به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ تمامی محصولات موجود در بازار، دارای طرح اصلی و نمونه اولیه هستند و بر اساس الگویی خاص ساخته می شوند. این الگو طرح صنعتی نام دارد و هر فردی که یک طرح صنعتی را خلق کرده باشد، مالکیت معنوی آن را در اختیار خواهد داشت. برای اینکه مالکیت معنوی یک طرح ماهیت قانونی پیدا کند، مالک آن باید برای ثبت طرح صنعتی اقدام کند. فقط در صورت ثبت طرح های صنعتی است که قانون برای مخترع آن ها حقوق مالکیت در نظر می گیرد و برای جلوگیری از کلاهبرداری اشخاص غیر، محدودیت هایی را اعمال می کند.
مهم ترین ویژگی ها و شرایط یک طرح صنعتی برای اخذ حق مالکیت آن
هر آنچه مربوط به ظاهر فیزیکی و شکل یک کالا یا محصول باشد، طرح صنعتی نامیده می شود. بر اساس قانون مالکیت معنوی، فقط طرح هایی اجازه ثبت شدن دارند که اصیل و جدید باشند. برخی از افراد تصور می کنند که منظور از جدید بودن یک طرح صنعتی، این است که شبیه به آن وجود نداشت باشد؛ اما این فکر نادرست است.
بسیاری از طرح های صنعتی که امروزه به ثبت می رسند، مدل های قبلی یا نمونه هایی شناخته شده شبیه به آن ها وجود دارند که نه تنها به ثبت رسیده اند؛ بلکه در میان مردم شهرت دارند. در حقیقت یک طرح صنعتی می تواند تغییر یافته دیگر طرح ها و نمونه های موجود در بازار باشد؛ البته به شرطی که میزان تغییرات ایجاد شده در طرح به اندازه ای باشد که مدل نهایی، تفاوت های زیادی با نمونه اولیه داشته باشد.
اصالت درباره طرح های صنعتی به این معنا است که یک طرح نباید مغایرتی با فرهنگ جامعه ایران و قوانین جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. از دیگر ویژگی هایی که باعث اصیل بودن یک طرح می شود و به مخترع آن اجازه ثبت طرح صنعتی را می دهد، جذاب بودن طرح برای مردم و کاربران است.
طرح های صنعتی بر اساس ویژگی های ظاهری قضاوت می شوند؛ در نتیجه تمامی طرح ها باید قابل رؤیت باشند. از دیگر ویژگی هایی که یک طرح متقاضی ثبت به آن نیاز دارد، ثابت بودن مشخصات ظاهری است. ویژگی های ظاهری یک طرح نباید با گذر زمان تغییر کند یا دچار دگرگونی شود.
شرایط ثبت طرح صنعتی با کمترین هزینه
مراحل به ثبت رساندن طرح صنعتی در داخل کشور
اداره مالکیت معنوی سازمانی است که وظیفه ثبت طرح صنعتی را بر عهده دارد. تمامی مراحل ارائه درخواست برای ثبت شدن یک طرح صنعتی، اینترنتی و از طریق سامانه https://iripo.ssaa.ir/ انجام می شوند. متقاضیان باید فرم درخواست، اظهارنامه، تصاویر طرح صنعتی و دیگر مدارک خواسته شده را در این سامانه بارگذاری کنند. توصیه می شود که مراحل بارگذاری مدارک در سامانه توسط یک کارشناس حقیقی با تجربه و حرفه ای انجام شود. در این صورت اگر مدارک مشکلی داشته باشند، پیش از بارگذاری مشخص می شوند.
شرکت نستوه با دو دهه تجربه در زمینه خدمات اداری، کارشناسانی با سابقه دارد که خدمات مشاوره ثبت طرح صنعتی را ارائه می کنند. دریافت مشاوره از شرکت نستوه آسان است و برای این کار فقط باید وارد سایت نستوه شوید. بعد از ورود به سایت، فرم ثبت درخواست را پر کنید تا کارشناسان نستوه در کوتاه ترین زمان ممکن با شما تماس بگیرند.
از مزیت های دریافت مشاوره از کارشناسان شرکت نستوه، همراهی یک فرد دلسوز و ماهر در تمامی مراحل ثبت کردن طرح های صنعتی است. کارشناسان نستوه از مراحل اولیه ثبت درخواست در سامانه و آماده سازی مدارک تا مرحله نهایی که اخذ گواهی حق مالکیت معنوی طرح صنعتی است، در کنار شما خواهند بود.
شرایط ثبت کردن طرح های صنعتی خارج از کشور
هدف از ثبت طرح صنعتی انحصاری نگه داشتن طرح است. به همین دلیل مالک معنوی طرح می تواند برای ثبت آن خارج از مرزهای کشور نیز اقدام کند. ثبت شدن یک طرح صنعتی خارج از کشور سه حالت دارد. در حالت اول متقاضی می تواند یک کشور را برای ثبت کردن طرح انتخاب کند و با کمک یک وکیل حرفه ای و با تجربه، طرح را در آن کشور به ثبت برساند. این مورد برای افرادی که تمایل به مهاجرت دارند، مناسب است.
در حالت دوم مالک معنوی یک طرح صنعتی می تواند برای ثبت منطقه ای اقدام کند. برخی از کشورها عضو معاهده همکاری منطقه ای هستند؛ بنابراین اگر طرح صنعتی در یکی از این کشورها به ثبت برسد، در سایر کشورهای عضو معاهده نیز اعتبار دارد و از حقوق قانونی برخوردار خواهد بود. سومین و آخرین حالت ثبت بین المللی است. سازمان جهانی مالکیت معنوی به عنوان مرجع ثبت بین المللی طرح های صنعتی شناخته می شود و درخواست باید به این سازمان فرستاده شود.
ثبت طرح صنعتی در داخل و خارج از کشور
مدارک لازم برای ثبت کردن یک طرح صنعتی
مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول مدارک شخصی و هویت مالک طرح هستند. اشخاص حقیقی باید مدارک شناسایی مانند کپی کارت ملی و کپی شناسنامه را ارائه دهند. کپی مدارک باید برابر اصل شده باشد تا مورد تأیید قرار بگیرد. اشخاص حقوقی باید اطلاعات شرکت مانند آگهی تأسیس و آگهی ثبت آخرین تغییرات (در صورت وجود) را ارائه دهند. سایر مدارک لازم در فهرست زیر آورده شده اند:
- تعداد 5 نمونه از تصویر گرافیکی یا طرح رسم شده یا شکلی از طرح صنعتی (تفاوتی نمی کند که یک طرح صنعتی دو بعدی یا سه بعدی باشد. در هر صورت 5 نمونه از طرح نیاز خواهد بود.)
- اسکنی از درخواست کتبی متقاضی ثبت طرح صنعتی
- رسید اظهارنامه
- مدارک نمایندگی در صورتی که طرح صنعتی در اختیار نماینده قانونی قرار دارد.
توجه داشته باشید که در برگه درخواست ثبت کردن طرح صنعتی، شما باید نامی برای طرح خود انتخاب کنید. نام انتخابی شما باید متناسب با طرح و تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران باشد. در صورتی که هنوز نامی برای طرح خود انتخاب نکرده اید، در برگه درخواست ثبت کردن طرح صنعتی باید به جای نام طرح، نام خودتان (مالک طرح) را بنویسید.
اگر بیشتر از یک طرح صنعتی دارید و قصد دارید که در یک مرحله همه طرح ها را به ثبت برسانید، باید رسید مربوط به پرداخت هزینه های اضافی اظهارنامه را در کنار رسید اظهارنامه ارائه دهید. در کنار اظهارنامه باید مدارک مربوط به حق تقدم را ارائه دهید.
مشخصات فنی عکس های ارسالی برای ثبت کردن یک طرح صنعتی
هر 5 عکسی که برای ثبت طرح صنعتی آماده می شوند، باید رنگی باشند تا تمامی بخش های طرح قابل رؤیت باشد. پس زمینه طرح محصول یا کالا باید سفید رنگ و کاملاً مجزا از طرح اصلی باشد. حداکثر سایز مجاز برای تصاویر اسکن شده A4 است و تصویر طرح باید به صورت عمودی روی برگه A4 درج شده باشد.
حداکثر سایز مجاز برای بارگذاری تصاویر در سایت، 500 کیلو بایت خواهد بود. اگر عکس ها حجم بیشتری دارند، باید بدون افت کیفیت از حجم آن ها کاسته شود. عکس هایی که تار و ناواضح باشند یا جزئیات طرح صنعتی در آن ها مشخص نباشد، رد می شوند و باعث رد شدن درخواست ثبت کردن طرح صنعتی خواهند شد.
خود افشایی نکنید تا طرح شما محفوظ باقی بماند
یکی از بزرگ ترین مشکلات و معضلاتی که مالکان طرح های صنعتی با آن مواجه هستند، افشای طرح پیش از ثبت شدن است. تا زمانی که مالکیت معنوی یک طرح ثبت نشده باشد، به فرد خاصی تعلق ندارد و هر کسی که آن ایده را به ثبت برساند، مالک آن خواهد بود. در نتیجه اگر هنوز برای ثبت طرح صنعتی اقدام نکرده اید، باید مراقب آن باشید.
امکان دارد به دلیل ذوق و علاقه تمایل داشته باشید که طرح خود را به بستگان یا خویشاوندان نشان دهید؛ اما این کار طرح صنعتی شما را در معرض سرقت قرار می دهد. اگر فردی فعال در شبکه های اجتماعی هستید، به هیچ عنوان پیش از ثبت کردن طرح صنعتی خود، آن را در معرض نمایش قرار ندهید. گاهی برخی افراد به شما توصیه می کنند که با نمایش طرح یک محصول پیش از به ثبت رسیدن آن، برای کالا مشتری جذب کنید.
توجه داشته باشید که این کار طرح صنعتی شما را در اختیار سایرین قرار می دهد. بر اساس قانون مالکیت معنوی اگر فردی پیش از شما برای ثبت طرح صنعتی اقدام کرده باشد، مالکیت آن را در اختیار خواهد داشت و شما دیگر مجاز به ثبت آن طرح نخواهید بود. به همین دلیل به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی طرح را برای عموم افشا نکنید.
خدمات مشاوره برای ثبت کردن انواع طرح های صنعتی
شرایط واگذاری طرح صنعتی به اشخاص غیر
هدف ثبت طرح صنعتی جلوگیری از سوءاستفاده کلاهبرداران از طرح یا جلوگیری از کپی کردن دیگران از طرح یک کالا یا محصول خواهد بود. با این حال در برخی شرایط مالک معنوی طرح تمایلی به استفاده عمومی از آن ندارد یا شرایط لازم برای عملی کردن طرح برای او فراهم نیست. در این شرایط مالک طرح صنعتی می تواند به دو روش، طرح را در اختیار دیگران قرار دهد تا از آن استفاده کنند.
در روش اول که به آن واگذاری امتیاز طرح صنعتی گفته می شود، مالک یک طرح می تواند آن را به شرکت ها یا اشخاص دیگر اجاره دهد. در این صورت نه تنها مالکیت معنوی طرح را در اختیار دارد؛ بلکه می تواند سود مناسبی را از طریق اجاره دادن آن دریافت کند و به کسب درآمد برسد. در روش دوم، مالک طرح صنعتی از تمامی امتیازات ثبت آن دست می کشد و مالکیت معنوی طرح را می فروشد. بعد از فروش، فرد خریدار مالک جدید طرح صنعتی خواهد بود و مالک اولیه هیچ حقی روی آن نخواهد داشت.
مدت زمان لازم برای دریافت حق مالکیت معنوی طرح صنعتی
زمان مشخصی برای تأیید درخواست ثبت طرح صنعتی وجود ندارد و عوامل زیادی روی مدت زمان تأیید یا رد شدن درخواست ثبت طرح اثر دارند. یکی از مهم ترین عوامل اثر گذار، نوع طرح ارائه شده است. هر چه طرح پیچیدگی بیشتری داشته باشد، زمان بیشتری برای بررسی نیاز خواهد داشت. بعد از آن تعداد افرادی که از قبل در صف بررسی درخواست ثبت شدن طرح صنعتی هستند، مؤثر خواهد بود.
بعد از اینکه طرح صنعتی توسط کارشناسان اداره مالکیت معنوی کشور بررسی و تأیید می شود، زمانی برای اعتراض به طرح در نظر گرفته می شود. در این زمان طرح صنعتی در روزنامه رسمی کشور ثبت می شود و افرادی که طرح را مشابه طرح خود می دانند، مجاز به ثبت اعتراض خواهند بود. در نتیجه تعداد افرادی که به یک طرح صنعتی اعتراض دارند، روی مدت زمان ثبت شدن آن اثر می گذارند. در مجموع حدود 6 ماه زمان برای ثبت شدن یک طرح صنعتی نیاز خواهد بود.
با خدمات نستوه دیگر نیازی نیست نگران ثبت طرح صنعتی باشید!
پرورش ایده های خلاقانه و به مرحله اجرا در آوردن آن ها آسان نیست. به همین دلیل زمانی که موفق می شویم یک ایده ذهنی را تا اندازه ای پرورش دهیم که به مرحله اجرا در بیاید، برای ما اهمیت دارد که دیگران اجازه استفاده از آن را نداشته باشند. قانون برای حمایت از طرح های صنعتی و ایده های فکری صنعتگران، شرایطی را در نظر گرفته است تا هر فرد امکان ثبت طرح صنعتی و در اختیار گرفتن مالکیت معنوی آن را داشته باشد.
با وجود حمایت قانون، برخی از افراد هستند که برای ثبت کردن طرح های صنعتی دچار مشکل می شوند و دانش کافی یا مدارک لازم برای اثبات مالکیت طرح صنعتی را در اختیار ندارند. اگر شما نیز از آن دسته افرادی هستید که یک طرح صنعتی خلاقانه دارید؛ اما نمی دانید که چطور و چگونه باید برای ثبت آن اقدام کنید؛ یا برای آماده سازی مدارک مورد نیاز و اثبات یکتا بودن طرح صنعتی خود دچار مشکل شده اید، باید از خدمات مشاوره استفاده کنید.
شرکت نستوه سال ها تجربه در زمینه ارائه خدمات مشاوره برای ثبت کردن طرح های صنعتی دارد. مشاوران و کارشناسان شرکت نستوه گروهی مجرب و حرفه ای هستند که خدمات مشاوره ثبت طرح صنعتی را برای متقاضیان در نظر گرفته اند. برای دریافت مشاوره یا کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه و روند ثبت کردن طرح های صنعتی، به سایت شرکت نستوه مراجعه کنید.