دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به پنتاگون دستور داده است که آزمایش سلاحهای هستهای را فورا و براساس آنچه برابری با برنامههای آزمایشی سایر کشورها خوانده شده، ازسر بگیرد.
اگر منظور ترامپ ازسرگیری دوباره آزمایشهای هستهای انفجاری باشد، این یک گام بسیار تأسفبار از طرف این کشور خواهد بود.
این اقدام به ناچار با اعلامیههای تلافیجویانه متقابل از طرف سایر کشورهای مسلح به سلاح هستهای دنبال خواهد شد و مسابقه تسلیحاتی فزایندهای که همه جهان را در معرض خطر بزرگی قرار میدهد، تقویت میکند.
همچنین خطرات عمیقی از بارش رادیواکتیو در سطح جهان ایجاد میکند؛ حتی اگر چنین آزمایشهای هستهای بهصورت زیرزمینی انجام شوند، این امر از نظر انتشار و نشت احتمالی مواد رادیواکتیو و همچنین نشت احتمالی به آبهای زیرزمینی، خطری را به همراه دارد.
پیمان جامع منع آزمایشهای هستهای از طرف ۱۸۷ کشور امضا شده است؛ این یکی از پیمانهای خلع سلاح با حمایت گسترده در جهان است.
آمریکا این پیمان را دههها پیش امضا کرد، اما هنوز آن را تصویب نکرده است؛ با وجود این در واقع از نظر قانونی موظف است در زمان امضای معاهده، روح و هدف آن را نقض نکند.

آزمایش اتمی برای چه مواردی استفاده میشود و چرا متوقف شد
در سالهای اولیه، هدف از آزمایش، درک اثرات سلاحهای هستهای بود؛ بهعنوان مثال، آسیب انفجار در فواصل مختلف، که اطمینان در مورد نابودی یک هدف نظامی مشخص را فراهم میکند.
درک پیامدهای سلاحهای هستهای به ارتشها کمک میکند تا استفاده از آنها را برنامهریزی کنند و تا حدودی از تجهیزات نظامی و افراد خود در برابر استفاده احتمالی از سلاحهای هستهای از طرف دشمنان محافظت کنند.
اما از پایان جنگ جهانی دوم، کشورها عمدتا از آزمایش هستهای بهعنوان بخشی از توسعه طرحهای جدید سلاح استفاده کردهاند؛ تعداد بسیار زیادی آزمایش، بیش از ۲ هزار مورد، انجام شده است که عمدتا به دنبال درک نحوه عملکرد این سلاحهای جدید بودهاند.
مشکلات عظیم زیستمحیطی و بهداشتی ناشی از آزمایشهای هستهای، ملتها را بر آن داشت تا در اوایل دهه ۱۹۶۰ برای چند سال، آزمایشهای جوی را متوقف کنند؛ در سال ۱۹۶۳، پیمان منع جزئی آزمایش، آزمایشهای هستهای را در تمام محیطها به جز زیر زمین ممنوع کرد.

از آن زمان، کشورهای مسلح به سلاح هستهای آزمایشهای انفجاری را در زمانهای مختلف متوقف کردهاند؛ آمریکا در سال ۱۹۹۲ این آزمایش را متوقف کرد، در حالی که فرانسه در سال ۱۹۹۶ این کار را متوقف کرد. چین و روسیه نیز از دهه ۱۹۹۰ هیچ آزمایشی انجام ندادهاند.
این توقفها در دهه ۱۹۹۰ به یک دلیل اتفاق افتاد؛ تا آن زمان، آزمایش طرحهای جدید سلاح هستهای بهطور قابل اعتماد از طریق پیشرفتهای فنی و کامپیوتری، بدون نیاز به انفجار واقعی آنها، امکانپذیر شد.
بنابراین، اساسا کشورهای هستهای، بهویژه کشورهای پیشرفتهتر زمانی که دیگر نیازی به آزمایش انفجاری طرحهای جدید سلاح برای مدرنسازی ذخایر خود نداشتند، این کار را متوقف کردند، همانطور که هنوز هم انجام میدهند.
سطوح نگرانکننده تکثیر سلاحهای هستهای
خبرهای خوبی در جبهه سلاحهای هستهای وجود دارد؛ پیمان منع سلاحهای هستهای اکنون از طرف نیمی از کشورهای جهان امضا شده است.
این یک پیمان تاریخی است که برای اولین بار سلاحهای هستهای را ممنوع کرد و تنها چارچوب مورد توافق بینالمللی را برای حذف نهایی آنها فراهم میکند.

با این حال، به استثنای این تحول قابلتوجه، همه چیز به بدی پیش رفته است؛ کشورهای دارای سلاح هستهای مبالغ بیسابقهای را صرف توسعه سلاحهای هستهای دقیقتر، پنهانکارتر، برد بلندتر، سریعتر و قابل پنهانسازیتر میکنند.
این امر بهطور بالقوه آستانه استفاده از آنها را کاهش میدهند و مطمئنا هیچ نشانهای از جدیت این قدرتها در انجام تعهدات قانونی الزامآور خود برای خلع سلاح تحت پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) نشان نمیدهد.
علاوه بر این، چندین کشور دارای سلاح هستهای در درگیریهای اخیر که در آنها تهدیدهای هستهای مطرح شده است، درگیر بودهاند.
نگرانکننده است که جهان همچنین شاهد افزایش مجدد تعداد سلاحهای هستهای موجود برای استفاده است؛ این شامل سلاحهای موجود در ذخایر نظامی، سلاحهای مستقر (مرتبط با سیستمهای پرتاب مانند موشک) و سلاحهای در حالت آمادهباش بالا میشود که مستعدترین سلاحها برای استفاده تصادفی هستند، زیرا میتوانند ظرف چند دقیقه پس از تصمیم به انجام این کار، پرتاب شوند.
پیمان استارت جدید بدون پیشرفت
تقریبا تمام معاهداتی که بهسختی به دست آمده و از زمان پایان جنگ سرد سلاحهای هستهای را محدود میکردند، لغو شدهاند.
اکنون فقط یک معاهده باقی مانده است که ۹۰ درصد از سلاحهای هستهای جهان را محدود میکند و در دست ایالات متحده و روسیه است؛ این پیمان استارت جدید است که قرار است در فوریه سال آینده منقضی شود.
روسیه پیشنهاد تمدید غیررسمی این پیمان را برای یک سال دیگر داده است و ترامپ گفته است که این ایده خوبی است؛ اما پایان رسمی آن تنها ۴ ماه دیگر است و هیچ مذاکره واقعی در مورد پیمان جایگزین آغاز نشده است.

طرح ترامپ برای ازسرگیری آزمایشهای هستهای
به نظر میرسد دونالد ترامپ پیشنهاد داده است که آمریکا برای اولین بار در ۳ دهه گذشته آزمایش سلاحهای هستهای را از سر خواهد گرفت.
کاخ کرملین تاکید کرد که ممنوعیت جهانی آزمایشهای هستهای همچنان پابرجاست، اما هشدار داد که اگر هر کشوری آزمایشهای هستهای را از سر بگیرد، روسیه نیز از این اقدام پیروی خواهد کرد.
ترامپ جزئیات کمی در مورد آنچه که به نظر میرسید تغییر قابلتوجهی در سیاست آمریکا باشد، ارائه داد.
رئیسجمهور آمریکا این خبر را دقایقی پیش از دیدار با شی جینپینگ، رئیسجمهور چین در روز پنجشنبه، ۸ آبان، در رسانههای اجتماعی اعلام کرد؛ او سپس هنگام صحبت با خبرنگاران در هواپیمای ویژه رئیسجمهور در هنگام بازگشت به واشنگتن، توضیحات کمی ارائه کرد
ارتش آمریکا پیش از این بهطور مداوم موشکهای خود را که قادر به حمل کلاهک هستهای هستند، آزمایش میکرد.
با این حال، ترامپ مدعی شد که تغییرات ضروری است، زیرا کشورهای دیگر در حال آزمایش سلاح هستند؛ مشخص نیست که منظور او چیست، اما این سخنان یادآور تشدید تنشها در دوران جنگ سرد بود.
زرادخانه هستهای آمریکا
گزارش شده است که آمریکا ۵ هزار و ۱۷۷ کلاهک هستهای ذخیره دارد که از این تعداد، هزار و ۶۷۰ کلاهک مستقر، هزار و ۹۳۰ کلاهک ذخیره یا غیرمستقر و هزار و ۴۷۷ کلاهک از رده خارج شدهاند.
کلاهکها روی موشکهای بالستیک و در پایگاههای بمبافکن مستقر هستند؛ از زمان جنگ سرد، برخی از آنها نیز در پایگاههایی در سراسر اروپا مستقر شدهاند.

فدراسیون دانشمندان آمریکایی در سال ۲۰۲۲ گزارش داد که ایتالیا، ترکیه، بلژیک، آلمان و هلند همگی میزبان سلاحهای هستهای آمریکا بودهاند.
تا به امروز، آمریکا تنها کشوری است که تاکنون از بمب اتمی در جنگ استفاده کرده است؛ در آگوست ۱۹۴۵، یک بمب اورانیومی بر فراز هیروشیما، ژاپن منفجر شد که برآورد میشود ۱۴۰ هزار نفر را کشته باشد و ۳ روز بعد، بمب دوم بر روی ناگازاکی انداخته شد و ۷۴ هزار نفر دیگر را بلافاصله قتل عام کرد.
بازگشت به آزمایشهای روی زمین با انتقاد گسترده عمومی، از جمله از طرف بسیاری از اعضای کنگره که حوزههای انتخابیه و ایالتهایشان مستقیما تحت تأثیر قرار میگیرند، از جمله تحت تأثیر اثرات مرتبه دوم و سوم، مواجه خواهد شد.
بهعنوان مثال، از سال ۱۹۹۰، وزارت دادگستری آمریکا ۲.۶ میلیارد دلار به بیش از ۴۱ هزار مدعی تحت قانون جبران خسارت ناشی از قرار گرفتن در معرض تشعشع (RECA) از ایالتهایی شامل نوادا، کلرادو، نیومکزیکو، یوتا و تگزاس اعطا کرده است.
RECA پس از یک سال وقفه، در قانون لایحه دوباره برقرار شد؛ محل آزمایش هستهای سابق آمریکا که اکنون محل امنیت ملی نوادا است، در کانون تلاشهای گسترده پاکسازی از طرف وزارت انرژی این کشور قرار داشته است و در عین حال همچنان بهعنوان محلی برای بازگشت به آزمایشهای انفجاری زیرزمینی در صورت لزوم عمل میکند.
انتهای پیام/