به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، مراسم بزرگداشت چهلمین سال تاسیس شورای فرهنگ عمومی عصر روز چهارشنبه در تالار رودکی برگزار شد.
در ابتدای مراسم قادر آشنا دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور ضمن تسلیت ایام فاطمیه، از همکاری نهادها در یک سال اخیر که با مدیریت او همراه بوده، سپاسگزاری کرد.
وی با اشاره به شعار «عزت ملی: تقویت فرهنگ ایرانی و اسلامی» افزود: چهلمین سالگرد بهانه‌ای بود که فعالیت‌های شورا را بازنگری و از نظر بزرگان حوزه فرهنگ در این زمینه استفاده کنیم.
آشنا در روزشمار هفته فرهنگ عمومی سال جاری را خواند و از وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و نهادهای همکار در اجرای برنامه‌ها تشکر کرد.
وی با ارائه توضیحاتی درباره روند انتخاب خادم فرهنگ عمومی نمونه و استان برتر ارائه به سخنان خود پایان داد.
در ادامه استان لرستان به عنوان استان نمونه فرهنگ عمومی معرفی شد.
فرهنگ ایران حکمت محور است
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: تنها نهادی که شورای عالی انقلاب فرهنگی در سطح کشور در این عرصه دارد، همین شورای فرهنگ عمومی است و می‌تواند از این طریق با عموم مردم ارتباط برقرار کند. به هر حال در هر استان و هر شهرستانی که فرماندار و امام جمعه دارد، از این طریق ارتباط برقرار می‌شود.
وی افزود: ظرفیت‌های فرهنگ عمومی که در کشور وجود دارد، بسیار ارزشمند است. ایران عزیز ما در مقوله‌های مختلفی از فرهنگ عمومی برخوردار است؛ مانند فرهنگ ایثار و شهادت که سال‌ها از صدر اسلام تاکنون، حتی قبل از ورود اسلام به ایران، مردم ایران اهل ایثار بودند و در مقابل ظلم می‌ایستادند. پس از ورود اسلام نیز، آن را با عقلانیت پذیرفتند و فرهنگ ایثار، شهادت و جهاد را همواره حفظ کردند. در دوران انقلاب، پیروزی انقلاب و جنگ نیز نمونه‌های فراوانی از این فرهنگ دیده‌ایم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: فرهنگ نیکوکاری در سراسر کشور جاری است. هر جا می‌روید، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مساجد، مدارس، بخش عظیمی از امکانات توسط مردم تأمین شده است. بخش زیادی از آسیب‌های اجتماعی نیز توسط مردم پیگیری و دنبال می‌شود. این هم یک فرهنگ عمومی است که وجود دارد.
حجت الاسلام خسروپناه با اشاره به این فرهنگ مشارکت نیز از دیگر ویژگی‌های مهم است، بیان کرد: اکنون بیش از سه میلیون جوان داوطلب عضو هلال احمر هستند. در بهزیستی، در کمیته امداد، این مشارکت مردمی در همین جنگ ۱۲ روزه نیز مشهود بود. شاید در برخی نقاط دیگر دنیا قحطی اتفاق می‌افتاد، اما مردم ایران مشارکت کردند، مهمان‌نوازی کردند و استان‌های مختلف از مردم گرفتار جنگ حمایت کردند.
وی افزود: فرهنگ عفت، حیا و غیرت یکی از ویژگی‌هایی است که زبانزد عام و خاص در دنیاست. ایرانی‌ها انسان‌هایی عفیف، باحیا و با غیرت هستند. فرهنگ معرفت و حکمت نیز بسیار مهم است. عمده علم، دانش و معرفت در این دیار شکل گرفته است. حکیمان بزرگی چون فارابی، ابن‌سینا، سهروردی، ملاصدرا، خواجه نصیرالدین طوسی، و از متکلمین ابوحامد غزالی، فخر رازی و.... همچنین عرفای زیادی از این دیار برخاسته‌اند. نمی‌خواهم بگویم در مناطق دیگر اهل حکمت و دانشمند نداشتیم، اما انصافاً حجم عظیمی از میراث تمدنی به ایران منسوب است. کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» شهید مرتضی مطهری نیز بیانگر همین مطلب است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: فرهنگ خانواده‌محوری نیز از ویژگی‌های برجسته ایرانیان است. ایرانی‌ها برای اصالت خانواده ارزش قائل هستند همین برنامه‌های عید نوروز، شب یلدا و مناسبت‌های دیگر، همه بهانه‌ای هستند برای اینکه خانواده‌ها (پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها، فرزندان و نوه‌ها) دور هم جمع شوند، عیدی بگیرند و یکدیگر را تکریم کنند.
وی گفت: فرهنگ مقاومت نه فقط در عرصه دفاعی بلکه در عرصه‌های دیگر نیز مشهود است. در همین ایام، مسابقات ورزشکاران عزیزمان را دیدید؛ قهرمانان و پهلوانانی که ده‌ها مدال گرفتند و پرچم ایران را به اهتزاز درآوردند. در دوره‌ای که رژیم صهیونیستی و آمریکای استکبار جهانی این‌قدر علیه ایران تبلیغات کردند، همین پرچمداران، همین مدال‌آوران، همین دختران و پسران جوان ما عزت آفریدند. این دقیقاً همان فرهنگ مقاومت است.
وی افزود: در حوزه علم نیز، مدال‌آوران علمی را می‌بینید؛ بچه‌های کم‌سن‌وسالی که جزو نخبگان کشورند. وقتی پارک‌های علم و فناوری را در دانشگاه‌های مختلف بازدید می‌کنید، می‌بینید بیشتر جوانان با میانگین سنی ۳۰ سال در حوزه‌های هوش مصنوعی، فناوری کوانتومی و دیگر حوزه‌ها فعال هستند، اخیراً نمایشگاهی برگزار شد که باید آن را حکمت‌بنیان نامید. از آغاز تا انجام این نمایشگاه، در حوزه‌های صنعت، راه‌آهن، کشاورزی، سلامت و دیگر حوزه‌ها، فرهنگ علم و فناوری در ایران عزیز ما مشهود است.
حجت الاسلام خسروپناه ادامه داد: در اوج تحریم، که در علم و فناوری و حتی دانشگاه‌ها تحریم می‌شویم، دانشمندان ما را به جرم دانشمند بودن ترور می‌کنند، اما همچنان شاهد عرصه‌های عظیم علمی هستیم. نمایشگاه اخیر در حوزه نانو و فناوری‌های یک سال اخیر که توسط معاونت علمی ریاست‌جمهوری برگزار شد، نشان‌دهنده بالندگی و تحقق شعار «ما می‌توانیم» است.
وی گفت: فرهنگ هنر نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. از حدود ۵۰۰ نوع صنایع دستی در دنیا، ۲۹۹ نوع متعلق به ایران است. هیچ کشوری در جهان به اندازه ایران دستاورد و تنوع در صنایع دستی ندارد. همین‌طور در سرود، ترانه، هنرهای تجسمی، نمایشی و دیگر هنرها که وزارت ارشاد و وزارت میراث فرهنگی متولی آنها هستند، همه هنرهای حکمی هستند. در فرهنگستان هنر نیز بحثی تحت عنوان «هنر حکمی» مطرح شد که در آن تفاوت هنر مدرن و هنر حکمی توضیح داده شد. همه این هنرها مبنای حکمت دارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در کنار این فرصت‌های ارزشمند که دوست و دشمن بر آن اذعان دارند، ما با تهدیدهایی نیز مواجهیم. برخی از این تهدیدها اگر مورد توجه قرار نگیرند، ممکن است به بحران تبدیل شوند. تهدیدهایی در سبک زندگی، رفتارهای مبتذل، تهدید معرفتی مانند نسبی‌گرایی معرفتی که هیچ معیاری برای ارزش‌ها قائل نیست، از جمله این موارد است. منشأ ابتذال کنشی نیز همین نسبی‌گرایی معرفتی است.
حجت الاسلام خسروپناه ادامه داد: آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد، سالمندی، تنهایی، کاهش جمعیت، آسیب تنبلی در برخی کارها، تهدید شلختگی در مدیریت، همه جدی هستند. برخی مدیران جسارت کار نو ندارند، چهار سال مدیرند اما دستاوردی ندارند. مدیریتشان فقط پاراف کردن نامه‌هاست، نه شناخت مسئله و نه حل آن. این فرهنگ غلطی است که گاهی بی‌حوصلگی در مدیریت نامیده می‌شود.
وی گفت: ۳۰ سال به برخی مسائل بی‌توجه بودیم، مانند مسئله جمعیت. گاهی مسیری رفتیم که به کاهش جمعیت انجامید، حالا می‌خواهیم حلش کنیم، اما عجله می‌کنیم و تدبیر نداریم. تهدید نزاع‌های بی‌معنا و بی‌محتوا نیز وجود دارد؛ جناحی علیه جناح دیگر. ضرر این رفتارها کمتر از ابتذال فرهنگی نیست. به جای اینکه دست به دست هم بدهیم و مسائل را حل کنیم، اختلافات بی‌ارزش را دامن می‌زنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ظرفیت‌ها و تهدیدهای فرهنگی گفت: حالا باید ببینیم کجا باید به این مسائل پرداخت. شورای فرهنگ عمومی برای همین است؛ تنها نسخه‌ای که به ذهن من می‌رسد، همان نسخه‌ای است که مقام معظم رهبری فرمودند: کار قرارگاهی کردن جلسات شورای فرهنگی. باید در استان‌ها و شهرستان‌ها ماهی یک‌بار جلسات تشکیل شود. مثلاً رئیس صداوسیما، رئیس سازمان ارشاد، میراث فرهنگی، مجموعه‌های فرهنگی و نظامی گزارش دهند. جلسه‌ای دو یا سه ساعته با گزارش‌های مختلف برگزار شود.
وی گفت: شورای فرهنگ عمومی یعنی فرمانده این شورا که امام جمعه است و جانشینش استاندار یا فرماندار، مسئله اولویت‌دار را روی میز بگذارد و از نهادهای مختلف بخواهد راهکار ارائه دهند. هر کسی سهم خود را در حل آن مسئله بیان کند. اگر جلسه فقط گزارش باشد، فایده‌ای ندارد.
وی افزود: وقتی به استان‌ها می‌رویم، عمدتاً می‌گویند شورای فرهنگی ضمانت اجرایی ندارد. می‌گوییم چرا؟ می‌گویند بودجه ندارد. مشکل شورای فرهنگی فقط بودجه نیست. مهم‌تر از بودجه، دانش و مهارت کار قرارگاهی است. کار قرارگاهی یعنی اولویت‌شناسی، یعنی تمام یگان‌هایی که زیرمجموعه وزارتخانه‌ها هستند، در خدمت حل مسئله باشند. این کار مهارت و حوصله می‌خواهد. اگر در شورای فرهنگ عمومی اصالت را به سازمان‌محوری بدهیم، مسائل حل نخواهد شد اما اگر کار قرارگاهی کنیم، همه دستگاه‌ها و مردم مشارکت کنند، مسائل قابل حل هستند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: تمام ظرفیت‌های خدمات عمومی در حوزه سلامت، مسجد، مدرسه، و سه میلیون و ۲۰۰ هزار جوان عضو هلال احمر، در خدمت حل مسئله هستند.
حجت الاسلام خسروپناه افزود: رئیس‌جمهور بارها مطرح کرده‌اند که اگر شورای فرهنگ عمومی از ظرفیت محله‌ها استفاده کند، هر چقدر که بتواند، یعنی کار قرارگاهی انجام دهد و دستگاه‌ها مشارکت داشته باشند، من معتقدم تمام این تهدیدها در کشور با این ظرفیت ارزشمند قابل حل است.
وی تأکید کرد: اما اگر دست از شلختگی مدیریتی برنداریم و فرایندها را به‌درستی انجام ندهیم، این تهدیدها باقی خواهند ماند. با رویکرد قرارگاهی، قطعاً می‌توانیم این مسائل را حل کنیم یا دست‌کم کاهش دهیم و آثار آن را در میدان و در عمل مشاهده کنیم.
فرهنگ عمومی مهمترین پشتوانه دفاع مقدس ۱۲ روزه بود
حجت‌الاسلام حسن ابوترابی‌فرد امام‌جمعه موقت تهران و رییس شورای فرهنگ عمومی استان تهران گفت: شاید امروز مهمترین هدفی که برای شورای فرهنگ عمومی کشور و شوراهای استانی بتوان تعریف کرد، تحلیل دفاع مقدس ۱۲روزه و عناصر کلیدی در شکل‌گیری این حماسه بزرگ و راهکار اساسی برای حراست از این سرمایه بزرگ ملی و اجتماعی است. دست‌اندرکاران فرهنگ و مسائل اجتماعی در تحلیل شرایط اجتماعی و فرهنگی کشور دغدغه‌های جدی داشتند. آنها کشور را با تهدیدات جدی در این حوزه روبه‌رو می‌دیدند اما رویداد ملی تاریخ‌ساز و تحول‌آفرین دفاع ۱۲ روزه از واقعیت‌هایی مانند اراده و عزم پولادین ملت ایران برای دفاع از کشور پرده‌برداری کرد.
امام جمعه موقت تهران گفت: ملت ایران تصمیم گرفته است از سرمایه بزرگ خود حراست کند و این عزم را در برابر نگاه جامعه جهانی در سخت‌ترین روزها به نمایش گذاشت و همه مردم حتی با هویت و ظاهر متفاوت به میدان آمدند تا از ایران، فرهنگ، دین و هویت خود دفاع کنند.
وی افزود: فکر می‌کنم باید شورای فرهنگ عمومی بر این سرمایه بزرگ متمرکز باشد و آن را دقیقا تحلیل و رصد کند و برنامه‌هایی برای استحکام این سرمایه ملی داشته باشد، همه با هم در این مسیر حرکت کنند و به گفته مقام معظم رهبری از این سپر پولادین وحدت محافظت کنند.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد ادامه داد: حوزه دیگری که دفاع ۱۲روزه به نمایش گذاشت چهره زشت و سیاه استکبار جهانی یعنی آمریکا و ایادی او بود. دفاع مقدس ۱۲روزه این حقیقت را نشان داد که دفاع مقدس هشت‌ساله را کدام قدرت مدیریت می‌کرد. صدام‌ها عروسک خیمه شب‌بازی آنها بودند. آنها همه آمدند و هرکاری توانستند برای آسیب به ما انجام دادند.
وی افزود: دفاع ۱۲روزه نشان داد آمریکا و رژیم صهیونیستی هیچ قدرتی را در مناطقی برنمی‌تابند. در این بین بحث مواضع و شعارهای ما تعیین‌کننده نیست بلکه قدرت ما تعیین‌کننده است. آنها نمی‌خواهند قدرتی در منطقه وجود داشته باشد و به شدت از اسلام و تفکر اسلام و قرآن اسلام نگران‌اند. خوب می‌فهمند که خروجی این مکتب سر سازگاری با نظام سلطه و استکبار ندارد و باید این واقعیت‌ها را در دستورکار شورای فرهنگ عمومی قرار دهیم و از این ظرفیت بهره ببریم.
حجت الاسلام ابوترابی‌فرد افزود: شورای فرهنگ عمومی در دو شاخه نقش مهمی دارد؛ شاخه دبیرخانه و شورای مرکزی و دیگر شوراهای استانی است.
به گفته او، اگر یک‌زبانی در میان حاکمیت و بدنه نخبگانی به وجود بیاید می‌توانیم شاهد هم‌افزایی در حوزه فرهنگ عمومی باشیم.
امام‌جمعه موقت تهران افزود: یکی از محورهای فرهنگ عمومی ایران بدون شک نحوه پوشش بانوان ایرانی بوده است. این برای ما در تاریخ افتخار است و باید این فرهنگ عمومی را پاس داشت. پوشش آراسته اقوام مختلف کشور نیز حکایت از این فرهنگ اصیل پوشش دارد. شورای فرهنگ عمومی برای دفاع از این سرمایه ملی باید با زبان درست و رفتار متناسب با ارزش‌های دینی باید از این سرمایه گرانسنگ محافظت کند. باید رفتار ما پیوند جامعه بانوان را با هر پوششی هرچه مستحکم‌تر کند. رفتار ما باید زیست عفیفانه را در کشور انسجام بخشد.
در ادامه از خادمان نمونه فرهنگ عمومی کشور، بهروز سپیدنامه از استان ایلام، سیدعبدالعظیم پویا از استان یزد و ماموستا احمد فتحی‌زاده تقدیر شد.
در بخش ویژه این مراسم از احمد مسجد جامعی و مرضیه وحید دستجردی، به عنوان خادمان نمونه فرهنگ عمومی در عرصه ملی تقدیر شد.
در بخش پایانی از کتاب «سی سال با تقویم ایران» و تمبر یادبود چهلمین سال تاسیس شورای فرهنگ عمومی رونمایی شد.