به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ دکتر موسی حقانی، دبیر علمی همایش «ما و غرب»، در این همایش که در مرکز همایش‌های بین المللی صداوسیما در حال برگزاری است، در سخنانی تفصیلی به بررسی جایگاه ایران در نظم نوین جهانی و تحلیل تاریخی مواجهه ملت ایران با غرب پرداخت.
حقانی در ابتدای سخنان خود با اشاره به وضعیت حساس کنونی جهان گفت: ما در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ معاصر جهان قرار گرفته‌ایم. هدف نمایش و برنامه علمی ما در این همایش، تبیین این وضعیت بر اساس دیدگاه‌های مقام معظم رهبری است؛ وضعیتی که می‌توان از آن به "پوست‌اندازی نظام بین‌الملل" تعبیر کرد. بسیاری از تحولات سال‌های اخیر، از جنگ‌های منطقه‌ای گرفته تا درگیری‌های میان قدرت‌های بزرگ، همه در راستای همین تغییر و بازآرایی نظم جهانی است.
وی با اشاره به جنگ‌های اخیر افزود: وقایع طوفانی سال گذشته، از جمله جنگ ۱۲ روزه در منطقه، درگیری روسیه و اوکراین، و رقابت فزاینده آمریکا و چین، همه نشانه‌های تغییرات ساختاری در نظام جهانی‌اند. رفتارهای سلطه‌جویانه و مداخله‌گرانه‌ای که از سوی دولت آمریکا و رئیس‌جمهور نادان آن مشاهده می‌شود، حتی مرزهای اخلاق حیوانی را نیز تغییر داده است. این رخدادها بیانگر یک پیچ تاریخی عمیق در تمدن معاصرند.
دکتر حقانی سپس به اهمیت مطالعه تاریخ از منظر رهبر معظم انقلاب پرداخت و اظهار داشت: مقام معظم رهبری همواره بر ضرورت مطالعه تاریخ تأکید دارند؛ در نشست ۱۲ آبان نیز بار دیگر یادآوری کردند که فهم دقیق تاریخ، کلید شناخت تجربه‌های ملت ایران در ۲۲۰ سال اخیر است. در این دو قرن، ما پیوسته با سلطه‌طلبی و نفوذ غرب در منطقه و علیه ملت خود مواجه بوده‌ایم.
وی با مروری بر تحولات دوران قاجار افزود: در آغاز قرن نوزدهم، ایران کشوری وسیع و دارای اقتدار بود، اما رقابت‌های استعماری اروپا ـ میان انگلستان، روسیه تزاری و فرانسه ناپلئونی ـ به منطقه ما کشیده شد. ضعف داخلی و انفعال پس از سقوط صفویه موجب شد که نتوانیم در آن پیچ تاریخی از منافع خود دفاع کنیم. در نتیجه، بخش‌هایی از سرزمین ما جدا شد و میلیون‌ها ایرانی قربانی شدند.
دبیر همایش ادامه داد: جنگ‌های تحمیلی، صلح‌های تحمیلی و قراردادهای استعماری پیاپی چون گلستان، ترکمانچای و پاریس، کشور را فرسوده و ضعیف کرد. پس از آن نیز با کودتای انگلیسی‌ها، یک رژیم وابسته بر ایران حاکم شد که دومین پیچ تاریخی ما را رقم زد. در این دوران، استبداد داخلی و سلطه خارجی دست‌به‌دست هم دادند تا استقلال، فرهنگ و اقتصاد ایران تضعیف شود.
وی با تأکید بر نقش انقلاب اسلامی در گسستن این چرخه گفت: انقلاب اسلامی، سومین پیچ تاریخی ایران را رقم زد و توانست چرخه سلطه‌پذیری و وابستگی را در هم بشکند. درک تفاوت این دوره با دو دوره پیشین برای جامعه ما حیاتی است؛ باید بدانیم چه ضعف‌هایی باعث انحطاط گذشته شد و چه ظرفیت‌هایی امروز ما را مقاوم نگه داشته است.
حقانی در ادامه با اشاره به دیدگاه راهبردی مقام معظم رهبری اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که عبور از نظام قدیم به نظم جدید جهانی باید با اقتدار و هوشمندی همراه باشد. برای حفظ جایگاه ایران در این نظام نوین، لازم است توانمندی‌های خود را بشناسیم و دشمنی‌های دشمن را نیز درک کنیم. ایشان علم تاریخ را یک علم راهبردی می‌دانند که می‌تواند ما را با شگردها، اهداف و ماهیت دشمن آشنا کند.
وی تصریح کرد: تاریخ نشان داده است که غرب در ۲۲۰ سال اخیر همواره با ایران مستقل و مقتدر مشکل داشته است. از ابتدای قرن نوزدهم تا امروز، هدف قدرت‌های استعماری جلوگیری از شکل‌گیری ایران قوی بوده است. انقلاب اسلامی این نقشه را با چالش جدی مواجه کرد و به همین دلیل دشمنی‌ها با ایران پس از پیروزی انقلاب افزایش یافته است.
وی در تبیین مفهوم استقلال و پیوند آن با پیشرفت افزود: نسل جوان باید بداند که استقلال شرط لازم برای پیشرفت است. انقلاب اسلامی برای استقلال قیام کرد، اما نه استقلال صرف؛ بلکه استقلالی برای پیشرفت. تجربه صد و اندی سال پیش از انقلاب نشان داد که وابستگی به غرب هرگز به پیشرفت واقعی منجر نمی‌شود. جریان غرب‌گرا در کشور ما متأسفانه سرابی از پیشرفت را به جوانان نشان می‌دهد ـ پیشرفتی بدون استقلال. اما پیشرفت حقیقی تنها با استقلال ممکن است.
دبیر همایش با اشاره به کشورهای وابسته منطقه اظهار داشت: برخی کشورهای منطقه را مثال می‌زنند که ظاهراً توسعه یافته‌اند، اما در هیچ عرصه‌ای استقلال ندارند. رفتار تحقیرآمیز ترامپ با رهبران همان کشورها نشان داد که وابستگی چگونه به بی‌اعتباری منجر می‌شود. تنها کشوری که زیر بار آن رفتار تحقیرآمیز نرفت، ایران بود؛ به برکت رهبری حکیمانه مقام معظم رهبری و روحیه انقلابی ملت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره جایگاه علمی همایش گفت: این طرح از سال گذشته آغاز شد. در ۱۴ آبان سال گذشته فراخوان رسمی منتشر شد و تا امروز ۵۵۵ چکیده و ۴۶۵ مقاله علمی به دبیرخانه ارسال شده است. از میان آن‌ها، پس از داوری دقیق توسط ۶۰ استاد در ۱۳ گروه تخصصی، مجموعه‌ای از مقالات برگزیده در ۱۲ جلد آماده انتشار است.
دبیر همایش با قدردانی از پژوهشگران افزود: در کنار این مقالات، بیش از ۵۰ گفت‌وگوی علمی با صاحب‌نظران تاریخ معاصر و اندیشه انقلاب اسلامی انجام شده که در قالب دو جلد کتاب منتشر خواهد شد. همچنین سلسله پیش‌نشست‌هایی در شهرهای مختلف از جمله تهران، قم، مشهد، تبریز، شیراز، اهواز، کرمانشاه، گرگان، زاهدان، اصفهان، دزفول، نجف‌آباد، کراچی، استانبول و آباد برگزار شد. تنها در هفته گذشته، ۱۱۰ مقاله در قالب ۱۳ نشست علمی ارائه شد.
وی در پایان با اشاره به ضرورت تداوم این حرکت علمی گفت: همایش "ما و غرب" تجربه‌ای موفق بود که باید ادامه یابد. هدف ما صرفاً تولید مقاله نیست؛ بلکه ایجاد گفتمان علمی و تمدنی برای درک جایگاه ایران در نظم جدید جهانی است. امیدوارم با همکاری مراکز علمی کشور، بتوانیم این مسیر را با اتکا به اندیشه‌های عمیق رهبر معظم انقلاب ادامه دهیم.
......................................
پایان پیام/ 218