«ایالات متحده در حال گردآوری ناوگانی در کارائیب است، در حالی که دونالد ترامپ رئیسجمهور این کشور در تلاش است تا راهبرد نهایی خود را در قبال نیکلاس مادورو مشخص کند».
به گزارش روز دوشنبه ایرنا، نشریه آمریکایی «آتلانتیک» در گزارشی با بیان این مقدمه نوشت: ترامپ اوایل ماه گذشته میلادی گروهی از مشاوران ارشد و دستیاران نظامی خود را دور میز ریاستجمهوری در دفتر بیضی کاخ سفید جمع کرد، سپس با ریچارد گرنل، فرستاده ویژه خود به ونزوئلا تماس گرفت. ترامپ پس از بازگشت به قدرت، به گرنل ماموریت مشخصی داده است: دستیابی به توافقی که دسترسی شرکتهای آمریکایی به منابع عظیم نفت و مواد معدنی ونزوئلا را فراهم کند و اقدامات سختگیرانهتری علیه باندهای تبهکار و مواد مخدر اعمال شود. گرنل با استفاده از ارتباطات مستقیمی که با مادورو رئیسجمهور سوسیالیست ونزوئلا برقرار کرده بود، تا حدی پیشرفت کرد و موفق شد آزادی زندانیان آمریکایی از کاراکاس و ازسرگیری پروازها برای بازگرداندن مهاجران اخراجی را تضمین کند.
اما مارکو روبیو وزیر امور خارجه آمریکا رویکرد متفاوتی را دنبال میکرد. این سناتور پیشین فلوریدا که همچنین مشاور امنیت ملی رئیسجمهور است، نفرتی دیرینه از چپگراهای آمریکای لاتین دارد و خواستار برکناری مادورو شده است؛ درخواستی که مورد حمایت تبعیدیان ونزوئلایی و کوبایی در میامی است. روبیو برای همراستا کردن استدلالهای خود با اولویتهای داخلی ترامپ، رهبر ونزوئلا را بهعنوان سرکردهی یک شبکه قاچاق مواد مخدر که مواد را به ایالات متحده میفرستد و همچنین عامل بیثباتی که موجب افزایش مهاجرت میشود، معرفی کرده است.
در ادامه این گزارش آمده است: توجیه استفاده از نیروی نظامی با استناد به موضوع مواد مخدر، بسیار ضعیف بود، چراکه ونزوئلا بازیگر مهمی در تولید مواد مخدر نیست، اگرچه به کارتلها اجازه میدهد از این کشور بهعنوان مسیر ترانزیت استفاده کنند. اما روبیو با مطرحکردن اقدام علیه مادورو به عنوان راهی برای مقابله با قاچاق غیرقانونی، توانست توجه رئیسجمهوری آمریکا را جلب کند. ترامپ اوایل سپتامبر (شهریور) مجوز حملات علیه قایقهای کوچک در سواحل ونزوئلا و در اقیانوس آرام را صادر کرد؛ قایقهایی که ادعا شده حامل مواد مخدر یا اعضای کارتلها بودند. در نتیجه این حملات دستکم ۶۵ نفر در ۱۶ حمله کشته شدهاند.
وقتی ترامپ از کاخ سفید با گرنل در حضور روبیو تماس گرفت، بهنظر میرسید آماده تصمیمگیری میان مذاکره و رویارویی باشد. در این تماس که جزئیات آن پیشتر گزارش نشده بود، او درباره فعالیتهای گرنل بهعنوان رئیس منصوبشده از سوی ترامپ در مرکز هنری جان اف. کندی سخن گفت و از تمایل او برای اجرای دستورات تمجید کرد. به گفته ۲ نفر از افراد آگاه از محتوای این گفتوگو، ترامپ در ادامه پیامی صریح منتقل کرد که «گفتوگو با مادورو را متوقف کن، میخواهیم کار جدیدی را امتحان کنیم.»
وزارت جنگ ایالات متحده (پنتاگون) در هفتههای اخیر بزرگترین استقرار نظامی در کارائیب را از زمان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ سازماندهی کرده است و بزرگترین ناو هواپیمابر جهان از دریای مدیترانه به این منطقه اعزام شده است. ناو «یواِساِس جرالد آر. فورد» قرار است به هشت ناو جنگی دیگر، حدود ۱۰ هزا ر نیرو، جنگندهها، پهپادهای پیشرفته و زیردریایی هستهای بپیوندد. تجمع چنین قدرت آتشی برخی از متحدان ترامپ را نگران کرده است، کسانی که استدلال میکنند سلسله عملیات نظامی برای برکناری مادورو با یکی از وعدههای اصلی انتخاباتی رئیسجمهوری آمریکا در تضاد است.
یکی از متحدان ترامپ که در زمینه امور سیاست آمریکای لاتین کار میکند، به «آتلانتیک» گفت: رئیسجمهور ترامپ با شعار «اول آمریکا» وارد رقابتهای انتخاباتی شد. متاسفانه، افراد در دولت او بیشتر بر دستورکار «اول فلوریدای جنوبی» متمرکزند.
طبق این گزارش، با استقرار ناوگان دریایی آمریکا در سواحل ونزوئلا، مادورو اکنون با این انتخاب روبهرو است که بماند و عواقب احتمالی را متحمل شود یا فرار کند. در همین حال، ایالات متحده با این احتمال مواجه است که ترامپ، کسی که همواره از «جنگهای بیپایان» آمریکا انتقاد کرده و بخش عمدهای از سال جاری میلادی را صرف تلاش برای پایان دادن به درگیریهای بزرگ خارجی کرده است ـ اکنون ممکن است در نزدیکی خود جنگی را آغاز کند.
رایان برگ، کارشناس آمریکای لاتین در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی (CSIS) در واشنگتن گفت که ترامپ و مشاورانش تمایل به مقابله با نفوذ چین در حوزه نفوذ آمریکا متحد دارند؛ همانطور که «دکترین مونرو» در دهه ۱۸۲۰ بهدنبال پایان دادن به مداخله اروپا در آمریکای لاتین بود و تهدیدهای ترامپ برای الحاق پاناما، گرینلند و کانادا نیز از همین موضوع نشات میگیرد. این کارشناس گفت: ترامپ میداند که اگر ایالات متحده قدرت برتر در نیمکره غربی نباشد، نمیتواند یک قدرت جهانی موثر باشد.
ترامپ بارها مشاورانش را ترغیب کرده تا دسترسی آمریکا به منابع قابل استخراج ونزوئلا در آینده را تضمین کنند، کشوری که دارای ذخایر عظیم معدنی و بزرگترین ذخایر نفتی اثباتشده در جهان است. اما برکناری مادورو دشوار بوده است.
با این حال، وزارت خارجه آمریکا در تابستان سال جاری مبلغ جایزه برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا محکومیت مادورو شود را به ۵۰ میلیون دلار افزایش داد. ترامپ ماه گذشته میلادی گامی بیسابقه برداشت و تایید کرد که به سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) اجازه داده فعالیتهایی به احتمال زیاد مرگبار در داخل ونزوئلا انجام دهد. رئیسجمهوری ایالات متحده در شبکههای اجتماعی ویدیوهایی از قایقهایی منتشر کرده که ادعا شده حامل مواد مخدر بودهاند و با موشکهای آمریکایی نابود شدهاند.
«آتلانتیک» همچنین به نقل از مقامات کنونی و پیشین آمریکا نوشت که ترامپ به ظاهر عجله زیادی برای به نتیجه رساندن تقابل با مادورو ندارد و در عوض، پیامهای متناقضی به نزدیکترین متحدان خود ارسال میکند. فردی که با مقامات آمریکایی و ونزوئلایی در تماس است، به این نشریه گفت که نشانههایی وجود دارد مبنی بر اینکه علاقه ترامپ به مذاکره درباره برکناری مادورو ممکن است در هفتههای آینده دوباره قوت بگیرد.
بر اساس این گزارش، طرفداران ازسرگیری مذاکرات میگویند که تلاش برای برکناری اجباری مادورو، اقدامی غیرقابل پیشبینی و بالقوه خطرناک است. رهبران نظامی که ممکن است قدرت را به دست بگیرند، تمایلی برای انتقال آن به مخالفان مورد حمایت آمریکا، اپوزیسیونی به رهبری ماریا کورینا ماچادو برنده جایزه نوبل صلح، نخواهند داشت. همچنین دولت ترامپ در حال حاضر تصمیمی درباره جانشین مادورو اعلام نکرده است.
به ادعای افرادی که با دولت کاراکاس در ارتباط هستند، مادورو در صورتی آماده است با «یک خروج مدیریتشده» موافقت کند که ایالات متحده برای او و نزدیکانش عفو صادر کند، جایزههای تعیینشده را لغو کند و تبعیدی امن و راحت برایش فراهم آورد.
فردی که با مقامات هر دو کشور در تماس است، مدعی شد که اگر فشار کافی وجود داشته باشد و اگر مشوقها بهاندازه کافی باشد، همه گزینهها درباره مادورو روی میز است.
از سوی دیگر، مخالفان مذاکره ادعا کردنکه مادورو هیچ پیشنهاد جدیای برای خروج مسالمتآمیز از قدرت ارائه نکرده است، بنابراین تنها راهکار موثر ممکن است استفاده از نیروی نظامی باشد.