سمانه ملک‌زاده، فعال حوزه چاپ دیجیتال در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به وضعیت کنونی و ظرفیت رشد چاپ دیجیتال، عنوان کرد: وضعیت فعلی صنعت چاپ دیجیتال در کشور، نشان از ظرفیت درخور توجه برای رشد است، با توجه به افزایش نیاز داخلی در حوزه چاپ و بسته‌بندی، فناوری چاپ دیجیتال به یک روند غالب و ضروری تبدیل شده است.
وی افزود: این فناوری، که با ویژگی‌هایی چون تیراژ کم، سرعت زیاد، قابلیت شخصی‌سازی و هزینه‌های متغیر کمتر نسبت به روش‌های سنتی شناخته می‌شود، مسیر توسعه خود را با قدرت طی می‌کند.
ملک‌زاده با بیان اینکه واحدها با توجه به هزینه‌های زیاد تولید و تامین نشدن هزینه‌هاشون از چرخه اقتصادی خارج می‌شوند، ادامه داد: در این حوزه آموزش، نقشی حیاتی دارد، معتقدم که باید برای فعالان چاپ دوره‌های تحلیلی آموزشی برگزار شود تا درباره سوددهی، آگاهی پیدا کنند و متوجه شوند که استمرار این مسیر، فقط ورشکستگی در راه دارد.
وی همچنین گفت: چرخه بازار را با بازرسی و وضع قوانین تحمیلی نمی‌توان کنترل کرد و بهترین راه آن آموزش مولفه‌های اقتصادی به فعالان صنفی است، در این راه اتحادیه می‌تواند تاثیرگذار باشد.
ملک‌زاده، با اشاره به چالش‌های پیش روی چاپ دیجیتال، تاکید کرد: در مسیر توسعه این صنعت، چالش‌های ساختاری مهمی وجود دارد که رسیدگی به آن‌ها ضروری است؛ نخستین موضوع، وابستگی به واردات است، وابستگی شدید به واردات، دستگاه‌ها و ماشین‌آلات چاپ یک مسئله مهم است که باید به آن توجه کرد؛ علاوه‌براین هزینه‌های سرسام‌آور تجهیزات و مواد اولیه نیز نکته مهمی است که باید به آن توجه کرد.
به گفته وی، افزایش چشمگیر هزینه‌های تجهیزات، قطعات یدکی و مواد مصرفی شامل کاغذ، مقوا، جوهر و تونر که تحت تأثیر مستقیم نوسانات نرخ ارز قرار دارد، همچنین ورود مواد اولیه غیراستاندارد به بازار که موجب تحمیل خسارات جدی به دستگاه‌ها و در نهایت، نیاز به تعویض تجهیزات با صرف هزینه‌های گزاف می‌شود، آسیب‌های زیادی به صنف وارد کرده است.
ضرورت ایجاد آکادمی ملی چاپ ایران
این بانوی برگزیده پنجمین جشنواره چاپ استان تهران ضعف در استانداردها و آموزش و فقدان استانداردهای لازم و آموزش کافی برای تربیت نیروهای متخصص را دو چالش مهم این حوزه دانست و گفت: مراکز فروش دستگاه‌ها اغلب فاقد کادر فنی به‌روز و متخصص برای ارائه خدمات پس از فروش مؤثر، سرویس و آموزش استفاده از دستگاه‌ها هستند و این چالشی جدی است که باید به آن توجه کرد.
ملک‌زاده با ارائه پیشنهاد و راهکار برای برون‌رفت از این چالش‌ها و رفع مشکلات اساسی این صنعت، توضیح داد: اکنون درگیر تجهیزات فرسوده و هزینه‌بر هستیم و برای جبران آن به تسهیلات بانکی یا در نظر گرفتن معافیت‌های گمرکی برای واردات دستگاه‌های نوین و به‌روز نیاز داریم.
وی همچنین ایجاد صندوق حمایت از نوسازی تجهیزات چاپ برای تسهیل سرمایه‌گذاری را پیشنهاد کرد و گفت: معتقدم که پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای تولید مواد اولیه مصرفی مانند تونر، جوهر و قطعات یدکی و کاهش وابستگی، یک ضرورت است؛ همچنین توسعه زیرساخت تخصصی و ایجاد و تقویت مراکز تعمیر و پشتیبانی فنی متخصص در سطح کشور، با توجه به محدودیت کنونی این مراکز هم مهم است.
ملک‌زاده، درباره کمبود نیروی متخصص نیز بر لزوم توسعه همکاری‌های آموزشی تاکید کرد و گفت: برگزاری دوره‌های تخصصی فنی و حرفه‌ای چاپ دیجیتال، مدیریت رنگ و کار با ماشین‌آلات مدرن با مشارکت دانشگاه‌ها و اتحادیه‌ها، ایجاد آکادمی ملی چاپ ایران با هدف آموزش‌های تخصصی در حوزه‌های طراحی، مدیریت تولید چاپ و بازاریابی چاپ و اعزام کارآموزان و متخصصان برای یادگیری فناوری‌های روز دنیا به کشورهای پیشرو در این صنعت می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
چشم‌انداز آینده و نقش بانوان در چاپ دیجیتال
این فعال حوزه چاپ دیجیتال، آینده چاپ دیجیتال را روشن و قدرتمند دانست و گفت: ویژگی‌های ذاتی این فناوری شامل سرعت زیاد، صرفه اقتصادی برای تیراژهای کم و قابلیت شخصی‌سازی پیشرفته، آن را به گزینه‌ای بی‌رقیب تبدیل کرده است و با نوسازی دستگاه‌ها، کیفیت خروجی نیز به اوج خواهد رسید.
وی ادامه داد: امروزه چاپ دیجیتال به سمت اتوماسیون حرکت کرده است، بخش عمده فعالیت‌های این حوزه، دیگر نیازمند نیروی بدنی نیست، بلکه متکی به مدیریت، دقت، سلیقه هنری در طراحی و توانایی برقراری ارتباط مؤثر با مشتری است و اداره یک چاپخانه دیجیتال، ترکیبی از مهارت‌های فنی، مدیریتی و ارتباطی است.
ملک‌زاده، درباره نقش بانوان در این صنعت، گفت: بانوان به واسطه ویژگی‌های ممتاز خود در این حوزه، از آینده‌ای روشن‌تر برخوردارند. عموماً، توجه به جزئیات، مهارت‌های ارتباطی قوی با مشتری، سلیقه هنری بهتر، انضباط و دقت عمل زیاد، مزیت‌های رقابتی قابل توجهی برای آن‌ها محسوب می‌شود.
وی بیان کرد: پیشنهادم به خانم‌هایی که تمایل به فعالیت در این عرصه دارند، این است که حتماً یک دوره کوتاه‌مدت و تخصصی چاپ دیجیتال یا گرافیک چاپ را بگذرانند تا با ارتقای دانش و سواد فنی، با توان حرفه‌ای وارد این صنعت شوند.
∎