب، عطر، مواد آرایشی و صنعتی تهیه میشود، این روزها به یکی از ارزشمندترین محصولات غیرچوبی مراتع استان بدل شده است.
طلای سبز کوهستان؛ میراثی از دل سنگ
به گفته مهدی قدیمی، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بجنورد، امسال یکهزار و ۴۴۰ کیلوگرم صمغ باریجه از مراتع شهرستان برداشت شد؛ هزار و ۱۴۰ کیلوگرم از کوه «شمشیرتیغ» و ۳۰۰ کیلوگرم از کوه «کمرسفید» گریوان.
این اعداد شاید ساده بهنظر برسند، اما پشت هر کیلوگرم از این صمغ طلایی، ساعتها تلاش مرتعداران، حفاظت محیطبانان و صبر طبیعت نهفته است؛ توازنی میان برداشت و بقا که اگر رعایت نشود، ریشههای حیات در کوهستان میخشکد.

باریجه؛ پلی میان سلامت و اشتغال
باریجه تنها یک گیاه دارویی نیست؛ سرمایهای سبز است که از دل خاک، فرصتهای اقتصادی میرویاند.
قدیمی میگوید: صمغ حاصل از این گیاه، علاوه بر نقش مؤثر در سلامت جامعه، به ایجاد اشتغال پایدار و توسعه صادرات غیرنفتی کمک میکند. این اقدام گامی مهم در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در بخش منابع طبیعی است.
در واقع، برداشت اصولی باریجه مصداقی روشن از طرحهای مرتعداری چندمنظوره است؛ طرحهایی که نشان میدهند میتوان بدون آسیب به طبیعت، از آن بهرهمند شد. در این نگاه، مرتع دیگر فقط چراگاه نیست؛ کارگاه زندهای است برای تولید، اشتغال و حفظ زیستبوم.
بهرهبرداری پایدار؛ درس همزیستی با زمین
اما این طلای گیاهی، تنها زمانی ماندگار میماند که بهرهبرداری از آن اصولی و تحت نظارت باشد.
رییس اداره منابع طبیعی بجنورد تاکید میکند: اکوسیستم رویشگاهی باریجه بسیار حساس است و بهرهبرداری از صمغ آن باید در قالب طرحهای مطالعاتی و اجرایی انجام شود تا پایههای گیاه حفظ و از انقراض آن جلوگیری شود.
به بیان دیگر، طبیعت در ازای هر قطره از این صمغ گرانبها، از انسان صبوری و احترام طلب میکند. اگر این توازن رعایت شود، کوهها همچنان نفس میکشند و زندگی در رگهای خاک جاری میماند.

باریجه؛ تپش زندگی در دل کوهستان
در مسیرهای پرپیچوخم کوه شمشیرتیغ، هنوز میتوان رد پای مرتعدارانی را دید که با عشق و آگاهی، از دل سنگ دارو میگیرند. آنان میدانند که اگر امروز طبیعت را با تدبیر بنگرند، فردا نیز از سخاوتش بهرهمند خواهند بود.
خراسان شمالی، با کوههای سترگ و اقلیم متنوع خود، سرزمین فرصتهای سبز است؛ جایی که طبیعت میروید و اقتصاد، با تکیه بر دانش و احترام به زمین، میبالد.
گستره منابع طبیعی شهرستان بجنورد ۲۳۱ هزار و ۵۳۳ هکتار(حدود ۷۲ درصد مساحت شهرستان) هست که از این میزان ۱۴۱ هزار و ۸۳۱ هکتار اراضی مرتعی (حدود ۶۱ درصد منابع طبیعی) و ۸۹ هزار و ۷۰۲ هکتار اراضی جنگلی (حدود ۳۹ درصد وسعت منابع طبیعی) می باشد.