خب، بالاخره کلیات طرح جنجالی مهریه در مجلس تصویب شد؛ با همان شعارهای آشنا: «حبس‌زدایی» و «توازن حقوق». اما من، به عنوان یک زن، وقتی جزئیاتش را خواندم، به جای احساس عدالت، یک حس ترس و بی‌پناهی در دلم نشست.
این طرح، به‌جای آن‌که راه‌حل باشد، بیشتر شبیه یک عقب‌گرد بزرگ برای زنان ایران است.
مهریه، آخرین سنگر ما
بیایید صادق باشیم. در کشوری که هنوز حق طلاق، حضانت فرزند یا حتی خروج از کشور زن، به اجازه شوهر گره خورده، مهریه تنها تکیه‌گاه ماست.
این چند سکه که گاهی از سر شوخی و تمسخر درباره‌اش حرف می‌زنند، برای خیلی از زنان حکم بیمه زندگی دارد؛ بیمه‌ای برای روز مبادا، وقتی همه چیز فرو می‌پاشد.
و حالا با این طرح جدید، انگار کسی دارد می‌گوید: «این بیمه‌نامه دیگر اعتبار ندارد.»
مرد به زندان نمی‌رود؟ خیلی خب، اما زن هم دیگر امیدی به وصول حقش ندارد.
حبس‌زدایی؟ درست. ولی پس ضمانت اجرا چه؟
من هم با زندان رفتن مردی به خاطر ناتوانی مالی مخالفم. زندان که پول تولید نمی‌کند.
اما سؤال ساده‌ای دارم: وقتی تنها ابزار فشار قانون را برمی‌دارید و هیچ جایگزین مؤثری نمی‌گذارید، چه انگیزه‌ای باقی می‌ماند که مهریه پرداخت شود؟
نظارت الکترونیکی؟ یعنی مرد با پابند برود سر کار و حقوقش را دقیق و منظم به زن بدهد؟
ببخشید، اما این بیشتر شبیه شوخی است تا سیاست‌گذاری.
نتیجه روشن است: مرد بی‌مسئولیت، آزادتر از قبل می‌شود و زن، بی‌پناه‌تر از همیشه.
و باز همان روایت تکراری: «زن‌ها سوءاستفاده می‌کنند!»
همیشه همین است. به بهانه چند پرونده خاص، حق میلیون‌ها زن را زیر سؤال می‌برند.
در هیچ معامله یا قرارداد اقتصادی دیگری، اگر کسی تخلف کند، نمی‌گویند کل قانون را لغو کنیم! برایش سازوکار می‌گذارند، اصلاحش می‌کنند.
اما وقتی بحث به حقوق زنان می‌رسد، ناگهان همه چیز باید از ریشه حذف شود.
پیام خطرناک برای نسل جدید
این طرح چه پیامی برای دختران جوان دارد؟
می‌گوید: «عزیزم، در ازدواج هیچ تضمین مالی نداری. فقط امیدوار باش!»
این حرف، ظاهراً مدرن است، اما در واقع بی‌مسئولیت‌ترین پیام ممکن است.
نتیجه‌اش چیست؟ یا جوان‌ها از ازدواج فاصله می‌گیرند، یا خانواده‌ها به سمت شروط سخت‌تر و ازدواج‌های پرتنش‌تر می‌روند.
چنین تصمیمی، به جای تحکیم خانواده، ریشه‌اش را می‌زند.
حرف آخر
به نمایندگان مجلس باید گفت: حبس‌زدایی، بله — اما نه به قیمت حذف آخرین ابزار دفاع زنان.
اگر واقعاً دغدغه عدالت دارید، به جای حذف ضمانت مهریه، بروید سراغ اصلاح قانون طلاق، حضانت و حمایت مالی.
مکانیزم‌های واقعی برای توقیف اموال و درآمد مردان بدهکار ایجاد کنید تا زن مجبور نباشد به زندان مرد دل ببندد.
تا آن زمان، این طرح چیزی نیست جز لغو یک‌طرفه خدمات ضمانت، آن‌هم علیه نیمی از جامعه.
درمانِ درد مهریه، این نیست که بیمار را از نفس بیندازیم.