به گزارش خبرگزاری آنا، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، امروز دوشنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۴، پاسخگوی سوالات خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی در رابطه با تحولات منطقه و صحنه بین‌الملل است.
تحولات غزه، اعتراف ترامپ به مدیریت تجاوز نظامی اسرائیل علیه ایران، ادعا‌های جدید مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان ازجمله مباحث قابل طرح در نشست امروز است.
بقائی در پاسخ به اولین پرسش درباره روند انتخاب سفرا، تصریح کرد: انتخاب سفرا در جمهوری اسلامی ایران روندی کاملاً مشخص دارد. نخست باید توجه داشت که سفیر، نماینده وزیر امور خارجه یا صرفاً وزارت امور خارجه نیست؛ بلکه همچون همه کشورها، نماینده نظام و حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در کشور پذیرنده به شمار می‌آید.
وی افزود: بنابراین، فرآیند انتخاب و تصمیم‌گیری درباره نامزدهای نمایندگی‌های خارجی با هماهنگی و مشارکت وزارت امور خارجه و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط صورت می‌گیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه اظهار داشت: در حال حاضر دو مورد از انتصابات جدید قطعی شده است؛ آقای فتحعلی به‌عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در هند انتخاب و اعزام شده‌اند و آقای عباس طالبی‌فر نیز به‌عنوان سفیر در کره شمالی تعیین گردیده‌اند.
بقائی در خصوص سایر نمایندگی‌ها نیز گفت: در مورد رم و روسیه، روند بررسی ادامه دارد. درباره رم، فرایند انتخاب در مرحله‌ای جدی‌تر قرار دارد و به محض قطعی شدن، اطلاع‌رسانی لازم درباره فرد انتخاب‌شده برای آن سمت صورت خواهد گرفت.
وی در پایان این بخش از سخنان خود خاطرنشان کرد: من همچنان در خدمت شما هستم و تا زمانی که وزیر محترم امور خارجه صلاح بدانند، با قوت و جدیت در این مسئولیت که از نظر من مهم‌ترین مسئولیت در جهان است، ادامه خواهم داد؛ مگر آنکه شما بخواهید برای من شغل دیگری پیدا کنید.
تأکید بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه، درباره اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اظهار داشت: آقای گروسی نه تنها در گزارش‌های خود، بلکه در مصاحبه‌های اخیرش نیز صراحتاً اعلام کرده است که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و هیچ دلیل و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ایران از مسیر صلح‌آمیز منحرف شده است.
بقائی تأکید کرد: همواره مطالبه جمهوری اسلامی ایران از آژانس و شخص مدیرکل آن این بوده است که صرفاً بر اساس مسئولیت‌ها و صلاحیت‌های فنی خود در خصوص موضوع هسته‌ای ایران اظهار نظر کنند و از گمانه‌زنی‌هایی که هیچ مبنای واقعی ندارد و صرفاً تکرار ادعاها و حدسیات طرف‌های غربی است، پرهیز نمایند.
وی یادآور شد: این مطالبه همچنان پابرجاست و جمهوری اسلامی ایران از آژانس انتظار دارد که در چارچوب حرفه‌ای و بی‌طرفانه خود، به دور از فشارهای سیاسی، به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران بنگرد و آن را بر اساس واقعیات میدانی ارزیابی کند.
واکنش وزارت امور خارجه به ادعا‌های ساختگی درباره ایران
بقائی در توضیحی درباره ادعای مطرح‌شده از سوی برخی منابع خارجی گفت: سفارت جمهوری اسلامی ایران همان ابتدا این ادعا را به‌قدری مضحک و سخیف دانست که تصور نمی‌کرد نیازمند پاسخ رسمی سخنگویی باشد. اکنون که پرسش مطرح شده، فرصت را برای روشن‌تر شدن موضوع مغتنم می‌شمارم.
وی افزود: همان‌طور که سفارت ما اعلام کرد، این یک ادعای بی‌اساس و واقعاً مضحک است. مدعیان چنین وانمود کرده‌اند که در سال ۲۰۲۴ برنامه‌ای از این دست وجود داشته است؛ در حالی‌که با نگاهی به نمونه‌های مشابه، روشن می‌شود اینگونه ادعاها صرفاً تکرار الگوی تبلیغاتی رژیم صهیونیستی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: نمونه بارز آن، پرونده‌ای است که در استرالیا مطرح شد و متأسفانه مقام‌های استرالیایی با اعتماد ناصواب به ادعا‌های نهاد‌های اطلاعاتی و امنیتی رژیم صهیونیستی، روابط دیرینه و دیرپای ایران و استرالیا را دچار آسیب کردند. مقامات رسمی پلیس استرالیا به‌صراحت اعلام کردند که هیچ‌یک از چندین حادثه‌ای که علیه اهداف یهودی در استرالیا رخ داده، هیچ ارتباطی با ایران نداشته است. با وجود این اعتراف رسمی، متأسفانه برخی همچنان همان ادعا‌های واهی را تکرار می‌کنند.
وی در ادامه اظهار داشت: در مورد مکزیک نیز همین الگو تکرار شد. انتخاب مکزیک در این سناریوی تبلیغاتی، به نظر می‌رسد نوعی انتقام‌گیری از افکار عمومی این کشور باشد؛ چرا که مردم مکزیک در ماه‌های اخیر به‌صراحت مخالفت خود را با نسل‌کشی در غزه اعلام کرده‌اند. تردیدی نیست که رژیم صهیونیستی در راستای تخریب روابط دوستانه ایران با کشور‌های مختلف، چنین سناریو‌های ساختگی‌ای را طراحی و منتشر می‌کند. در همین زمینه، هم وزارت خارجه مکزیک و هم نهاد‌های اطلاعاتی آن کشور با صدور بیانیه‌های رسمی، اساس این ادعاها را تکذیب کردند.
بررسی پرونده هسته‌ای ایران در نشست شورای حکام
در بخش دیگری از سخنان خود، بقائی در پاسخ به پرسشی درباره دستور کار نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: نشست شورای حکام به‌طور معمول به مجموعه‌ای از موضوعات فنی در حوزه هسته‌ای می‌پردازد و یکی از این موضوعات نیز، موضوع هسته‌ای ایران است. این مسئله امری غیرعادی نیست.
وی ادامه داد: با توجه به اقدام اخیر سه کشور اروپایی و آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده، احتمال می‌دهیم که در شورای حکام نیز تلاشی برای همسویی و انطباق با آن اقدام صورت گیرد. با این حال، همکاران ما در نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین در حال تعامل مستمر با کشور‌های عضو شورای حکام هستند و تلاش می‌کنند که به بهترین نحو از منافع کشورمان در نشست پیشِ‌رو صیانت کنند.
واکنش به اظهارات وزیر خارجه فرانسه
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر وزیر امور خارجه فرانسه که از علاقه‌مندی برای گفت‌و‌گو درباره پرونده هسته‌ای ایران سخن گفته بود، خاطرنشان کرد: صرف ابراز علاقه‌مندی برای مذاکره کفایت نمی‌کند. آنچه اهمیت دارد، نشان دادن جدیت و حسن نیت در عمل است؛ امری که متأسفانه تاکنون از سوی طرف فرانسوی مشاهده نشده است.
بقائی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره بر گفت‌و‌گو‌های سازنده، مبتنی بر احترام متقابل و در چارچوب تعهدات متوازن تأکید داشته است؛ اما در برابر رویکرد‌های دوگانه و رفتار‌های غیرسازنده، واکنشی قاطع و مبتنی بر اصول خود خواهد داشت.
برگزاری اجلاس با حضور صاحب‌نظران بین‌المللی
بقائی در توضیح جزئیات این رویداد اظهار داشت: این اجلاس به ابتکار وزارت امور خارجه و در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی برگزار خواهد شد. اگر اشتباه نکنم، روز یکشنبه بیست‌و‌پنجم آبان‌ماه، از کشور‌های مختلف شرکت‌کنندگانی در این نشست حضور خواهند یافت که از میان آنان می‌توان به صاحب‌نظران برجسته حوزه حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل اشاره کرد.
وی افزود: تمرکز اصلی این نشست بر موضوع هجمه نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا علیه ایران خواهد بود، هرچند موضوعات مطرح‌شده در آن متنوع است و ابعاد گوناگون حقوقی، سیاسی و بین‌المللی این اقدامات را شامل می‌شود.
تلاش برای جلب توجه جامعه جهانی
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: این نشست صرفاً در راستای تبیین ماهیت تجاوزکارانه و غیرقانونی اقدامات رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران برگزار نمی‌شود؛ بلکه هدف اصلی آن، انجام کاری در سطح بین‌المللی برای جلب توجه جامعه جهانی به روندی است که می‌تواند تمامی معیار‌ها و هنجار‌های بین‌المللی و اصول حقوق بین‌الملل را نقض کند.
وی ادامه داد: اقدام مشترک رژیم صهیونیستی و ایالات متحده، صرفاً حمله‌ای علیه یک کشور مستقل نبود، بلکه تعرضی آشکار به تمام آن اصول و ضوابطی است که در هشتاد سال گذشته مبنای زیست مشترک جامعه بین‌المللی بوده است.
هشدار درباره گسترش یک‌جانبه‌گرایی و نقض نظم بین‌المللی
بقائی تأکید کرد: آنچه در جریان تهاجم نظامی رژیم صهیونیستی با همراهی آمریکا علیه ایران رخ داد، نمونه‌ای روشن از سیطره یک‌جانبه‌گرایی و بی‌اعتنایی به نظم مبتنی بر قاعده ـ یا همان rule-based order ـ بود که غرب از آن سخن می‌گوید، اما خود به نقض آشکار آن دست زده است.
وی افزود: این مسئله تنها دغدغه ایران نیست، بلکه نگرانی تمامی کشور‌های مستقل و اعضای جامعه بین‌المللی است. نشانه‌هایی از تداوم این رویکرد خطرناک را در سایر نقاط جهان نیز مشاهده می‌کنیم؛ نه تنها در منطقه غرب آسیا، بلکه در کارائیب و آمریکای لاتین نیز اقداماتی مشابه در حال وقوع است که همگی الگو‌برداری از سیاست استفاده از زور در منطقه ما به شمار می‌آیند.
سخنگوی وزارت امور خارجه سخنان خود تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با برگزاری این اجلاس تلاش دارد توجه جهانیان را به ضرورت مقابله با این الگوی خطرناک جلب کند؛ الگویی که در صورت استمرار، بنیان‌های نظم بین‌المللی و اصل منع توسل به زور را متزلزل خواهد ساخت و امنیت جهانی را با چالش‌های جدی مواجه خواهد نمود.
واکنش ایران به اظهارات دبیرکل ناتو
بقائی در پاسخ به سؤال خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا درباره واکنش ایران به اظهارات اخیر دبیرکل ناتو تصریح کرد: هر برداشتی که به عنوان یک تحلیلگر از این سخنان داشته باشید، یک نکته مورد اجماع است و آن اینکه جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان قدرتی معتبر و قاطع در دفاع از امنیت خود و در دفاع از صلح و امنیت منطقه‌ای شناخته می‌شود. در این موضوع تردیدی وجود ندارد.
وی افزود: نکته مهم در رابطه با اظهارات دبیرکل ناتو آن است که آنچه خود و کشور‌های عضو ناتو انجام می‌دهند، به دیگران نسبت می‌دهند. این موضوع اصلاً نیازی به تحلیل ندارد؛ کافی است حقایق را مرور کنیم و ببینیم کدام طرف در جهت قانون‌شکنی و نقض حقوق بین‌الملل عمل کرده است؛ ایران یا کشور‌های عضو ناتو؟
نقد عملکرد ناتو و آمریکا در نقض حقوق بین‌الملل
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: رفتار‌های قانون‌شکنانه ناتو تنها مربوط به ماه‌های اخیر نیست. از زمان اشغال افغانستان و جنایاتی که در آن کشور مرتکب شدند، این روند ادامه داشته است. با این حال، در یک سال اخیر، روند نقض حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل متحد به الگویی تکرارشونده تبدیل شده است.
بقائی خاطرنشان کرد: ایالات متحده آمریکا، به‌عنوان تأثیرگذارترین کشور عضو ناتو، خود به یکی از عوامل اصلی اخلال در صلح و امنیت بین‌المللی تبدیل شده است. بنابراین، سخنان دبیرکل ناتو صرفاً فرافکنی‌ای سخیف و تلاشی برای اتهام‌زنی به ایران است؛ کشوری که خود قربانی قانون‌شکنی آمریکا و برخی دیگر از اعضای ناتو بوده است.
تأکید بر حق مشروع ملت ایران در رفع تحریم‌ها
در بخش دیگری از سخنان خود، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره موضوع تحریم‌ها گفت: رفع تحریم‌ها یک مطالبه مشروع و قانونی ملت ایران است؛ نه لطفی که آمریکا یا دیگران بخواهند در حق ایران اعمال کنند. طی دهه‌های گذشته حقی مسلم از ملت ایران ضایع شده و تک‌تک ایرانیان به ناحق مورد تحریم قرار گرفته‌اند.
وی افزود: این تحریم‌ها به دلیل آثار و تبعاتی که بر زندگی مردم و بهره‌مندی آنان از حقوق بنیادین بشر داشته است، مصداقی از جنایت علیه بشریت به شمار می‌رود.
بقائی ادامه داد: ما همواره تأکید کرده‌ایم که در قبال اعتمادسازی نسبت به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های ظالمانه‌ای که به ناحق علیه ایران اعمال شده باید لغو شود. این موضوع نیازی به بیان غیرمستقیم یا از طریق کانال‌های غیررسمی ندارد؛ ما صراحتاً اعلام کرده‌ایم و اکنون نیز تأکید می‌کنیم که رفع تحریم‌ها یکی از شروط و مبانی اساسی جمهوری اسلامی ایران در تمامی گفتوگوها با طرف‌های غربی است و همواره با جدیت پیگیری خواهد شد.
گزارش سالانه نقض حقوق بشر در کشور‌های مدعی غربی
بقائی در آغاز سخنان خود درباره گزارش نقض حقوق بشر در کشور‌های غربی اظهار داشت: وزارت امور خارجه طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی موظف است سالانه گزارشی از موارد نقض حقوق بشر در کشور‌های مختلف، به‌ویژه کشور‌های مدعی در این زمینه، ارائه کند.
وی افزود: علت اصلی تمرکز بر این کشورها آن است که همین دولت‌ها، در حالی که خود ناقض حقوق بشر هستند، با ابزارسازی از این مفهوم، همواره کشور‌های مستقل را تحت فشار، تهدید و تحریم قرار داده‌اند. نشان دادن ماهیت منافقانه و مزورانه ادعا‌های حقوق بشری آنها با ارائه اسناد و شواهد معتبر، وظیفه‌ای همگانی در سطح بین‌المللی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: متأسفانه استفاده ابزاری از حقوق بشر در عرصه بین‌المللی شایع شده است. ازاین‌رو، تهیه و انتشار این گزارش‌ها نه‌تنها برای افکار عمومی داخل کشور، بلکه برای افکار عمومی جهانی نیز آموزنده و روشنگر است و در نهاد‌های بین‌المللی، از جمله سازمان ملل متحد و شورا‌های حقوق بشری، می‌تواند به‌عنوان سندی قابل اتکا مورد استناد قرار گیرد.
وی افزود: بی‌تردید ما این اسناد را از طریق نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در ژنو و نیویورک میان سایر کشورها توزیع خواهیم کرد و در تمامی مجامع بین‌المللی، از جمله شورای حقوق بشر و کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل، از هر فرصت برای تبیین موارد نقض حقوق بشر توسط آمریکا، انگلیس و دیگر کشورها استفاده می‌کنیم.
حمایت از انتخابات مستقل و مردمی عراق
در ادامه این نشست، بقائی درباره انتخابات پیش‌روی عراق گفت: انتخابات عراق رویدادی مهم برای تعیین سرنوشت مردم این کشور است. هرگونه مداخله خارجی در چنین فرآیندی، از سوی مردم عراق، دولت عراق و تمامی کشور‌های مسئولیت‌پذیر، مردود و محکوم است.
وی با اشاره به سابقه دخالت‌های آمریکا افزود: تجربه نشان داده است که مداخلات ایالات متحده در هر کشور، به زیان صلح، ثبات و امنیت آن کشور و کل منطقه تمام شده است. ازاین‌رو، ما امیدواریم آنچه در عراق در روز‌های آینده رخ خواهد داد، در مسیر خیر و صلاح مردم این کشور و در جهت تقویت ثبات و امنیت در کل منطقه باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین تأکید کرد: عراق برای جمهوری اسلامی ایران کشوری مهم، همسایه‌ای مسلمان و دارای روابط تاریخی و دوستانه است. ثبات، امنیت و آبادانی عراق برای ما از اولویت ویژه‌ای برخوردار است.
برگزاری نخستین نشست دیپلماسی استان‌های ساحلی خزر در رشت
بقائی در ادامه به برگزاری نشست دیپلماسی استان‌های ساحلی خزر اشاره کرد و گفت: این نشست برای نخستین بار به ابتکار جمهوری اسلامی ایران در روز‌های بیست‌وهفتم و بیست‌وهشتم آبان‌ماه در شهر رشت برگزار خواهد شد.
وی توضیح داد: ایده برگزاری این نشست در جریان سومین همایش اقتصادی کشور‌های ساحلی خزر مطرح شد و با استقبال و تأیید پنج کشور ساحلی همراه گردید. در این نشست، استان‌ها و مناطق ساحلی از کشور‌های مختلف حاشیه خزر حضور خواهند داشت و از طرف ایران نیز علاوه بر سه استان ساحلی، چند استان دیگر مشارکت خواهند کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: هدف اصلی این ابتکار، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای میان استان‌های ساحلی خزر و ایجاد ارتباط مستقیم‌تر میان مناطق هم‌مرز برای توسعه تعاملات اقتصادی، تجاری و فرهنگی است. وزیر امور خارجه کشورمان و وزرای کشور‌های ساحلی خزر در این نشست حضور خواهند داشت و مجموعاً از ۹ استان و منطقه ساحلی در این رویداد شرکت خواهند کرد.
پیگیری آزادی شهروند ایرانی زندانی در انگلستان
بقائی به موضوع نامه نمایندگان جامعه ارامنه ایران به مقامات انگلیسی درباره وضعیت یک شهروند ایرانی زندانی در بریتانیا اشاره کرد و گفت: نامه‌ای که هم‌وطنان ارمنی ما به مقامات انگلیس ارسال کرده‌اند، مربوط به یکی از اتباع ایرانی است که از سال‌ها پیش در زندان‌های آن کشور محبوس است. وی، که از هم‌میهنان ارمنی ماست، حدود بیست سال است در حبس به‌سر می‌برد و قرار بود در سال‌های ۲۰۱۱ یا ۲۰۱۲ آزاد شود، اما مقامات انگلیسی به بهانه‌های مختلف از آزادی او خودداری کرده‌اند.
وی افزود: وضعیت این شهروند ایرانی در زندان‌های انگلیس مناسب نیست و او مادری سالخورده در ایران دارد که در انتظار دیدار فرزندش است. ما از دولت انگلیس خواسته‌ایم هرچه سریع‌تر مقدمات آزادی وی را فراهم کند تا بتواند درمان خود را در ایران ادامه دهد و خانواده‌اش را ملاقات کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: ادعای مقامات انگلیسی مبنی بر اینکه آزادی او ممکن است موجب آسیب به شهروندان انگلیسی شود، کاملاً غیرمنطقی است. ما اعلام کرده‌ایم که آمادگی داریم فوراً زمینه بازگشت او به ایران را فراهم کنیم. سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن نیز به‌صورت جدی موضوع را پیگیری کرده و چندین بار با مقامات انگلیسی گفت‌و‌گو کرده است.
بقائی گفت: با توجه به اینکه کمیسیون عفو انگلیس سال‌ها پیش رأی به آزادی او داده و همچنین با توجه به وضعیت نامناسب جسمی وی، انتظار داریم دولت انگلیس هرچه سریع‌تر به این بی‌عدالتی پایان دهد. این شهروند تبعه ایران است و حتی تابعیت انگلیسی خود را در گذشته پس داده است. حمایت از اتباع ایرانی، فارغ از دین، قومیت یا گرایش سیاسی آنان، وظیفه انسانی و ملی ماست و در این مسیر از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.
روابط دوجانبه در مسیر گسترش و ثبات
سخنگوی وزارت امور خارجه در تشریح ابعاد همکاری‌های بین ایران و عربستان اظهار داشت: روابط ایران و عربستان طی سال‌های اخیر گسترش یافته و هر دو طرف بر استمرار این روند مثبت در حوزه‌های گوناگون تأکید دارند. وی افزود: سفر آقای غریب‌آبادی، معاون حقوق بین‌الملل وزارت امور خارجه، نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی است.
گفت‌و‌گو درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای
بقائی خاطرنشان کرد: مجموعه‌ای از موضوعات مهم در دستور کار گفت‌و‌گو‌های معاون حقوق بین‌الملل ایران با طرف‌های عربستانی قرار داشته است. این موضوعات نه تنها در سطح روابط دوجانبه، بلکه در ابعاد بین‌المللی و منطقه‌ای نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
حضور فعال ایران در نشست‌های بین‌المللی میزبانی‌شده در عربستان
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین به حضور مقامات ایرانی در نشست‌های بین‌المللی برگزارشده در عربستان اشاره کرد و گفت: شرکت وزیر محترم بهداشت در اجلاس مربوط به سازمان بهداشت جهانی و حضور وزیر میراث فرهنگی در اجلاس جهانی گردشگری که میزبانی آن با عربستان بود، نشان‌دهنده مدیریت مناسب و روند مثبت روابط دو کشور در سطوح مختلف است.
استمرار گفتوگوها برای تعمیق همکاری‌ها
بقائی تأکید کرد: تعاملات و تماس‌های دو کشور در مسیر مطلوبی قرار دارد و تداوم این روند، زمینه‌ساز گسترش همکاری‌های متقابل در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.
پیگیری حمله دزدان دریایی به کشتی ایرانی
بقائی در پاسخ به پرسشی درباره حمله دزدان دریایی به یکی از کشتی‌های ایرانی اظهار داشت: چنین اتفاقی رخ داده و همکاران ما در حال پیگیری موضوع هستند. آن منطقه، منطقه‌ای ناامن است و هر از چند گاهی کشتی‌ها، قایق‌ها و لنج‌های ایرانی و سایر کشورها در آن مورد تعرض قرار می‌گیرند.
مخالفت قاطع ایران با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی
سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به اعلام قزاقستان درباره برقراری روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی تصریح کرد: به صورت کلی ما معتقدیم رژیمی که مرتکب نسل‌کشی مستمر در غزه و اقدامات تجاوزکارانه علیه دیگر کشور‌های منطقه شده، شایسته هیچ‌گونه شناسایی و عادی‌سازی نیست. نگاه عادی‌سازی نسبت به رژیم صهیونیستی تنها به استمرار جنایات و قانون‌شکنی‌های این رژیم در غزه و منطقه منجر خواهد شد.
نمایش سیاسی برای سرپوش گذاشتن بر جنایات در غزه
بقائی با اشاره به پیشینه روابط قزاقستان با رژیم صهیونیستی گفت: قزاقستان بیش از سه دهه است که دارای روابط دیپلماتیک با این رژیم بوده و اعلام این موضوع در مقطع کنونی بیشتر به نظر می‌رسد یک نمایش سیاسی باشد برای نشان دادن منزوی نبودن رژیم صهیونیستی. در واقع آمریکا تلاش می‌کند با این اقدامات نمایشی، اصل مسئله یعنی ادامه اشغالگری و نسل‌کشی در غزه را به حاشیه براند.
مسئولیت سنگین کشورها در جلوگیری از تحریف حقیقت
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: این اقدام، مسئولیت همه کشورها را در جلوگیری از انحراف توجهات بین‌المللی از ریشه واقعی مشکلات منطقه، سنگین‌تر می‌کند. جامعه جهانی باید مانع از آن شود که با چنین اقداماتی، جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و منطقه از محور توجه جهانی خارج شود.
تجربه طولانی ملت ایران در روابط با آمریکا
بقائی در پاسخ به پرسشی درباره ماهیت نگاه ایران نسبت به آمریکا اظهار داشت: فکر می‌کنم این نگاه ناشی از تنش طولانی نیست، بلکه ناشی از تجربه طولانی ملت ایران در روابطش با آمریکا است و این تجربه منحصر به پنج دهه اخیر نیست. ما حتماً در گذشته زندگی نمی‌کنیم، اما نگاه به آینده را با در نظر گرفتن تجربه‌های گذشته دنبال می‌کنیم.
رفتار آمریکا در قبال ایران همواره یک‌سویه و متناقض بوده است
وی افزود: برای درک رویکرد آمریکا نسبت به ملت ایران نیازی نیست به سال ۱۹۵۳ یا ۱۳۳۲ برگردیم. کافی است سه ماه قبل، یعنی خردادماه را در نظر بگیریم. این دیدگاه‌های یک‌سویه که عملکرد آمریکا در قبال ایران و منطقه را نادیده می‌گیرند و تنها با گزاره‌های شعاری، از ایران می‌خواهند گام شجاعانه‌ای بردارد، در واقع چشم بستن بر واقعیت‌هاست.
آمریکا جنایت علیه ایران را افتخار خود می‌داند
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: آمریکا در بالاترین سطح، مرتکب جنایتی علیه ایران شده و با کمال تعجب به آن می‌بالد. از سویی ادعا می‌کند که به دنبال گفت‌و‌گو و مذاکره با ایران است، اما از سوی دیگر، علیه ملت ایران اقدام کرده و به این اقدامات خود افتخار می‌کند. ملت ایران نباید فراموش کند که در میانه یک فرایند مذاکراتی، مورد تعرض مستقیم قرار گرفت.
اعتراف رئیس‌جمهور آمریکا به نقش مستقیم در اقدامات خصمانه علیه ایران
بقائی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور آمریکا گفت: اکنون دیگر روشن شده است که نقش آمریکا در حمله به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، نقشی مستقیم بوده است. خودِ رئیس‌جمهور آمریکا صراحتاً اعلام کرده که ما برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران به مدت ۲۲ سال تمرین کرده‌ایم. این بدان معناست که در تمام این سال‌ها، همزمان با برگزاری گفتوگوها، رژیم آمریکا در حال برنامه‌ریزی برای آسیب زدن به ملت ایران بوده است.
دشواری شکل‌گیری مذاکرات در شرایط بی‌اعتمادی
وی خاطرنشان کرد: در شرایطی که یک طرف همزمان با ادعای مذاکره، در عمل به دنبال ضربه زدن و تخریب طرف مقابل است و هیچ اعتقادی به یک روند مذاکراتی معقول و مبتنی بر حقوق بین‌الملل ندارد، طبیعی است که شرایط لازم برای شکل‌گیری مذاکره‌ای مؤثر و سازنده دشوار خواهد بود.
روابط ایران و عراق مبتنی بر دوستی و احترام متقابل است
اسماعیل بقائی در پاسخ به پرسشی درباره فضای سیاسی عراق و تأثیر انتخابات اخیر این کشور بر روابط تهران و بغداد تصریح کرد: ما رابطه خود با عراق را بسیار مهم و دوستانه می‌دانیم و اطمینان داریم که نتایج انتخابات هر چه باشد، این روند مثبت و دوستانه میان دو ملت ادامه پیدا خواهد کرد.
فضای سیاسی عراق طبیعی و انتخاباتی است
وی افزود: ما متوجه هستیم که به هر حال فضای سیاسی موجود در عراق، فضای انتخاباتی است و رقابت‌های داخلی در چارچوب فرآیند دموکراتیک در حال شکل‌گیری است. جمهوری اسلامی ایران همواره به تصمیم و اراده مردم عراق احترام گذاشته و از ثبات و امنیت این کشور حمایت کرده است.
اولویت ایران، صلاح و ثبات عراق است
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: موضوع ما بسیار روشن است؛ آنچه برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد، تحقق صلاح و منافع ملت عراق است و امیدواریم نتیجه انتخابات به شکلی رقم بخورد که به ثبات، آرامش و پیشرفت این کشور یاری رساند.
استاندارد‌های دوگانه غرب در آزادی بیان
بقائی در واکنش به رویکرد غرب نسبت به حمایت از فلسطین گفت: یک سیاست یک بام و دو هوا حاکم است؛ کوچک‌ترین اعتراض به رژیم صهیونیستی کافی است تا متهم به ضد یهودی بودن یا حمایت از تروریسم شوید. کسانی که در معرض نسل‌کشی هستند، همزمان متهم به اقدامات تروریستی می‌شوند. این نگاه دوگانه، مصونیت کامل یک طرف و اتهام‌زنی به طرف دیگر را نشان می‌دهد و نمونه آن در مباحث حقوق بشر ایران نیز قابل مشاهده است.
دفاع از کشور و خلع سلاح گروه‌های منطقه‌ای
وی در پاسخ به پرسشی درباره فشار آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله و گروه‌های عراقی گفت: دفاع از کشور در برابر تجاوز، یک حق و مسئولیت ذاتی هر ملت است. تجربه منطقه نشان داده که برای حفاظت از عزت، حاکمیت و تمامیت سرزمینی، کشورها باید خود را توانمند کنند و اجازه ندهند طرف مقابل، آنچه در صحنه جنگ نتوانسته به دست آورد، از طریق مذاکرات فریبکارانه تحمیل کند.
بقائی افزود: اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر تمایل به توافق، در عمل نشان‌دهنده فریبکاری و فقدان حسن نیت است. عملکرد آنها هیچ جدیتی در جهت مذاکره واقعی با ایران نشان نداده است.
پاسخ به ادعای رافائل گروسی درباره NPT
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره ادعای مدیرکل آژانس مبنی بر اینکه ایران نمی‌تواند هم عضو NPT باشد و هم اجازه بازرسی از تاسیسات هسته‌ای را ندهد، تصریح کرد: ما همچنان عضو NPT هستیم و متعهد به اجرای موافقت‌نامه پادمان خود هستیم. همین هفته گذشته بازرسان آژانس از چند مرکز هسته‌ای ایران، از جمله رآکتور تحقیقاتی تهران، بازدید کردند.
وی ادامه داد: در خصوص سایر تاسیسات هسته‌ای، رویه و مقررات مشخص است و هرگونه درخواست آژانس برای بازرسی پس از هماهنگی با شورای عالی امنیت ملی بررسی می‌شود. پس از اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و آمریکا، شرایط همکاری با آژانس تغییر کرده و بر اساس تفاهم قاهره، چارچوب جدیدی برای تعامل ایجاد شده است.
انتقاد از تلاش‌های اروپایی‌ها برای بازگرداندن قطعنامه‌ها
بقائی خاطرنشان کرد: طرف‌هایی که باید سرزنش شوند، کشور‌های اروپایی هستند که با سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام، تلاش کردند قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت را بازگردانند و کل فرآیندی که ایران با آژانس آغاز کرده بود را مختل کنند.
نگرانی ایران از تشدید تنش در مرز‌های شرقی
بقائی اظهار داشت: ما بسیار نگران هرگونه تشدید تنش در مرز‌های شرقی خود هستیم، نه تنها به دلیل همسایگی با پاکستان و افغانستان، بلکه به دلیل روابط دیرپای تاریخی، فرهنگی و دینی با این دو کشور مسلمان. هرگونه ناامنی در مرز‌های شرقی، امنیت کل منطقه را متاثر می‌کند.
وی افزود: از همان ابتدای بروز تنش، طرفین را به خویشتن‌داری دعوت کردیم و آمادگی خود را برای استفاده از ظرفیت‌های موجود جهت کاهش تنش اعلام کرده‌ایم. وزیر امور خارجه نیز با همتایان خود در پاکستان و افغانستان تماس تلفنی داشته و دیدگاه‌های ایران را مطرح کرده است. جمهوری اسلامی ایران آماده هرگونه مساعدت برای حل مسئله و جلوگیری از تشدید تنش‌هاست و در صورت موافقت طرف‌های مقابل، از هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت دریغ نخواهد کرد.
انتخابات آمریکا و اعتراض عمومی نسبت به سیاست‌ها
بقائی درباره انتخاب زهران ممدانی به سمت شهردار نیویورک گفت: انتخابات آمریکا موضوع داخلی این کشور است، اما پیام‌های آن قابل توجه است. یکی از پیام‌های روشن، اعتراض شدید افکار عمومی و مردم عادی آمریکا نسبت به سیاست‌های دولت در منطقه، به ویژه در رابطه با رژیم صهیونیستی است.
وی ادامه داد: مردم آمریکا به هیچ عنوان حامی هزینه‌کرد از اموال و آبروی کشورشان برای یک رژیم نسل‌کش نیستند و خواستار آن هستند که دولت خودداری کند از اعطای بی‌کیفرمانی مطلق و مستمر به رژیم صهیونیستی. این شکاف در جامعه آمریکا را می‌توان به عنوان اعتراض جمعی علیه سیاست‌های قلدرمآبانه و مبتنی بر نقض قوانین بین‌المللی قلمداد کرد.
حضور نظامی آمریکا عامل بی‌ثباتی و ناامنی
بقائی در پاسخ به پرسشی درباره حضور نظامی آمریکا در منطقه اظهار داشت: همواره گفته‌ایم که هرگونه حضور نظامی آمریکا در کشور‌های منطقه صرفاً موجب بی‌ثباتی و ناامنی بیشتر می‌شود. حضور آمریکا در سوریه طی این سال‌ها پوششی برای غارت اموال مردم این کشور و حمایت از ناامنی بوده است. اکنون نیز روشن است که هدف این حضور، تأمین منافع اشغالگران و ناامنساز رژیم صهیونیستی است.
موضع ایران درباره تحریم‌های شورای امنیت علیه سوریه
وی افزود: سیاست اصولی ما این است که تحریم‌هایی که سال‌ها مردم سوریه را تحت فشار قرار داده و آنان را از حقوق بدیهی خود محروم کرده، مردود است. جمهوری اسلامی ایران از هر اقدامی که موجب کاهش این تحریم‌ها شود، استقبال می‌کند.
نقش وزارت خارجه در تسهیل مراودات اقتصادی
بقائی در ادامه به فعالیت‌های وزارت امور خارجه در حوزه اقتصادی اشاره کرد و گفت: وظیفه وزارت خارجه، تسهیل مراودات اقتصادی بین کشور و طرف‌های تجاری است و هرگز مدعی انجام کار وزارتخانه‌های اقتصادی نیست. ما با شناسایی ظرفیت‌های استانی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، تولیدی و گردشگری، زمینه‌ای فراهم می‌کنیم تا فعالان اقتصادی دو سوی مرز بتوانند ارتباط مؤثر داشته باشند و سفرای ما نیز نقش فعال در تسهیل این مراودات ایفا کنند.
ایجاد سازوکار‌های همکاری اقتصادی در استان‌ها
بقائی افزود: در هر دو اجلاس برگزارشده در شیراز و مشهد، تمام ذی‌نفعان اقتصادی، از اتاق‌های بازرگانی تا ادارات و بخش‌های اقتصادی، به همراه سفرای کشور‌های هدف گرد هم آمدند تا سازوکار‌هایی برای روان‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و تجاری ایجاد شود. این روند با جدیت ادامه خواهد یافت و هرجا لازم باشد، وزارت خارجه با هماهنگی دستگاه‌های اقتصادی، از هیچ کمکی فروگذار نخواهد کرد.
ایران مذاکره را محدود نکرده است
بقائی در پاسخ به پرسشی درباره سوءاستفاده از سازوکار حل و فصل اختلاف برجام گفت: این اقدام طرف مقابل یکی از گام‌های اشتباه بود که عوارض خود را بر روند مذاکرات گذاشت، اما ما با کشور‌های اروپایی روابط دیپلماتیک داریم و سفرای ما در کشور‌های هدف و سفارتخانه‌های اروپایی در تهران فعال هستند. تعاملات ادامه دارد و هر گفتگویی با طرف‌های اروپایی باید با جدیت و حسن نیت عملی همراه باشد، نه صرفاً با اظهارات شفاهی.
تحریم‌های سالانه آمریکا علیه ایران تکرار عادت دیرینه است
وی درباره تمدید تحریم‌های یکساله ایران توسط دولت ترامپ اظهار داشت: این اتفاق خارق‌العاده‌ای نیست و از سال ۱۹۷۹ به طور مداوم تکرار شده است. صرفاً نشان می‌دهد که دولت‌های آمریکا، فارغ از حزب و گرایش سیاسی، در استمرار دشمنی با ملت ایران شراکت نظر دارند.
بقائی افزود: ما از هر تلاشی برای رفع تحریم‌ها از طریق ابزار‌های دیپلماتیک استفاده خواهیم کرد و در عین حال، رسیدگی به معیشت مردم و مدیریت امور اقتصادی، وظیفه حاکمیتی دستگاه‌های مختلف است که با هماهنگی هیئت دولت و وزارت امور خارجه انجام می‌شود.
دیپلماسی استانی بخشی از سیاست همسایگی و اقتصادی است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره دیپلماسی استانی گفت: دیپلماسی استانی یک کار داخلی صرف نیست؛ بلکه بخشی از سیاست همسایگی و تقویت مراودات اقتصادی و دیپلماتیک با کشور‌های همسایه است. این اقدام با شناسایی ظرفیت‌ها و تبدیل آنها به اقدامات بالفعل، مکمل دیپلماسی بین‌المللی وزارت امور خارجه است.
وی افزود: وزارت خارجه به همراه سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های خود در سراسر جهان، وظایف ذاتی خود را انجام می‌دهد و دیپلماسی استانی نه مانع کار اصلی وزارت خارجه، بلکه ظرفیت تقویتی برای پیشبرد اهداف بین‌المللی کشور است.
تعامل مستمر با همسایگان
بقائی خاطرنشان کرد: معاونان وزیر امور خارجه و ادارات کل وزارتخانه، در تماس مستمر با همتایان خارجی هستند تا ظرفیت‌های همسایگان را شناسایی و تقویت کنند. رسانه‌ها و فعالان حوزه بین‌الملل باید دیپلماسی استانی را به عنوان فرصتی برای توسعه روابط و همکاری‌ها تبیین کنند و نه مانعی برای دیپلماسی بین‌المللی.
منشور کوروش با اجماع یونسکو ثبت شد
بقائی گفت: ایران به عنوان بانی اصلی این موضوع، با همراهی تاجیکستان و عراق، موفق شد منشور کوروش را در یونسکو ثبت کند. این تصمیم با اجماع همه کشور‌های عضو یونسکو اتخاذ شد و این سند قرار است به عنوان یک مرجع جهانی در زمینه حقوق بشر مورد توجه قرار گیرد.
بازگرداندن میراث فرهنگی ایران به وطن
وی در ادامه افزود: همواره تلاش ما این بوده که دارایی‌ها و یادگار‌های ارزشمند تاریخی و میراث فرهنگی کشور را از سایر کشورها به وطن بازگردانیم. در سفر اخیر رئیس‌جمهور به نیویورک، شش قطعه از آثار فرهنگی مهم ایران به کشور بازگردانده شد و قرار است به یکی از موزه‌ها تحویل داده شود. این فرآیند با پیگیری وزارت امور خارجه انجام شد.
تصویب قطعنامه همکاری بین‌المللی برای بازگرداندن اموال فرهنگی
بقائی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: امروز در اجلاس یونسکو در سمرقند، قطعنامه‌ای با پیشنهاد ایران و چند کشور دیگر تصویب شد که بر ضرورت همکاری کشورها برای بازگرداندن اموال مسروقه و قاچاق‌شده فرهنگی تأکید دارد. هنجارسازی در این زمینه ادامه دارد و اسناد و سوابق از سال ۱۹۷۰ می‌تواند مبنای اقدامات حقوقی برای بازگرداندن میراث فرهنگی ایران به کشور باشد.
انتهای پیام/