نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس: دولت برای واردات بنزین، ارز ندارد
صاحب‌خبر - نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به شایعات پیرامون افزایش قیمت بنزین، عنوان داشت که دولت ارز لازم برای واردات بنزین را در اختیار ندارد.
با عنایت به آخرین اخبار داخلی، فرهاد شهرکی، نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در واکنش به گمانه‌زنی‌های اخیر پیرامون احتمال افزایش قیمت بنزین، توضیح داد که محاسبه بهای تمام‌شده این حامل انرژی ساده نیست و بستگی مستقیم به نحوه قیمت‌گذاری نفت خام دارد. وی عنوان داشت که اگر در محاسبه، نفت خام به‌عنوان ماده اولیه تولید بنزین با قیمت «صفر» لحاظ شود، طبیعی است که نرخ تمام‌شده سوخت عددی پایین‌تر خواهد بود. اما در حالتی که برای نفت خام قیمتی واقعی، حتی نزدیک به نرخ صادراتی در نظر گرفته شود، نتیجه تفاوت چشمگیری در هزینه نهایی هر لیتر بنزین ایجاد می‌کند.
شهرکی با اشاره به اینکه ساختار فعلی قیمت‌گذاری انرژی در کشور مبتنی بر تصمیمات غیراقتصادی است، تأکید کرد بخش قابل توجهی از یارانه پنهان انرژی عملاً از همین اختلاف بین قیمت تمام‌شده و قیمت فروش داخلی ناشی می‌شود. او خاطرنشان کرد که دولت در وضعیت فعلی حتی برای تأمین واردات بنزین نیز با مشکل جدی روبروست، چراکه منابع ارزی کافی در اختیار ندارد. این اظهارات عملاً به معنای هشدار نسبت به فشار مضاعف بر بودجه عمومی و احتمال بازنگری در سیاست‌های قیمتی سوخت است.
دولت در بن‌بست تأمین و واردات بنزین
فرهاد شهرکی، نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند و نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در توضیح ابعاد بحث افزایش قیمت بنزین، اظهار داشت که اختلاف نظر اساسی در محاسبه بهای واقعی بنزین از همین نکته آغاز می‌شود که آیا باید نفت خام را به‌عنوان ماده اولیه تولید این حامل سوختی، دارای ارزش اقتصادی و قیمتی مشخص در نظر گرفت یا خیر.
به گفته وی، اگر رویکرد اول را بپذیریم و نفت خام را متعلق به عموم مردم بدانیم و عملاً «قیمت آن را صفر» در نظر بگیریم، در این صورت تنها هزینه‌های حمل، پالایش و توزیع در محاسبه لحاظ می‌شود و قیمت نهایی بنزین پایین‌تر خواهد بود. اما در رویکرد دوم، نفت خام همچون یک کالای دارای ارزش بین‌المللی محاسبه می‌شود و با معیارهایی نظیر قیمت فوب خلیج فارس مورد سنجش قرار می‌گیرد و به همین دلیل در این مدل، بهای تمام‌شده بنزین به‌مراتب بالاتر است.
بیشتر بخوانید
ادعای نماینده مجلس: دولت افزایش قیمت بنزین را تصویب کرده است عامل اصلی ناترازی بنزین و آلودگی هوا مشخص شد؛ نصف خودروهای کشور فرسوده‌اند! ادعای عجیب یک رسانه: افزایش قیمت بنزین تاثیری روی زندگی دهک‌های پایین ندارد!
شهرکی افزود که رقم حاصل از محاسبه به روش دوم، عددی نسبتاً بالا است و همین موضوع موجب شده تا دولت در ماه‌های اخیر، ایده تغییر نرخ بنزین را به‌طور غیررسمی مورد بررسی قرار دهد. از دیدگاه وی، نکته مهم‌تر آن است که طبق قوانین موجود دولت برای اعمال تغییر در نرخ‌گذاری حامل‌های انرژی نیازی به مصوبه مستقیم مجلس ندارد و از اختیارات لازم برخوردار است؛ با این حال هیچ‌گونه طرح مشخص یا لایحه‌ای تا این لحظه نه در صحن مجلس مطرح شده و نه به کمیسیون انرژی اطلاع داده شده است.
این نماینده مجلس با تشریح بخشی از مشکلات بودجه‌ای کشور اظهار کرد: «اعتباری که برای واردات حامل‌های انرژی و به‌ویژه بنزین در قانون بودجه سال جاری در نظر گرفته شده بود، متأسفانه در همان ماه‌های ابتدایی سال به پایان رسید و دولت اکنون ارزی برای واردات سوخت در اختیار ندارد.» به همین دلیل احتمال می‌رود رویکرد جدید دولت به‌جای تأمین ارز برای واردات، کاهش مصرف از طریق اصلاح نظام قیمتی باشد.
مهار مصرف از مسیر اصلاح نرخ کارت آزاد جایگاه‌ها
پس از انتشار خبر تکذیب حذف کارت سوخت آزاد از جایگاه‌ها، یکی از سناریوهای در دست بررسی، تغییر نرخ کارت آزاد جایگاه‌های سوخت است تا ازطریق افزایش جزئی قیمت بنزین آزاد نوعی صرفه‌جویی طبیعی در مصرف ایجاد شود و فشار کمتری به ذخایر داخلی وارد شود. شهرکی در بخشی از اظهارات خود با اشاره به وضعیت خاص استان سیستان و بلوچستان، بر نابرابری در دسترسی به سوخت با نرخ آزاد تأکید کرد و گفت: «در استانی به این وسعت که بیش از یازده درصد خاک کشور را دربر می‌گیرد و فاقد سیستم حمل‌ونقل عمومی توسعه‌یافته است، اصولاً چیزی به‌نام کارت آزاد جایگاه سوخت وجود ندارد».
همچنین بخوانید
بنزین سوپر با حداقل قیمت 62 هزار تومان وارد بورس انرژی می‌شود معاون اجرایی رئیس جمهور قیمت تولید هر لیتر بنزین را اعلام کرد نماینده مجلس مدعی شد: بنزین سه نرخی با قیمت 5000 تومان تصویب شده است
به‌گفته او، مردم مناطق مختلف استان سال‌هاست که تنها سهمیه محدود ۶۰ لیتر با نرخ یارانه‌ای و ۱۰۰ لیتر با نرخ دوم را در اختیار دارند، در حالی که در سایر استان‌ها امکان استفاده از کارت آزاد جایگاه‌ها وجود دارد و این موضوع نوعی تبعیض آشکار در توزیع امکانات و منابع سوختی محسوب می‌شود. وی خاطرنشان کرد که بودجه تخصیص‌یافته برای خرید بنزین در قالب کارت‌های آزاد عملاً به‌صورت یکسان در سراسر کشور توزیع نمی‌شود و مناطق محرومی نظیر سیستان و بلوچستان از آن بی‌بهره‌اند.
در پایان شهرکی تأکید کرد اگرچه هنوز تصمیم رسمی برای اصلاح قیمت‌ها اتخاذ نشده است، اما مجموعه شواهد نشان می‌دهد دولت در حال بررسی سازوکاری است که بدون اعلام رسمی افزایش قیمت عمومی، بتواند از طریق تغییر در سهمیه‌بندی یا نرخ آزاد سوخت میزان مصرف را کنترل کرده و از فشار هزینه‌های واردات بکاهد. او همچنین تصریح کرد که مجلس و کمیسیون انرژی تاکنون هیچ‌گونه اطلاعی از جزئیات احتمالی این سیاست جدید دریافت نکرده‌اند.∎