سه صدای انفجار و شعله‌ور شدن یک ون در «رو دو وارن» مقابل «هتل متینیون» (دفتر نخست‌وزیر) در صبح سه‌شنبه ۷ اکتبر؛ آتش‌نشانان حریق را سریع مهار کردند و گزارشی از تلفات ثبت نشد. منابع محلی می‌گویند داخل ون کپسول‌های آئروسل وجود داشت و خطر انفجار گسترده محقق نشد. این حادثه درست یک روز پس از استعفای سباستین لکورنو، نخست‌وزیر ۲۷ روزه فرانسه رخ داد؛ کوتاه‌ترین صدارت در تاریخ جمهوری پنجم. مکرون از لکورنو خواسته ظرف ۴۸ ساعت «رایزنی‌های نهایی» را برای یافتن فرمول ثبات انجام دهد. انتصاب یک‌روزه «برونو لو مر» به وزارت دفاع و کناره‌گیری فوری او برای کاستن از بحران، به اختلافات درون بلوک راست‌گرا (LR) دامن زد و فروپاشی دولت را تسریع کرد. بازارها و مؤسسات رتبه‌بندی از ریسک‌های بودجه ۲۰۲۶ و ناتوانی در پیشبرد اصلاحات ابراز نگرانی کرده‌اند. در واکنش‌های سیاسی، از درخواست انحلال مجلس ملی تا مطالبه استیضاح یا استعفای رئیس‌جمهور (از سوی چپ رادیکال تا راست افراطی) طیفی از گزینه‌ها روی میز قرار گرفته است.
جزئیات حادثه مقابل متینیون
طبق گزارش‌های رسانه‌های فرانسوی، حوالی ساعت ۹:۳۰ صبح سه‌شنبه ۷ اکتبر، یک خودروی ون خدمات شهری در خیابان رو دو وارن (منطقه هفتم پاریس) چند متر دورتر از هتل متینیون آتش گرفت. شاهدان از شنیدن سه «دتوناسیون» خبر داده‌اند؛ پلیس و آتش‌نشانی اعلام کردند داخل خودرو کپسول‌های آئروسل/گاز بوده و آتش به ساختمان‌های مجاور سرایت نکرد. تنها آسیبِ محیطی، سوختن یک سایبان مغازه عنوان شده است. علت دقیق در دست بررسی است.
نکته مهم اینکه منابع محلی تأکید کرده‌اند هیچ نشانه‌ای از حمله سازمان‌یافته یا انفجار بزرگ گزارش نشده و حادثه ماهیت «حریق خودرو با مواد تحت فشار» داشته است؛ ویدئوهای منتشرشده نیز دود سیاه متصاعد از در جانبی یک ون سفید (متعلق به شرکت خدمات روشنایی شهری) را نشان می‌دهد.
سیاست در تب و تاب: چرا «واقعه کوچک» بازتابی «بزرگ» یافت؟
وقوع این حریق در مقابل متینیون، یک روز پس از فروپاشی دولت تازه‌نفس، در افکار عمومی «نماد» آشفتگی شد: سباستین لکورنو که ۹ سپتامبر نخست‌وزیر شده بود، تنها ۲۷ روز بعد و ۱۴ ساعت پس از معرفی کابینه استعفا داد؛ سومین نخست‌وزیر ساقط‌شده فرانسه در کمتر از یک سال.
پس‌زمینه بحران از انتخابات زودهنگام ۲۰۲4 آغاز شد که مجلسی «معلق» و چندپاره ساخت؛ از آن زمان هیچ ائتلاف پایداری شکل نگرفت. لکورنو مأمور عبور از گردنه بودجه ۲۰۲۶ شد، همان مانعی که دولت‌های قبلی را زمین‌گیر کرده بود. کشاکش‌ها وقتی تشدید شد که برونو لو مر، چهره اقتصادی نزدیک به مکرون، برای وزارت دفاع معرفی شد و با اعتراض جناح راست جمهوری‌خواهان (LR) به سرعت کنار رفت.
طوفان واکنش‌ها: از «انحلال» تا «استیضاح»
راست افراطی (RN) به رهبری مارین لوپن و جردن باردلا، «دولت یک‌روزه» را دلیل نیاز فوری بازگشت به پای صندوق‌ها دانست و خواستار انحلال مجلس شد.
محافظه‌کاران (LR): فرانسوا خاویر بلامی گفت از انحلال هراسی ندارند؛ دیوید لیسنار (شهردار کن) پا را فراتر گذاشت و «به صلاح کشور» دانست که رئیس‌جمهور برنامه استعفای خود را اعلام کند.
چپ سوسیالیست و رادیکال: آرتور دلاپورت دولت کوتاه‌عمر را نمود «آشوب مکرونیسم» خواند؛ ژان‌لوک ملانشون (فرانسه تسلیم‌ناپذیر) خواستار بررسی فوری طرح استیضاح رئیس‌جمهور شد. اعضای دولت کناره‌گیر: اگنس پانیه‌روناچر، وزیر محیط زیست در حال رفتن، در X از این «سیرک بی‌مسئولیت» ابراز ناامیدی کرد و گفت بدون جلب چپ نمی‌توان کشور را اداره کرد.
در سطح افکار عمومی نیز نظرسنجی اودکسا نشان می‌دهد ۷۰ درصد از فرانسویان اکنون خواهان استعفای امانوئل مکرون‌اند؛ هم‌زمان محبوبیت او به ۲۲ درصد رسیده است.
گزینه‌های مکرون و ریسک‌های بودجه ۲۰۲۶
الیزه به لکورنو ۴۸ ساعت مهلت داده تا با احزاب مختلف بر سر «پلتفرم ثبات» به جمع‌بندی برسد. در صورت ناکامی، سه سناریو محتمل است. اول اینکه معرفی یک نخست‌وزیر جدید (شاید تکنوکرات) برای ساخت ائتلافی موقت حول بودجه، دوم هم آنکه انحلال مجلس و انتخابات زودهنگام با ریسک پررنگ‌شدن راست افراطی و سوم ادامه بن‌بست و تشدید هزینه‌های مالی - سیاسی.
مؤسسات رتبه‌بندی از زاویه توان تصویب بودجه ۲۰۲۶ هشدار داده‌اند: نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی فرانسه بالاست و کسری فراتر از سقف 3 درصد اروپاست؛ در فضای «فلج سیاسی»، اصلاحات مالی دشوارتر می‌شود، موضوعی که در بازار اوراق و بیمه نکول نیز بازتاب یافته است.
چرا دولت فرو ریخت؟
پیامی که مخالفان و حتی برخی متحدان مکرون (از جمله نخست‌وزیران سابق) منتقل کرده‌اند این است که ترکیب دولت جدید «تغییر معنادار» نداشت و بیشتر «جابه‌جایی افراد» بود تا تغییر دستور کار. الیویه بلانشار (اقتصاددان ارشد پیشین IMF) همین نکته را مطرح کرد: بحث‌ها بیش از سیاست‌ها حول «افراد» می‌چرخد.
ورود و خروج پرحاشیه برونو لو مر در وزارت دفاع، بی‌اعتمادی راست LR را تشدید کرد؛ و وقتی ستون میانی ائتلاف لغزید، دولت اقلیت در برابر مجموعه‌ای از رأی‌های عدم اعتماد و «بلوک‌سازان» (از چپ تا راست) تاب نیاورد.
حادثه متینیون؛ «امنیتی» یا «تصادفی»؟
با اتکا به داده‌های منتشرشده تا این لحظه، نشانه‌ای از حمله هدفمند وجود ندارد و ماهیت فنی/اتفاقی حادثه پررنگ‌تر است (کپسول‌های تحت فشار داخل ون خدمات شهری) اما هم‌زمانی این آتش‌سوزی با رفت‌وآمد رهبران حزبی به متینیون - در میانه مأموریت ۴۸ساعته لکورنو - باعث شد بازتاب نمادین حادثه چندبرابر شود.
فرانسه در لحظه‌ای ایستاده که هر تصمیم هزینه و تبعاتی سنگین دارد و انحلال مجلس می‌تواند «انسداد» را به «نااطمینانی انتخاباتی» بدل کند.
نخست‌وزیر جایگزین بدون تفاهم میان‌بلوک‌ها، پل عبور بودجه نخواهد بود. از طرفی تداوم وضعیت موجود نیز از منظر رتبه اعتباری، سرمایه‌گذاری و اعتماد عمومی پرریسک است.
در این میان، حادثه کوچک «ون شعله‌ور مقابل متینیون» تصویری بزرگ از وضع کنونی فرانسه به دست می‌دهد: فشاری انباشته در خیابانی باریک؛ اگر دریچه‌ای برای تخلیه کنترل‌شده پیدا نشود، هر جرقه‌ای می‌تواند پژواکی به مراتب بلندتر از واقعیت فنی خود پیدا کند.