سجاد قنبری؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، هشتم اسفندماه در دومین روز از همایش بینالمللی محیط زیست و فرهنگ و تمدن اسلامی که از سوی انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی برگزار شد با بیان اینکه تخریب محیط زیست تاثیرات سوء اقتصادی و گسترش فقر و افزایش منازعات نظامی و سیاسی را به دنبال داشته است، گفت: پیامبر(ص) فرمودند از زمین حفاظت کنید زیرا مادر شماست و قرآن هم انسان را به آبادانی زمین ترغیب کرده است لذا زمین حقالناس است و دخل و تصرف بیش از حد در آن حقالناس و طبیعتا حرام است.
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری هر ساله به بحث حفاظت از طبیعت اشاره دارند از جمله اینکه فرمودند محیط زیست مسئله درجه دو نیست، افزود: در سوره آل عمران خداوند به مشاهده در طبیعت ترغیب فرموده است یا در برخی سورهها به ابعاد دیگری از آفرینش اشاره دارد؛ در سوره انفال منابع طبیعی را برای همه مردم میداند و حق خاصی برای فرد خاصی قائل نیست؛ در سوره اعراف هم به عدم اسراف در منابع اشاره دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه عدالت یا عدم زیادهروی در استفاده از طبیعت از جمله اصول مسلم در استفاده از طبیعت است، گفت: مسئولیتپذیری، ما را مسئول حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی میداند؛ در قوانین مرتبط با محیط زیست اعتدال و استفاده بهینه با تاکید بر مکتب اسلام در قوانین رعایت شده است؛ همچنین در اصل ۵۰ قانون اساسی بر این مسئله تاکید شده است.
قنبری با اشاره به بحرانهای محیط زیستی، افزود: در اسلام، انسان خلیفه خدا شناخته میشود و خلیفه خدا باید مبتنی بر دستورات الهی رفتار کند که حفظ طبیعت از جمله این دستورات است. بحث انرژیهای پاک مانند خورشیدی که امروزه رواج یافته است از جمله راهکار برون از بحرانهای زیست محیطی است.
استاد دانشگاه تبریز با بیان اینکه خداوند در آیه ۳۲ حضرت ابراهیم فرموده است؛ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ ۖ وَسَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ ۖ وَسَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهَارَ؛ خداست که آسمانها و زمین را آفرید، و از آسمان آبی نازل کرد، و برای شما به وسیله آن از محصولات و میوههای گوناگون روزی بیرون آورد، و کِشتیها را مسخّر شما قرار داد تا به فرمان او در دریا روان شوند، و نیز نهرها را مسخّر شما کرد، افزود: توسعه پایداری که در سه دهه قبل وارد ادبیات محیط زیست به صورت رسمی شده است در اسلام از قرون قبل مورد توجه بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، تصریح کرد: تاکید بر کاشت درخت از جمله موضوعات مورد توجه در اسلام بوده است و حتی پیامبر(ص) تاکید دارند اگر یک روز از عمر شما باقی باشد باز از کاشت درخت غفلت نکنید. همچنین در روایات بیان شده است که حتی اگر کنار نهر آبی هم بودید از اسراف در استفاده از منابع بپرهیزید و این نشانه اهمیت اسلام به حفظ محیط زیست به عنوان یک ارزش اخلاقی و دینی و الهی است.