به گزارش گروه بین‌الملل دفاع‌پرس، «نجاح محمدعلی» کارشناس مسائل خاورمیانه، عرب زبان و اهل کشور عراق در یادداشتی به پیام رزمایش‌های اخیر ایران پرداخت.
متن این یادداشت به شرح زیر است:
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش جمهوری اسلامی ایران، که در سواحل مکران، دریای عمان و شمال اقیانوس هند تا مدار ۱۰ درجه برگزار شد، یکی از مهم‌ترین تمرینات نظامی سالانه کشور است که در مناطق دریای عمان، سواحل مکران و تنگه هرمز برگزار می‌شود. این رزمایش با هدف افزایش توان بازدارندگی، ارتقای آمادگی رزمی و نمایش قدرت دفاعی ایران انجام شده و شامل ابعاد آشکار و محرمانه است که هرکدام پیام‌های استراتژیک خاصی دارند.
سرلشکر عبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، درباره این رزمایش گفت: «ما بایستی نشان می‌دادیم که قدرت و توان رزمی ما نسبت به یک سال پیش چقدر افزایش یافته و تا جایی که امکان دارد این را در معرض نمایش قرار دهیم.»
۱. اهداف علنی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
الف) تقویت بازدارندگی و هماهنگی نیرو‌ها
این رزمایش با مشارکت نیرو‌های چهارگانه ارتش (زمینی، هوایی، دریایی و پدافند هوایی) برگزار شد و هدف آن افزایش هماهنگی در عملیات‌های مشترک و تمرین سناریو‌های دفاعی در برابر تهدیدات احتمالی بود.
ب) شبیه‌سازی سناریو‌های جنگی واقعی
در این رزمایش، نیرو‌های ارتش عملیات آفندی و پدافندی در دریا و خشکی را تمرین کردند که شامل موارد زیر بود:
مقابله با تهدیدات هوایی و دریایی از جمله رهگیری و انهدام شناور‌های دشمن فرضی.
دفاع از مرز‌های آبی ایران و تأمین امنیت تنگه هرمز و مسیرهای بین‌المللی کشتیرانی.
آزمایش عملیات جنگ نامتقارن با بهره‌گیری از پهپاد‌های رزمی و موشک‌های دوربرد.
ج) آزمایش تسلیحات و فناوری‌های جدید
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ فرصتی برای آزمایش تجهیزات نظامی بومی، سامانه‌های جنگ الکترونیک، پهپاد‌های پیشرفته و سامانه‌های جدید پدافندی بود. برخی از تسلیحات جدید که در این رزمایش آزمایش شدند، هنوز به‌طور رسمی رونمایی نشده‌اند.
۲. ابعاد محرمانه رزمایش: تاکتیک‌های جدید و عملیات غیرعلنی
الف) آزمایش سامانه‌های پیشرفته جنگ الکترونیک
یکی از محور‌های محرمانه این رزمایش، استفاده از سامانه‌های اخلالگر و نفوذ به سیستم‌های ارتباطی دشمن فرضی بود. این اقدامات می‌توانند در جنگ‌های آینده برای اختلال در سامانه‌های شناسایی و ناوبری دشمن مورد استفاده قرار گیرند.
ب) سناریو‌های جنگ سایبری و حملات نامتقارن
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ شامل تمرینات مقابله با حملات سایبری و اجرای عملیات‌های نامتقارن علیه اهداف فرضی بود. در این بخش، احتمالاً روش‌های جدید مقابله با پهپاد‌های تهاجمی و حملات الکترونیکی دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مورد آزمایش قرار گرفته است.
ج) هماهنگی مخفیانه با نیرو‌های همسو در منطقه
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که در این رزمایش، تحرکات ناوگان دریایی ایران و هماهنگی با نیرو‌های مقاومت منطقه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع می‌تواند بخشی از استراتژی دفاعی ایران در صورت وقوع تنش‌های نظامی گسترده باشد.
د) اجرای سناریو‌های غافلگیرکننده برای سنجش آمادگی نیرو‌ها
یکی از محرمانه‌ترین بخش‌های هر رزمایش، ایجاد سناریو‌های غیرمنتظره برای ارزیابی واکنش سریع نیرو‌ها است. این می‌تواند شامل حملات سایبری فرضی، اختلال در سیستم‌های ارتباطی، یا حمله پهپادی به مواضع نیرو‌های خودی برای آزمایش میزان آمادگی باشد.
۳. پیام‌های استراتژیک رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
ارسال پیام بازدارندگی به دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، خصوصاً رژیم صهیونیستی و آمریکا.
تأکید بر قدرت دفاعی ایران در خلیج فارس و دریای عمان و توانایی حفظ امنیت تنگه هرمز.
نمایش پیشرفت‌های نظامی ایران در حوزه پهپادها، موشک‌های دوربرد و جنگ الکترونیک.
تمرین هماهنگی بین ارتش و سپاه برای مقابله با تهدیدات مشترک.
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ توجه رسانه‌های رژیم صهیونیستی را به خود جلب کرده است. این رسانه‌ها با نگرانی به تحلیل ابعاد مختلف این رزمایش پرداخته‌اند.
رسانه‌های صهیونیستی با اشاره به حضور گسترده نیرو‌های چهارگانه ارتش ایران در این رزمایش، آن را نمایشی از توانمندی‌های نظامی و پیام بازدارندگی ایران به دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای توصیف کرده‌اند. آنها همچنین به آزمایش تسلیحات و تجهیزات جدید، از جمله پهپاد‌های پیشرفته و سامانه‌های جنگ الکترونیک، به‌عنوان نشانه‌ای از پیشرفت‌های نظامی ایران اشاره کرده‌اند.
برخی تحلیلگران صهیونیستی معتقدند که این رزمایش حاوی پیام‌های استراتژیک برای رژیم صهیونیستی و متحدانش است و نشان‌دهنده آمادگی ایران برای مقابله با تهدیدات احتمالی در منطقه می‌باشد.
به‌طور کلی، رسانه‌های رژیم صهیونیستی با دقت و نگرانی، رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ را دنبال کرده و آن را به‌عنوان نمایش قدرت و توانمندی‌های نظامی ایران ارزیابی کرده‌اند.
واکنش کشورهای منطقه و همسایگان ایران به رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ بازتاب‌های مختلفی در میان کشورهای منطقه و همسایگان ایران داشت. این رزمایش به دلیل ابعاد گسترده آن، به‌ویژه نمایش قدرت دریایی، هوایی و جنگ الکترونیک، مورد توجه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، ترکیه، پاکستان و قدرت‌های فرامنطقه‌ای قرار گرفت.
۱. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس: نگرانی و واکنش محتاطانه
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی، امارات و بحرین، با نگرانی و احتیاط به این رزمایش واکنش نشان دادند. رسانه‌های این کشورها، به‌خصوص رسانه‌های وابسته به عربستان، تلاش کردند این رزمایش را اقدامی «نمایشی» توصیف کنند، اما همزمان تحلیل‌هایی در مورد تأثیر آن بر امنیت تنگه هرمز و توان دفاعی ایران منتشر شد.
در مقابل، برخی تحلیلگران در امارات و عمان، به لزوم گفت‌وگوی امنیتی منطقه‌ای با ایران اشاره کردند و این رزمایش را نشانه‌ای از ضرورت تعامل مستقیم کشورهای منطقه با تهران دانستند. کشور عمان، که همواره سیاستی متعادل در قبال ایران داشته است، واکنش رسمی خاصی نشان نداد، اما برخی رسانه‌های عمانی این رزمایش را در چارچوب «حق ایران در دفاع از خود» تفسیر کردند.
۲. ترکیه: بی‌تفاوتی نسبی با نگاه استراتژیک
ترکیه، به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای مهم، واکنش خاصی نسبت به این رزمایش نشان نداد. آنکارا معمولاً سعی می‌کند از ورود به تنش‌های نظامی ایران و کشورهای عربی خودداری کند، اما برخی تحلیلگران ترکیه‌ای به این مسئله اشاره کردند که رزمایش‌های نظامی ایران در دریای عمان می‌تواند توازن قوا در خلیج فارس را تحت تأثیر قرار دهد و موقعیت ایران را در مقابله با تهدیدات خارجی تقویت کند. علاوه بر این، ترکیه به طور جدی در جنگ سوریه دخالت دارد که ممکن است توانایی‌اش را در تعامل آزادانه با تحولات نظامی در منطقه محدود کند.
۳. پاکستان: تأکید بر همکاری نظامی با ایران
پاکستان که مرز مشترک طولانی با ایران دارد، همواره سعی کرده روابط امنیتی و نظامی خود را با تهران متعادل نگه دارد. برخی تحلیلگران پاکستانی این رزمایش را نشان‌دهنده قدرت نظامی ایران و تعهد تهران به امنیت منطقه دانستند. در سال‌های اخیر، ایران و پاکستان در زمینه امنیت مرزی و مبارزه با تروریسم همکاری‌هایی داشته‌اند، و این رزمایش نیز می‌تواند در ادامه همین سیاست ارزیابی شود.
۴. روسیه و چین: حمایت تلویحی و توجه به همکاری‌های نظامی
روسیه و چین که روابط استراتژیکی با ایران دارند، واکنش‌های مثبتی به این رزمایش نشان دادند. رسانه‌های روسی، به‌ویژه راشا تودی و اسپوتنیک، این رزمایش را نمایش قدرت نظامی ایران در برابر تهدیدات آمریکا و رژیم صهیونیستی توصیف کردند. چین نیز که به‌دنبال گسترش همکاری‌های نظامی و اقتصادی با ایران در قالب پیمان‌های استراتژیک است، از طریق رسانه‌های دولتی خود، به پوشش این رزمایش پرداخت و بر اهمیت حفظ امنیت مسیرهای دریایی تأکید کرد.
۵. هند: نگاه محتاطانه با توجه به منافع اقتصادی
هند به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی در منطقه، به این رزمایش با احتیاط واکنش نشان داد. با توجه به منافع اقتصادی دهلی‌نو در خلیج فارس و روابط تجاری با ایران، رسانه‌های هندی تلاش کردند پوشش متعادلی ارائه دهند. برخی تحلیلگران هندی این رزمایش را بخشی از استراتژی ایران برای تثبیت جایگاه خود در منطقه ارزیابی کردند و تأکید داشتند که دهلی‌نو باید میان روابط خود با ایران و همکاری‌های استراتژیک با آمریکا و کشورهای عربی تعادل ایجاد کند.
جمع‌بندی
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس: واکنش محتاطانه، نگرانی درباره پیامدهای امنیتی، تأکید بر گفت‌وگوهای منطقه‌ای.
ترکیه: بی‌تفاوتی نسبی، اما توجه به تغییر توازن قوا در منطقه.
پاکستان: نگاه مثبت و تأکید بر همکاری امنیتی با ایران.
روسیه و چین: حمایت تلویحی، تأکید بر همکاری‌های نظامی و امنیتی.
هند: رویکرد محتاطانه به دلیل منافع اقتصادی و فشارهای بین‌المللی.
این رزمایش نه‌تنها نمایش قدرت نظامی ایران بود، بلکه پیام‌های مختلفی به کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای ارسال کرد که بر اساس منافع ملی خود، واکنش‌های متفاوتی نشان دادند.
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ علاوه بر نمایش قدرت نظامی ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، شامل ابعاد محرمانه‌ای نیز بود که احتمالاً در آینده تأثیرات آن در معادلات امنیتی منطقه مشاهده خواهد شد.
انتهای پیام/ 381
∎