به گزارش خبرگزاری آنا، برنامه «به وقت گفت‌و‌گو» میزبان دکتر آتوسا مومنی، رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در خاورمیانه و آسیای غربی یونسکو، بود تا در گفت‌وگویی تفصیلی، درباره ثبت جهانی منشور کوروش در فهرست گرامی‌داشت‌های جهانی یونسکو و پیامد‌های فرهنگی و بین‌المللی این رویداد بحث و تبادل نظر کند.
مومنی در آغاز این مصاحبه، ثبت منشور کوروش را اتفاقی مبارک و مسرت‌بخش توصیف کرد و گفت: «این رویداد حال همه ما را خوب کرد و باعث افتخار ایرانی‌ها شد. پیش از هر چیز، این گام ارزشمند را به ملت ایران تبریک می‌گویم.»
ثبت منشور کوروش؛ تکریم فلسفه انسانی
وی در پاسخ به پرسشی درباره معنای ثبت جهانی منشور کوروش، اظهار داشت: «این ثبت تنها تجلیل از یک یادگار تاریخی نیست، بلکه تکریمی از فلسفه‌ای انسانی است که بیش از ۲۵۰۰ سال پیش در خاک ایران متولد شد. منشور کوروش نخستین بیانیه جهانی احترام به تنوع فرهنگی، آزادی اندیشه و کرامت انسانی است. یونسکو مأموریت دارد صلح را در ذهن انسان‌ها بنا کند، و منشور کوروش دقیقاً با همین مأموریت هم‌نواست.»
رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای یونسکو با اشاره به چالش‌های جهان امروز، افزود: «در جهانی که آکنده از آشوب‌های فکری و فرهنگی است، بشر بیش از هر زمانی نیازمند بازگشت به چنین منش انسانی است. این ثبت، تأییدی دوباره بر این واقعیت است که ایران نه‌تنها خاستگاه آثار تاریخی، بلکه خاستگاه اندیشه صلح است.»
جایگاه منشور کوروش در چارچوب یونسکو
دکتر مومنی در ادامه به جایگاه منشور کوروش در چهارچوب یونسکو پرداخت و توضیح داد: «معمولاً آثار یادمانی مانند کاخ گلستان یا مسجد جامع، یا آیین‌هایی مانند نوروز و یلدا در فهرست جهانی ثبت می‌شوند، اما کمتر پیش آمده که یک منشور در این قالب مطرح شود. منشور کوروش در قالب "رویداد‌ها و بزرگداشت‌های بشری" در یونسکو جای گرفته و نماد میراث اخلاقی بشریت است. این اقدام یادآور میراثی است که فقط در موزه‌ها معنا ندارد، بلکه در وجدان انسان‌ها زنده است.»
منشور کوروش؛ نمود میراث زنده بشری
وی در پاسخ به این پرسش که آیا منشور کوروش یک میراث فرهنگی ناملموس محسوب می‌شود، گفت: «خود منشور به‌لحاظ ماهیت مادی‌اش میراث ناملموس نیست، اما بازتاب‌دهنده میراث زنده‌ای است که در وجدان و باور انسان ایرانی جریان دارد؛ یعنی ایمان به صلح، گفت‌و‌گو، همگرایی و احترام به حقوق بشر. از این منظر، آن را نمودی از یک میراث زنده بشری می‌توان دانست.»
نسبت ثبت منشور با مأموریت مرکز مطالعات منطقه‌ای
دکتر مومنی همچنین به ارتباط این ثبت با مأموریت مرکز تحت مدیریت خود اشاره کرد و افزود: «مرکز ما مسئول پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در ۲۴ کشور آسیای غربی و مرکزی است. منشور کوروش دقیقاً روح احترام، گفت‌و‌گو و همزیستی مسالمت‌آمیز را بازتاب می‌دهد. بنابراین، این ثبت جهانی تأییدی بر رسالت ما در پاسداری از وجدان اخلاقی ملت‌ها از مسیر صیانت از میراث ناملموسشان است.»
جایگاه ایران در دیپلماسی فرهنگی
این مقام یونسکو در بخش دیگری از گفت‌و‌گو، به تأثیر ثبت منشور کوروش بر دیپلماسی فرهنگی ایران پرداخت و یادآور شد: «در دیپلماسی فرهنگی، منشور کوروش نقطه عطفی است. این لوح یادآور حقیقتی عمیق است: انسان فرزند کرامت است، نه قدرت. کوروش در زمان خود، بدون تعرض به خدایان بومی یا فرهنگ‌های دیگر وارد بابل شد و قانونی بر پایه احترام متقابل نوشت. ثبت این منشور با همکاری ایران، تاجیکستان و عراق، فرصتی تازه برای تبیین جایگاه صلح‌طلب ایران در جهان است.»
از رویداد تاریخی تا رفتار فرهنگی-اجتماعی
دکتر مومنی در پاسخ به چگونگی تبدیل این رویداد تاریخی به یک رفتار فرهنگی و اجتماعی، خاطرنشان کرد: «ثبت منشور موجب افتخار است، اما مهم‌تر از آن، بازگشت ما به روح آن است. کوروش به هنگام ورود به بابل، اعلام کرد که برای گسترش صلح آمده، نه جنگ. او مردم را به خانه‌هایشان بازگرداند و خدایان اقوام را به جایگاهشان برگرداند. این منشور قدیمی‌ترین سندی است که حق بازگشت و حرمت زیستن را برای انسان قائل می‌شود. ما امروز باید دوباره به این منش مهر و صلح بازگردیم و در رفتار اجتماعی خود آن را زنده کنیم.»
پیام رویداد برای جهان و ایران
وی در رادیو گفت‌و‌گو، پیام کوتاه این رویداد را اینگونه بیان کرد: «جهان خانه مشترک ماست و انسان میراث مشترک آن. باید حقوق انسان و احترام متقابل را تکریم کنیم و برای صلح جهانی بکوشیم.»
انتهای پیام/