به گزارش جماران؛ مهدی شفیعی ثابت عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران  گفت: بله، بر اساس یافته‌های جدید علوم اعصاب، هوش یک ظرفیت ثابت و تغییرناپذیر نیست. مغز انسان، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، از خاصیتی به نام انعطاف‌پذیری عصبی یا Neuroplasticity برخوردار است. این یعنی ارتباطات بین نورون‌ها می‌توانند در پاسخ به تجربه و آموزش، تغییر کنند. بنابراین، اگر محیط آموزشی به شکلی طراحی شود که شبکه‌های مغزی درگیر در توجه، حافظه، کنترل هیجان و حل مسئله فعال شوند، در واقع ما در حال تقویت زیربناهای عصبی هوش هستیم.

مهر نوشت؛ این متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات، در پاسخ به این سوال که این رویکرد مبتنی بر علوم اعصاب در مدارس دقیقاً به چه معنا است و آیا باید آموزش سنتی را کنار بگذاریم، اظهار داشت: نه، هدف کنار گذاشتن آموزش سنتی نیست بلکه «هوشمندسازی» فرایند یاددهی-یادگیری است. برای مثال، وقتی ما فعالیت‌هایی را طراحی می‌کنیم که چند حس را هم‌زمان درگیر کنند، یا یادگیری را به شکل بازی، کاوش و همکاری گروهی پیش می‌بریم، مغز کودک را به طور همزمان درگیر چند ناحیه می‌کنیم. این نوع یادگیری عمیق‌تر، ماندگارتر و مؤثرتر است. همچنین، آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان، خواب کافی، تغذیه مناسب و تحرک بدنی نیز از نظر علوم اعصاب، مستقیماً بر کارکردهای شناختی و هوش تأثیرگذارند.

شفیعی ثابت، در واکنش به این سوال که ورزش یا خواب کافی می‌تواند به تقویت هوش کمک کند، گفت: قطعاً. امروزه مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ورزش‌های منظم هوازی، جریان خون مغزی و ترشح واسطه‌های شیمیایی را افزایش می‌دهند که رشد و ارتباط سلول‌های عصبی را تقویت می‌کند. خواب نیز نقش حیاتی در تثبیت حافظه و بازسازی شبکه‌های مغزی دارد. اگر دانش‌آموزان خواب ناکافی داشته باشند، بخش پیش‌پیشانی مغز که مسئول تصمیم‌گیری و تمرکز است به درستی عمل نمی‌کند. پس ارتقای هوش تنها به تمرین ذهنی محدود نمی‌شود، بلکه به سبک زندگی سالم و محیط یادگیری غنی نیز بستگی دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در پاسخ به این سوال که به نظر شما مدارس ما تا چه حد از یافته‌های علوم اعصاب در برنامه‌های آموزشی خود استفاده می‌کنند، افزود: در سال‌های اخیر گام‌هایی برداشته شده، اما هنوز فاصله داریم. اغلب نظام‌های آموزشی بر حفظیات و آزمون‌محوری تمرکز دارند، در حالی که رویکرد مبتنی بر علوم اعصاب تأکید می‌کند بر «چگونگی یادگیری»، نه صرفاً «چه چیزی یاد گرفته می‌شود». لازم است معلمان با اصول پایه‌ای کارکرد مغز، احساس، انگیزش و توجه آشنا شوند تا بتوانند محیطی بسازند که مغز دانش‌آموز در آن شکوفا شود.

شفیعی ثابت خطاب به والدین و معلمان، گفت: هوش یک استعداد ثابت نیست؛ مغز کودک در حال شکل‌گیری است و هر تجربه آموزشی، هر تعامل عاطفی و هر فرصت، برای اندیشیدن می‌تواند سیم‌کشی مغز را تغییر دهد. اگر آموزش را بر اساس درک علمی از مغز پیش ببریم، می‌توانیم نه تنها هوش، بلکه ظرفیت یادگیری مادام‌العمر را در کودکان پرورش دهیم.