به گزارش ایرنا طنین کوچ ایل به عنوان زمزمه ای از شور و پویایی زندگی عشایر میان کوه و دشت لرستان پیچیده است تا استان چهار فصل لرستان جامعه عشایری خود را در گوشه ای دیگر از این خاک پهناور و پر سخاوت جای دهد و این سبک زندگی اصیل را حفاظت کند.

فصل پاییز ترسیم گر آغازی برای کوچ پاییزه عشایر به سمت مناطق گرمسیری است تا این مردمان سختکوش در میان کوه و دشت های پهناور لرستان چهره ای دیگر را از سبک و زندگی پر صلابت خود ادامه دهند.

جامعه عشایری لرستان هر ساله با آغاز پاییز، فصل جدیدی از زندگی خود را با کوچ به سمت مناطق قشلاقی آغاز می کند تا قبل از آغاز سرما در آغوش گشوده مادر مهربان طبیعت، تداوم زندگی عشایری و کوچ نشینی خود را مناطق گرمسیری این استان سپری نماید.

کوچ عشایر همواره با سختی و مشکلاتی همراه است که این مردمان سختکوش با اقتداری برگرفته از طبیعت با صلابت این استان، سختی های زندگی عشایری را پشت سرگذاشته و تمام همت خود را برای کوچی ایمن هم برای افراد خانواده و هم برای دام ها به‌کار می گیرند.

عشایر لرستان ظرفیتی با توانمندی های قابل توجه در این سبک و ساختار زندگی هستند که به خوبی توانسته اند ارتباطی تنگاتنگ با طبیعت برقرار کنند و همچون فرزندانی قدردان، زندگی خود را به خوبی در آغوش طبیعت سپری می کنند و قدردان این بذل و بخشش طبیعت هستند.

زندگی عشایری در لرستان بخشی از فرهنگ غنی و معرف همت و سختکوشی این قشر از مردمان است تا با استقامتی بهره گرفته از سترگی کوه ها و طبیعت هزار توی این استان زندگی را به نمایش بگذارند و اکنون بار دیگر زمانی فرا رسیده است که زنگوله های کوچ در میان کوه و دشت لرستان بانگ رحیل سر دهد.

جامعه عشایری لرستان با تمام سختی ها و دوری از زندگی مدرن امروزی سهم قابل توجهی از تولیدات و چرخه تولید را در این استان ایفا می کند و حدود ۱۴ هزار خانوار این قشر زندگی توام با صلابت را می گذرانند.

زندگی عشایری در لرستان بخشی از فرهنگ غنی و معرف همت و سخت کوشی این قشر از مردمان است تا با استقامتی بهره گرفته از سترگی کوه ها و طبیعت هزار توی این استان آن را به نمایش بگذارند و اکنون بار دیگر زمانی فرا رسیده است که زنگوله های کوچ در میان کوه و دشت لرستان بانگ رحیل سر دهند.

لزوم تامین کوچ ایمن برای جامعه عشایری ۸۴ هزار نفری لرستان

عشایر لرستان، با تولید سالانه ۱۳۰ هزار تن محصولات دامی، نقش حیاتی در تامین امنیت غذایی و تولید ملی ایفا می‌کنند؛ این جامعه مولد، با تکیه بر توان و ظرفیت خود، در سخت‌ترین شرایط نیز به تولید و آبادانی کشور کمک کرده است.

استان لرستان با بیش از ۸۴ هزار نفر جمعیت عشایری و سهم قابل‌توجهی از تولید دام سبک کشور، یکی از کانون‌های اصلی حیات کوچ‌نشینی در ایران است؛ عشایر این استان نه‌تنها ستون اقتصاد دامی و تامین‌کننده بخش مهمی از گوشت و لبنیات کشور هستند، بلکه در حفظ مراتع زاگرس، تعادل اکولوژیک و امنیت مرزی نیز نقشی تعیین‌کننده دارند.

جامعه عشایری لرستان بالغ بر ۱۴ هزار و ۶۳۸ خانوار در ۱۳ ایل و ۱۵ طایفه مستقل سازمان یافته است که با داشتن ۱.۵ میلیون واحد دامی سالانه ۲۵ درصد از پروتین مورد نیاز استان را تامین می کند.

تولیدات سالانه عشایر لرستان شامل ۱۲ هزار تن گوشت قرمز، ۲۹ هزار تن شیر، یک هزار و ۳۲ تن پشم، ۱۵۰ تن عسل، ۱۷ تن روغن حیوانی، ۶۳۰ تن پرورش ماهیان سردآبی، ۱۵ هزار ۵۵۷ تن گندم، ۱۵ هزار و ۵۲۳ تن جو، پنج هزار و ۳۲ تن حبوبات، هفت هزار و ۴۶۰ تن صیفی جات و پنج درصد صنایع دستی استان است.

لرستان از نظر جمعیت عشایری رتبه ۶ و از نظر خانواده دارای رتبه هفت کشوری است که مالکیت ۸۵ هکتار از اراضی استان و یک هزار و ۳۰۰ هکتار از باغات استان را دارند.

لزوم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی در کوچ ایمن

توصیه های رئیس پلیس راه لرستان به عشایر کوچ رو

رییس پلیس راه لرستان گفت: جابجایی گسترده عشایر کوچ رو در صورت بی‌احتیاطی رانندگان و بی‌توجهی به هشدارها می‌تواند به حوادث تلخ منجر شود.

سرهنگ یداله نادری بر لزوم پرهیز از شتاب و عجله در رانندگی تاکید کرد و افزود: سرعت غیرمجاز، استفاده از تلفن همراه، رانندگی در حالت خستگی و تجاوز به چپ، همچنان چهار عامل اصلی در وقوع تصادفات هستند.

وی ادامه داد: حدود ۸۰ درصد تصادفات جاده‌ای ناشی از همین چهار رفتار است و رانندگان می‌توانند با خودداری از این اشتباهات، به شکل چشمگیری آمار حوادث را کاهش دهند.

وی اظهار داشت: علاوه بر بی احتیاطی رانندگان، جاده‌های لرستان به‌ویژه راه‌های روستایی که عشایر در فصل کوچ بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کنند، از نظر ایمنی نسبت به جاده‌های اصلی آسیب‌پذیرتر هستند.

سرهنگ نادری تاکید کرد: در بسیاری از این مسیرها، عرض جاده محدود، علائم هشدار ناکافی و شرایط روشنایی ضعیف است و کارشناسان پلیس راه معتقد هستند کوچ عشایری و همزمانی آن با تردد خودروهای سبک و سنگین، می‌تواند خطر را دوچندان کند.

وی عنوان کرد: در حاشیه جاده‌ها، به‌ویژه مسیرهایی که روستاها و سکونتگاه‌های عشایری قرار دارند، عابران پیاده بیشتر در معرض خطر قرار دارت بنابراین رانندگان باید هنگام عبور از این مناطق، سرعت خود را کاهش دهند و نسبت به حضور کودکان و دام‌ها در کنار جاده هوشیار باشند.

وی افزود: عشایر نیز دغدغه‌های خاص خود را دارند و بسیاری از آن‌ها اذعان می کنند جابجایی دام‌ها در مسیرهای باریک و ناامن، برای آنها و خودروهایی که در این مسیرها حرکت می‌کنند خطرناک است.

سرهنگ نادری اظهار داشت: توصیه‌های پلیس، تنها در صورتی به کاهش واقعی تصادفات منجر خواهد شد که همراه با بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای باشد بنابراین مادامی که جاده‌های روستایی و فرعی لرستان ارتقا نیابد، صرف هشداردادن، به‌تنهایی کفایت نمی‌کند.

نکات ایمنی در زمان حمل و نقل دام زنده

معاون اداره کل امور عشایری لرستان نیز با بیان اینکه موارد ضروری برای کوچ و جابجایی دام به عشایر استان گوشزد می شود افزود: با توجه به اینکه حیوانات نسبت به تنش‌های گرمایی، سرمایی و فشار حساس

هستند حمل و نقل دام زنده یک فرآیند حساس و پیچیده است بنابراین باید در زمان جابجایی با خودرو یا به صورت پیاده در مسافت‌های طولانی تدابیر ویژه را در نظر گرفت.

فضل اله دریکوند بر اهمیت حمل و نقل دام زنده به صورت اصولی تاکید کرد و گفت: حمل و نقل باید به گونه‌ای انجام شود که سلامت و رفاه دام‌ها حفظ شود و در صورتی که این فرآیند به درستی انجام نشود،

ممکن است سلامت دام با خطرات مختلفی همچون کاهش وزن شدید، آسیب دیدگی، ضعف و حتی مرگ و میر رو به رو شود که در این راستا باید همیشه پیش از حرکت باید تمام جوانب حمل و نقل را به دقت پیش بینی کرد.

وی با تاکید بر آماده‌سازی های لازم برای حمل و نقل دام عنوان کرد: قبل از جابجایی باید مجوزهای لازم از دستگاه های مربوط مثل دامپزشکی اخذ و همچنین پیش از حمل، شرایط بدنی دام‌ها بررسی شود.

دریکوند تاکید کرد :همچنین باید از چند ساعت پیش از شروع حرکت به تغذیه این حیوانات توجه شود و از مصرف کنسانتره برای خوراک آن جلوگیری کرد چراکه علوفه های خشک برای تغذیه پیش از حرکت مناسب تر هستند.

وی با اشاره به لزوم بررسی خودرو برای کوچ ایمن افزود: انتخاب خودرو مناسب یکی از مهم‌ترین مراحل حمل و نقل دام به شمار می‌رود که خودرو باید مجوز لازم را داشته باشد و به اندازه کافی بزرگ و ایمن باشد تا دام ها در آن راحت باشند.

وی ادامه داد: خودروهای مخصوص حمل دام یا کامیون‌های باری با کف غیر لغزنده گزینه‌های مناسبی هستند، همچنین، این کامیون ها یا وانت ها باید دارای سیستم تهویه مناسب باشند تا از گرما و رطوبت بیش از حد جلوگیری کنند.

آغاز کوچ پاییزه عشایر لرستان

دریکوند بیان کرد: هرساله اوایل مهرماه تا اواسط آبان ماه کوچ پاییزه خانوارهای عشایری استان از ییلاق به مناطق قشلاقی و جنوب لرستان، خوزستان و ایلام انجام می شود.

وی اظهار داشت: عشایر در فصل کوچ، یک میلیون و ۵۰۰ هزار راس دام سبک را جابجا خواهند کرد که همه تمهیدات لازم برای کوچ آن‌ها در نظر گرفته، علوفه مورد نیاز دام و سوخت خانوارها نیز تامین شده و در حال انتقال به مناطق عشایری استان است.

وی افزود: توزیع آرد خانه‌پزی، علوفه دامی، تامین نفت و گاز، بهسازی راه‌های عشایری، تامین آب، بهسازی چشمه‌ها و آبرسانی با ۱۲ دستگاه کامیون از مهمترین خدماتی است که به خانوارهای عشایر ارائه می‌شود.

وی افزود: بالغ بر ۱۴ هزار خانوار عشایری با جمعیت ۸۴ هزار نفر پنج درصد جمعیت لرستان را تشکیل می دهد که از این تعداد حدود ۱۱ هزار و ۲۰۰ خانوار کوچ رو هستند و ۶ ماه از سال را در مناطق قشلاقی شمال استان های ایلام، خوزستان و جنوب لرستان مستقر می شوند.

دریکوند ادامه داد: عشایر استان حدود یک هزار و ۳۰۰ هکتار از باغات لرستان را تحت مالکیت و ۱۰ هزار راس دام سنگین را در اختیار دارند و به دامپروری، پرورش زنبور عسل، کشت گیاهان دارویی، تولید محصولات باغی و زراعی و صنایع دستی مشغول هستند.

وی با بیان اینکه جامعه عشایری لرستان در قالب ۱۳ ایل و ۱۵ طایفه دسته بندی می شود عنوان کرد: مهمترین طوایف عشایری استان را ایل های بالاگریوه، بیرانوند، پاپی، حسنوند، سادات، بختیاری و چگنی تشکیل می دهند.

تمهیدات لازم برای کوچ ایمن در لرستان انجام شده است

معاون اداره کل امور عشایر لرستان گفت: براساس تفاهم نامه منعقد شده با نیروی انتظامی و پلیس راه لرستان، ایمنی عشایر و دام های عشایری در اولویت قرار دارد.

دریکوند اظهار داشت: در حالیکه ۸۰ درصد کوچ عشایر استان بصورت ماشینی انجام می شود عشایر ترکاشوند و حسنوند بصورت پیاده رو کوچ می کنند که در این راستا تمهیداتی به منظور ایمنی آنها در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: تقویم کوچ در زمان مناسب، آموزش های لازم به عشایر در خصوص تقویم و مسیر کوچ و امنیت در مسیر جاده برای عشایر اطلاع رسانی و هماهنگی های لازم با نیروی انتظامی انجام شده است.

دریکوند گفت: در حال حاضر یک اتحادیه مرکزی تعاونی عشایری و ۹ شرکت عشایری زیر مجموعه در سطح شهرستان ها و ادارات امور عشایر استان فعال است و در زمان کوچ نیز اداره کل امور عشایر استان با سرکشی و بازید از مسیر کوچ و عشایر در راستای بررسی و رفع مشکلات و چالش های موجود اقدام می کند.

وی همچنین بیان کرد: آبرسانی به عشایر استان در زمان کوچ بصورت مستمر با ۸۰ تانکر آبرسان سیار در اسکان های موقت انجام و ۷۳۷ تن آرد ماهانه بین عشایر استان توزیع می شود همچنین در زمینه پل سازی، آبرسانی و شبکه توسعه آب، راهشکافی و ابنیه نیز اقدامات قابل توجهی انجام شده است.

معاون اداره کل امور عشایر لرستان با بیان اینکه دام عشایر استان وابسته به مرتع است گفت: عشایر استان باتوجه به شرایط آب و هوایی ییلاق و قشلاق می کنند و همچنین امسال ۲۰ هزار تن علوفه و نهاده های دامی بین عشایر استان توزیع شد.

دریکوند یادآور شد: در کوچ پاییزه، عشایر مناطق بیرانشهر، بروجرد، دورود، الیگودرز، الشتر و دلفان به سمت شمال خوزستان، ایلام و بخش هایی از پلدختر و کوهدشت کوچ می کنند.

کوچ پاییزه عشایر لرستان

حقوق عرفی عشایر در احداث اتوبان‌ها و آزادراه‌ها، رعایت نشده است

معاون توسعه و امور زیربنایی اداره کل امور عشایر استان لرستان نیز با تاکید بر جایگاه حقیقی عشایر به عنوان «صاحب‌خانه» دارای پروانه چرا و سند زراعی، خواستار توقف هرگونه تبعیض قومی یا ممیزی در برخورد با این قشر شد.

ابراهیم جاپلقی با اشاره به اهمیت راهبردی عشایر در تامین امنیت غذایی، اعلام کرد که جامعه عشایری با وجود تنها ۰.۸ تا یک درصد جمعیت کشور، ۲۰ درصد گوشت قرمز مصرفی را تامین می‌کند و شایسته احترام و ارزش‌گذاری هستند.

وی با انتقاد از روند اجرای پروژه‌های زیربنایی، بیان کرد: در احداث اتوبان‌ها و آزادراه‌ها، حقوق عرفی عشایر رعایت نشده است و نادیده گرفتن مسائل کوچک در پروژه‌ها، طی درازمدت منجر به معضل و چالش می‌شود.

معاون امور عشایری لرستان در زمینه خدمات‌رسانی، از همکاری نکردن نهادهای شهرستان های ایلام در بحث تاسیسات آب آشامیدنی و آبرسانی در مناطق عشایری گلایه کرد و از آمادگی برای همکاری در پروژه‌های خدماتی برای شتاب در آبرسانی سیار به عشایر خبر داد.

وی از آبفا خواستار امکان خرید آب با تخفیف ۵۰ درصد توسط امور عشایری شد تا آب مورد نیاز عشایر به آنها رایگان تحویل داده شود.

منطقه عشایری زز و ماهرو الیگودرز و صدور دستورات حمایتی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز اظهار داشت: با هدف بهبود شرایط معیشتی و توسعه زیرساخت‌های تولیدی عشایر،یک هزار و ۵۰۰ متر لوله ۹۰ میلی‌متری برای تامین آب کشاورزی اراضی روستای مرگسر از توابع بخش زز و ماهرو اختصاص داده خواهد شد.

نامدار صیادی افزود: راه‌اندازی کارگزاری توزیع کود شیمیایی در بخش ززو ماهرو، بررسی تامین آب اراضی پایین‌دست آب‌سر قلا، تخصیص تسهیلات بانکی برای خرید دام و نهاده‌های دامی با هدف افزایش تولید گوشت قرمز و بهبود وضعیت تامین آرد مورد نیاز عشایر منطقه از جمله برنامه‌هایی است که در دستور کار قرار دارد.

وی با اشاره به مشکلات راه دسترسی عشایر گفت: مسیر دسترسی ۲۵۰ خانوار عشایری در منطقه دره‌باغ مورد توجه قرار گرفته و با پیگیری اداره‌کل امور عشایر و اخذ مجوز از اداره‌کل منابع طبیعی استان، اقدامات لازم برای بهسازی و تسهیل تردد انجام خواهد شد.