سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): بیست وششمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی استان خوزستان از چهارم تا ششم دی ماه در مجتمع فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خوزستان با حضور ۸۰ قصه‌گو از شهرهای مختلف استان، در بخش‌های «سنتی و کلاسیک»، «مدرن و نوآورانه»، «پیشرفت و قهرمانان» و «ایثار و مقاومت» به اجرای قصه‌های خود پرداختند.
بهنوش بُساک‌کاظمی نویسنده، پژوهشگر و مربی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خوزستان که تجربه سال‌ها حضور در جشنواره قصه‌گویی را دارد، در این دوره جشنواره، داوری بیست و ششمین جشنواره قصه‌گویی مرحله استانی کهگلویه و بویر احمد را بر عهده دارد. او ۲۹ سال است که برای بچه‌ها در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و با عشق به کودکان قصه می‌گوید.
«بساک»، قصه‌گویی را هنری ذاتی دانسته که جذاب‌ترین واسطه تربیتی را برای کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان برقرار می‌کند و علاقه خود به قصه را اینگونه بیان می‌کند: پدرم همیشه برای فرزندانش قصه می‌گفت و مادر کتابخوانی می‌کرد و این اتفاق ریشه در کودکی‌ام دارد.
مهم‌ترین تاثیر قصه‌گویی توانمندشدن و پویایی مراکز کانون
این پژوهشگر خوزستانی، جشنواره قصه‌گویی را یکی از دلچسب‌ترین و شیرین‌ترین جشنواره‌ها برشمرد و اظهار کرد: جشنواره قصه‌گویی برای اشاعه فرهنگ کهن و غنی ایران اتفاق خوبی است که در طول این بیست‌وشش سال عمر جشنواره افتاده است و توانسته مهم‌ترین و بهترین تاثیر قصه‌گویی را بر مربیان و اعضای کانون و توانمند شدن و پویای مراکز کانون در این مسیر بگذارد. اعضایی که به سمت قصه‌گویی سوق می‌یابند، قطعاً در بیان خواسته‌هایشان موفق‌تر عمل خواهند کرد و همواره امیدمان بر این بوده که تاثیر جشنواره بر کیفیت فعالیت‌های مراکز بیافزاید.
«بساک» تاثیر برگزاری جشنواره قصه‌گویی بر ترویج فرهنگ قصه‌گویی را اینگونه توضیح داد: فرهنگ قصه‌گویی در کشور ما پیشینه‌ای چندهزارساله دارد و در کتیبه‌های کهن، از گوسان‌ها به عنوان قصه‌گویان نام برده شده که شهر به شهر، روستا به روستا می‌رفتند و قصه‌ها را سینه به سینه برای عموم مردم نقل می‌کردند. پس قصه‌گویی ریشه در صبوری فرهنگ ما دارد و برای پاسداشت و ترویج این فرهنگ ارزشمند، برگزاری رویدادهای قصه‌گویی نیاز و ضروری است.
این نویسنده خوزستانی، اصالت را مهم‌ترین ویژگی یک قصه دانست و تاکید کرد: اصالت هر قصه به اصالت قهرمان آن قصه ربط دارد و قصه‌گو نمی‌تواند قصه‌ای را که از زیر بوته به عمل آمده بگوید و هر قصه‌ای قابل نقل نیست. قصه‌گو باید مدت زمان قصه، اتفاقات، گره‌گشایی، فراز و فرودهای یک قصه و اصالت قهرمان را در بیان قصه مورد توجه قرار دهد.
قصه‌گویی ساده‌ترین ابزار و واسطه تربیتی
بساک با بیان اینکه قصه‌گویی ساده‌ترین ابزار و واسطه تربیتی است، اظهار کرد: قصه‌ها سرشار از پندهای اخلاقی هستند و به دلیل همذات‌پنداری در قصه‌گویی، کودک، خودش را به جای شخصیت قهرمان قصه می‌گذارد و بهبود رفتاری اتفاق می‌افتد. مسیری که برای شخصیت‌ها در قصه تعریف می‌شود خودش تجربه‌های نزیسته را به کودکان یاد می‌دهد. قصه «یک جعبه پر از دروغ»، به من کمک کرد که به مخاطبانم یاد بدهم دروغ اعتبار آدم را از بین می‌برد و اعتماد را به صفر می‌رساند و می‌شویم چوپان دروغ‌گو. داستان پسری که دروغ بسیار می‌گوید تا تکالیفش را انجام ندهد. قصه‌ها، حقیقت زندگی هستند. پس با بیان قصه‌ها فرزندان‌مان را با حقایق آشنا کنیم و خداوند در قرآن بهترین قصه‌ها را برای هدایت انسان‌ها آورده است.
قصه‌ها همان زندگی ما هستند
نویسنده کتاب از «زون گشون تا پاگشون» ادامه داد: قصه‌ها همان زندگی ما هستند. گاهی فانتزی، گاهی فولکلور و گاهی هم از زبان حیوانات بیان می‌شوند. کودکان قصه را به درستی می‌شنوند و با اتفاقات، فراز و فرودهای قصه و شخصیت‌های آن احساس همدردی می‌کنند و همین عامل باعث می‌شود به مرور زمان و با شنیدن دیگر قصه‌ها بتوانند احساسات‌شان را به درستی بیان کنند و نیز متقابلاً دیگران آن‌ها را درک کنند. به طور مثال قصه «قیافه‌های بامزه» که احساسات نقش اصلی قصه را در موقعیت‌های مختلف نشان می‌دهد تجربه بسیار ارزشمندی برای بچه‌ها در شناخت احساسات و خود من به عنوان قصه‌گو بوده است.
وی درپاسخ به اینکه آیا قصه‌گویی می‌تواند به عنوان یک ابزار آموزشی موثر قرار بگیرد؟ گفت: قصه‌گویی زمان اتفاق می‌افتد که قصه‌گو، قصه بگوید و مخاطب قصه را بشنود. اینجاست که حس شنیداری قصه شنو تقویت می‌شود و وقتی کودک یا مخاطب خوب بشنود، می‌تواند خوب تکرار کند و فن بیان اینگونه تقویت می‌شود. قصه‌گو در هنگام اجرای قصه‌گویی با پرسش کردن از بچه‌ها و مخاطبان، هم توجه آن‌ها را به قصه جلب می‌کند و هم از کسانی که کمروتر هستند سوال می‌پرسد تا آن‌ها را به صحبت‌کردن تشویق کند. عدم برقرار ارتباط، گاهی به کم‌رویی و در برخی مواقع به ندانستن چگونگی برقرای ارتباط برمی‌گردد.
وی در بخش دیگر سخنان خود با نگاه به داوری جشنواره، اذعان کرد: داوری، کار سخت و حساسی است، خصوصاً داوری جشنواره قصه‌گویی و البته یک نکته بسیار قابل توجه است که نتایج در جشنواره‌ها حاصل تیم داوری است. شیرینی انتخاب‌های جشنواره وقتی چندین برابر می‌شود که داوران مراحل بالاتر، از جمله ملی و بین‌المللی نیز، قصه‌گویی را انتخاب می‌کنند که ما قبلاً در تیم داوری استانی یا منطقه‌ای او را انتخاب کرده بودیم.
پیوند قصه‌گویی از مادری تا مربی و تاثیر عمیق شغلی
این مربی کانون پرورش فکری خوزستان درباره آینده قصه‌گویی در کانون پرورش فکری و تغییرات در این حوزه بیان کرد: قصه‌گویی رشد کیفی قابل قبولی نه تنها در سطح مراکز کانون بلکه در سطح جامعه داشته و گرایش به این فعل ارزشمند به علت اشاعه آن است و قصه‌گویی با همه چیز پیوند دارد؛ از مادری‌کردن گرفته تا مربی‌بودن و هر شغلی که در ذهن‌تان بیاید، با قصه تاثیر عمیق‌تری بر مخاطب خود خواهد داشت.
∎