به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، زینب نصیری، مشاور وزیر بهداشت در امور اجتماعی، با اشاره به اهمیت نگاه فرهنگی و اجتماعی به موضوع جوانی جمعیت گفت:
«مسئله جمعیت تنها یک بحث آماری یا پزشکی نیست، بلکه مسئله‌ای عمیقاً فرهنگی، اجتماعی و انسانی است. ما باید بتوانیم با زبان‌های مختلف از جمله زبان هنر، احساس، و گفت‌و‌گو‌های اجتماعی، به فهم مشترکی از واقعیت‌های جمعیتی کشور برسیم.»
وی که در حاشیه نشست دومین جشنواره «عکس جوان» سخن می‌گفت، افزود:
«زبان هنر زبانی جهانی است و نیاز به ترجمه ندارد. وقتی فردی در هر نقطه از جهان تصویری از خانواده‌ای ایرانی، از امید یا حتی از دغدغه‌های روزمره مردم می‌بیند، می‌تواند به درکی انسانی از آن دست یابد. در واقع، همین روایت‌ها هستند که به ما کمک می‌کنند ابعاد پنهان مسائل اجتماعی از جمله جوانی جمعیت را بهتر درک کنیم.»
نیاز به فهم چندبعدی از مسئله جمعیت
نصیری با بیان اینکه موضوع جمعیت وجوه گوناگونی دارد، اظهار کرد:
«پیام جوانی جمعیت فقط در امید و نشاط خلاصه نمی‌شود؛ بلکه باید در کنار امید، نگرانی‌ها، خشم‌ها و دلایل کاهش فرزندآوری را نیز دید و شناخت. درک این دو سوی واقعیت است که می‌تواند ما را به سیاست‌گذاری‌های مؤثر برساند.»
وی افزود:
«در جامعه امروز، با نابرابری‌های مختلفی مواجه هستیم؛ از نابرابری‌های جنسیتی و قومیتی گرفته تا نابرابری‌های اقتصادی و منطقه‌ای. وقتی درباره فرزندآوری و خانواده صحبت می‌کنیم، این تفاوت‌ها باید دیده شود. ما نیازمند شناخت دقیق‌تری از حساسیت‌های فرهنگی و ظرفیت‌های اجتماعی مناطق مختلف کشور هستیم.»
روایت‌های واقعی، حلقه مفقوده در گفت‌و‌گو‌های جمعیتی
مشاور وزیر بهداشت تأکید کرد:
«جامعه امروز ایران بیش از هر زمان دیگر به روایت‌های واقعی از زندگی مردم نیاز دارد. ما باید بپذیریم که هر فرد از جایگاه خود می‌تواند روایتگر بخشی از واقعیت باشد؛ چه زن باشد یا مرد، چه سالمند، چه جوان، یا فردی با نیاز‌های خاص. نگاه آنان به موضوع جمعیت و خانواده متفاوت است و همین تفاوت‌ها باید شنیده شود.»
او افزود:
«اگر امروز بخشی از جامعه در تجربه پدری یا مادری دچار تردید یا نگرانی است، لازم است به جای قضاوت، این نگرانی‌ها را بشنویم و با واقع‌بینی درباره آنها گفت‌و‌گو کنیم. شناخت واقعیت‌های زیسته مردم، پیش‌نیاز هر تحول فرهنگی در حوزه جمعیت است.»
نقش امید، اعتماد و سرمایه اجتماعی در پویایی جمعیت
نصیری با اشاره به ابعاد روانی و اجتماعی موضوع جوانی جمعیت گفت:
«کمتر درباره تأثیر "امید به آینده" بر جوانی جمعیت صحبت شده است. در حالی که یکی از عوامل اصلی تمایل به ازدواج و فرزندآوری، احساس امید و اعتماد به آینده است. وقتی مردم نسبت به آینده زندگی، شغل، مسکن و حمایت‌های اجتماعی احساس اطمینان دارند، تصمیم به فرزندآوری نیز برایشان آسان‌تر می‌شود.»
وی ادامه داد:
«سرمایه اجتماعی، یعنی همان اعتماد میان افراد و تعلق به جامعه، در این مسئله نقش کلیدی دارد. اگر مردم احساس کنند عضوی مؤثر از جامعه‌اند و صدایشان شنیده می‌شود، مشارکت و احساس مسئولیت‌شان در قبال آینده کشور افزایش می‌یابد. این احساس مشارکت، زیربنای پایداری جمعیت و پویایی خانواده‌هاست.»
پیوند میان خانواده، سلامت روان و پایداری اجتماعی
مشاور وزیر بهداشت در ادامه با اشاره به اهمیت نهاد خانواده گفت:
«خانواده نقش مهمی در سلامت روان و سلامت اجتماعی افراد دارد. در جامعه‌ای که پیوند‌های خانوادگی قوی است، احساس حمایت و امنیت بیشتری وجود دارد و این احساس، یکی از مؤلفه‌های اساسی در تصمیم‌گیری برای ازدواج و فرزندآوری است. تقویت بنیان خانواده یعنی تقویت احساس تعلق و امید در جامعه.»
درک جهانی و نگاه متکثر به موضوع جمعیت
نصیری همچنین با اشاره به بین‌المللی بودن گفت‌و‌گو‌های جمعیتی اظهار کرد:
«مسئله جمعیت، محدود به مرز‌های جغرافیایی نیست. در جشنواره اخیر، ما با روایت‌های ایرانیان خارج از کشور نیز روبه‌رو شدیم که نگاه متفاوتی نسبت به باروری، مهاجرت و سالمندی دارند. این دیدگاه‌ها می‌تواند به شناخت دقیق‌تر عوامل مؤثر بر تصمیم‌های جمعیتی کمک کند.»
وی تأکید کرد:
«ما باید تنوع فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران را در نظر بگیریم. قومیت‌ها، مناطق، سبک‌های زندگی و باور‌های مختلف، همگی بخشی از واقعیت جمعیت کشور هستند. اگر بتوانیم این تنوع را در قالب روایت‌های فرهنگی و اجتماعی بازنمایی کنیم، گام مهمی در جهت درک عمیق‌تر مسئله جمعیت برداشته‌ایم.»
دکتر نصیری در پایان ضمن تقدیر از تلاش دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه در برگزاری برنامه‌های فرهنگی در حوزه جمعیت گفت:
«ما امروز در نقطه‌ای قرار داریم که برای عبور از چالش جمعیتی و سالمندی آینده کشور، بیش از هر زمان به گفت‌وگوی اجتماعی، فهم فرهنگی، امید به آینده و مسئولیت‌پذیری جمعی نیاز داریم. باید با زبان انسان و نه آمار، از جمعیت سخن بگوییم. تنها در این صورت است که می‌توانیم مسیر پایداری جمعیت ایران را به سوی آینده‌ای روشن‌تر هدایت کنیم.»