روزی ابوذر به محضر پیامبر گرامی اسلام(ص) رسید و از ایشان خواست تا توصیهای به او بفرمایند. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «یَا أَبَا ذَرٍّ، کَفَی بِالْمَرْءِ کَذِباً أَنْ یُحَدِّثَ بِکُلِّ مَا یَسْمَعُ»، ای ابوذر برای دروغگو بودن انسان همین بس که هر چه میشنود، بازگو کند. مقصود این سخن آن نیست که شخصی هر چه میشنود بازگو میکند، عمداً دروغ میگوید؛ بلکه همین بیاحتیاطی در نقل سخنان دیگران، نوعی دروغگویی پنهان است. زیرا کسی که بدون تحقیق و تأمل، هر سخنی را نقل میکند، ناخواسته در میان گفتار او، مطالب نادرست نیز راه مییابد.
وقتی انسان همواره در حال بازگویی حرفها و شایعات باشد، طبیعی است در میان آنها، سخنان خلاف واقع نیز وجود داشته باشد. ما از درستی همه آنچه از زبان دیگران، رسانهها یا فضای مجازی میشنویم، اطمینان کامل نداریم؛ پس اگر با این آگاهی باز هم آنها را نقل کنیم، در واقع دروغ را گسترش دادهایم.
دروغ و سخن نادرست، ظاهری فریبنده دارد، اما حقیقتش برای مردم پنهان نمیماند. شنوندگان درمییابند بسیاری از این سخنان، ریشه در واقعیت ندارد و اغلب از انگیزههایی چون منفعتطلبی، سیاسیکاری، رقابتهای جناحی یا کینههای شخصی سرچشمه میگیرد.
از این رو، انسان مؤمن باید در نقل سخن دیگران احتیاط، بررسی و مسئولیتپذیری را پیشه کند. هر سخنی را که میشنود، نه باور کند و نه بازگو؛ بلکه ابتدا درستی آن را بسنجد و سپس، اگر سودی در نقلش بود، با نیت خیر و صدق بر زبان آورد.
منبع حدیث : مکارمالاخلاق، ص ۳۷۴
بخشی از سخنان تولیت آستان قدس رضوی در آغاز درس خارج فقه
آیت الله احمد مروی: در نقل قولها از دیگران محتاط باشیم
تولیت آستان قدس رضوی در آغاز درس خارج فقه گفت: ما از درستی همه آنچه از زبان دیگران، رسانهها یا فضای مجازی میشنویم، اطمینان کامل نداریم؛ پس اگر با این آگاهی باز هم آنها را نقل کنیم، در واقع دروغ را گسترش دادهایم.
صاحبخبر -
∎