به گزارش «تابناک» به نقل از پایگاه خبری اسب بخار، گیربکس دو کلاچه (Dual-Clutch Transmission) یا به اختصار DCT، یک سیستم انتقال قدرت پیشرفته است که در بسیاری از خودروهای مدرن قرار می‌گیرد. این سیستم به‌طور معمول ترکیبی از دو کلاچ جداگانه برای تعویض دنده‌ها استفاده می‌کند؛ یکی برای دنده‌های فرد و دیگری برای دنده‌های زوج. هدف این سیستم بهبود عملکرد خودرو، کاهش مصرف سوخت و افزایش راحتی در رانندگی است.
مزایای گیربکس دو کلاچه (DCT)
تعویض دنده سریع‌تر و روان‌تر
یکی از مهم‌ترین مزایای گیربکس دو کلاچه، سرعت بالای تعویض دنده‌ها است. این سیستم به دلیل استفاده از دو کلاچ مستقل برای دنده‌های فرد و زوج، می‌تواند دنده‌ها را در عرض چند میلی‌ثانیه تعویض کند. این ویژگی باعث می‌شود تا خودرو شتاب بهتری داشته باشد و عملکرد موتور بهینه‌تر شود. این امر به‌ویژه در خودروهای اسپرت یا هنگام رانندگی در جاده‌های پر پیچ‌وخم محسوس است.
مصرف سوخت پایین‌تر
در مقایسه با گیربکس‌های اتوماتیک سنتی، گیربکس دو کلاچه معمولاً عملکرد بهتری در انتقال قدرت به چرخ‌ها دارد و می‌تواند مصرف سوخت را کاهش دهد. این سیستم به دلیل تعویض دنده‌های سریع و دقیق‌تر، می‌تواند به طور مؤثری از قدرت موتور استفاده کند.
عملکرد بهینه‌تر در شتاب‌گیری
به دلیل تعویض دنده‌های سریع و بدون وقفه، خودروهای دارای گیربکس دو کلاچه می‌توانند شتاب‌گیری بهتری داشته باشند. این ویژگی در خودروهای اسپرت اهمیت زیادی دارد.
افزایش عمر موتور و انتقال قدرت
در گیربکس دو کلاچه، انتقال نیرو به موتور به‌صورت نرم و بدون وقفه انجام می‌شود که این امر می‌تواند به کاهش فشار بر موتور و سیستم انتقال قدرت منجر شود و عمر این قطعات را افزایش دهد.
معایب گیربکس دو کلاچه (DCT)
هزینه بالاتر تعمیرات
یکی از معایب مهم گیربکس دو کلاچه، هزینه بالای تعمیرات و نگهداری آن است. سیستم‌های دو کلاچه پیچیده‌تر از گیربکس‌های دستی یا اتوماتیک معمولی هستند و در صورت بروز مشکل، تعمیرات آن می‌تواند گران‌قیمت باشد.
عملکرد ضعیف در ترافیک‌های سنگین
در ترافیک‌های شهری یا در شرایط حرکت آهسته، گیربکس‌های دو کلاچه ممکن است به خوبی عمل نکنند. در این شرایط، سیستم ممکن است دچار لرزش، کندی در تعویض دنده و یا پاسخ ضعیف به پدال گاز شود که می‌تواند تجربه رانندگی را ناخوشایند کند. علاوه بر این به دلیل تعویض دنده‌های بین دنده یک و دنده دو به صورت متداول ممکن است این سیستم بیش از دیگر سیستم‌های انتقال قدرت داغ شود.
سختی در حرکت در شرایط خاص
در برخی از خودروهای مجهز به گیربکس دو کلاچه، در هنگام شروع حرکت در سربالایی یا در شرایط خاص، ممکن است خودرو کمی لرزش یا توقف در تغییر دنده‌ها را تجربه کند که این می‌تواند برای راننده ناآشنا با سیستم، مشکل‌ساز باشد.
کاهش راحتی در برخی شرایط رانندگی
گیربکس دو کلاچه معمولاً در شرایطی که راننده نیاز به تغییرات ناگهانی در سرعت و دنده دارد (مانند در جاده‌های کوهستانی)، ممکن است عملکردی شبیه به گیربکس دستی نشان دهد و همین امر می‌تواند کمی ناهماهنگ باشد.
محدودیت در توان انتقال قدرت
این سیستم ممکن است در خودروهای با موتورهای بسیار قدرتمند (مثلاً خودروهای فوق اسپرت) نیاز به نسخه‌های خاص‌تری از گیربکس دو کلاچه داشته باشد که می‌تواند هزینه‌بر و پیچیده باشد.
نکات مهم برای رانندگی با خودروهای دارای گیربکس دو کلاچه
شروع حرکت در ترافیک
در شرایط ترافیک سنگین، ممکن است احساس کنید که گیربکس دو کلاچه به‌درستی عمل نمی‌کند. برای مقابله با این مشکل، بهتر است از حالت‌های ویژه‌ای که برای رانندگی در ترافیک طراحی شده‌اند، استفاده کنید (مانند حالت ترافیک یا حالت شهر در برخی خودروها یا قرار دادن گیربکس در حالت دستی و قرار دادن در دنده یک به صورت دستی).
همچنین در برخی موارد گفته می‌شود که اگر راننده در حین رانندگی با خودروی مجهز به گیربکس دوکلاچه فقط از دنده درایو استفاده کند و در توقفات طولانی مدت خودرو را خلاص نکند، در حقیقت خودرو در حالت نیمه کلاچ قرار می‌گیرد و باعث افت گشتاور شده و فشار زیادی به کلاچ خودرو وارد شده و باعث افزایش دمای کلاچ می‌شود.
حرکت در سربالایی‌ها
در هنگام حرکت در سربالایی‌ها، از توقف در حالت نیم‌کلاچ خودداری کنید. معمولاً گیربکس دو کلاچه به‌خوبی از حالت توقف و حرکت دوباره برمی‌آید، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به کمی صبر و استفاده از پدال ترمز داشته باشید؛ چرا که در برخی از مدل‌های گیربکس ۲ کلاچه، هنگام ایست کامل، خودرو خلاص می‌شود و ممکن است اگر برای گاز دادن سریع عمل نکنید، خودرو به عقب رانده شود. در این شرایط بهتر است که گزینه اوتوهلد خودرو را روشن کنید و در صورت عدم وجود این آپشن، بلافاصله پس از رها کردن ترمز، پدال گاز را بفشارید.
رانندگی اسپرت
در شرایط رانندگی اسپرت و شتاب‌گیری بالا، از دنده پشت فرمان (پدل شیفتر) استفاده کنید. این کار باعث می‌شود تا گیربکس دو کلاچه بهترین عملکرد خود را نشان دهد و تجربه رانندگی سریع‌تر و هیجان‌انگیزتری داشته باشید و این در شرایطی است که در صورت عدم استفاده از پدل شیفتر ممکن است گیربکس عملکرد مطلوبی نداشته باشد و نتوانید شتاب مورد توجه را از خودرو دریافت کنید.
احتیاط در تعویض دنده در شرایط خاص
در هنگام رانندگی در جاده‌های پر پیچ‌وخم، گیربکس دو کلاچه ممکن است نیاز به تعویض دنده‌ها در زمان دقیق داشته باشد. در این شرایط، بهتر است به‌طور ملایم گاز دهید تا از لرزش‌های غیرمنتظره یا تعویض دنده نامناسب جلوگیری شود.
آشنایی با سیستم
پیش از شروع به رانندگی با خودروی مجهز به گیربکس دو کلاچه، آشنایی کامل با عملکرد و ویژگی‌های سیستم ضروری است. درک صحیح از نحوه عملکرد آن، مخصوصاً در مواقع نیاز به تعویض دنده یا تغییر شرایط رانندگی، می‌تواند تجربه رانندگی را بسیار بهبود بخشد.
این در حالی است که هم‌اکنون بسیاری از خودروهای وارداتی به گیربکس‌های دوکلاچه مجهز شده‌اند و بر این اساس اگر متقاضی این خودروها هستید باید به نکات مربوط به رانندگی با خودروهای دارای این نوع گیربکس آشنا شوید تا از خرابی گیربکس دوکلاچه خودروی خود جلوگیری کنید؛ چرا که این نوع از سیستم انتقال قدرت در صورت خرابی هزینه‌های زیادی برای تعمیر به همراه خواهند داشت.
تعویض روغن گیربکس‌های دو کلاچه
تعویض روغن گیربکس‌های دو کلاچه (DCT) به دلیل پیچیدگی و حساسیت این سیستم‌ها، نیازمند دقت و توجه خاص است. گیربکس‌های دوکلاچه برای عملکرد بهینه به روغن مخصوصی نیاز دارند که وظیفه آن کاهش اصطکاک، خنک‌سازی و انتقال نیرو به درستی است.
بهترین منبع برای تعیین زمان دقیق تعویض روغن گیربکس دوکلاچه، دفترچه راهنمای خودرو است. تولیدکنندگان مختلف خودرو، زمان‌بندی متفاوتی برای تعویض روغن گیربکس‌های DCT دارند. در برخی از خودروها، روغن گیربکس نیاز به تعویض در فواصل مشخص (مثلاً هر ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر) دارد. در حالی که در برخی مدل‌ها ممکن است این فواصل بیشتر یا کمتر باشد.
۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر
به‌طور کلی، برای اکثر خودروهای مجهز به گیربکس دوکلاچه، توصیه می‌شود که روغن گیربکس هر ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر یا هر ۲ تا ۴ سال یکبار تعویض شود. این مدت ممکن است بسته به شرایط رانندگی (مثل رانندگی در ترافیک سنگین یا شرایط دشوار) متفاوت باشد.
در صورت بروز مشکلات گیربکس اگر متوجه علائمی مثل تعویض دنده‌های ناگهانی، لرزش در هنگام تعویض دنده، صدای غیرعادی یا مشکلات در عملکرد سیستم گیربکس شدید، احتمالاً نیاز به تعویض روغن گیربکس وجود دارد. این مشکلات می‌توانند ناشی از فرسودگی یا آلودگی روغن گیربکس باشند که عملکرد صحیح سیستم را مختل می‌کنند.
رانندگی در شرایط دشوار
اگر معمولاً در شرایط سخت رانندگی می‌کنید، مثل ترافیک سنگین، مسیرهای کوهستانی یا در دمای بسیار بالا یا پایین، بهتر است تعویض روغن گیربکس را زودتر از موعد توصیه شده انجام دهید. این شرایط باعث افزایش فشار و دمای روغن گیربکس می‌شود و ممکن است منجر به تجزیه سریع‌تر روغن و کاهش عمر آن شود.
به طور کلی، بهترین زمان برای تعویض روغن گیربکس دوکلاچه به توصیه سازنده خودرو بستگی دارد و معمولاً هر ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر یا هر ۲ تا ۴ سال یکبار است. با این حال، باید به علائم عملکردی گیربکس نیز توجه کنید و در صورت بروز مشکلات، به سرعت روغن گیربکس را تعویض کنید.
در نهایت می‌توان گفت که رانندگی با خودروهای دارای گیربکس دو کلاچه مزایایی از جمله شتاب بهتر، تعویض دنده سریع‌تر و مصرف سوخت کمتر دارد. با این حال، معایبی مانند هزینه بالای تعمیرات، عملکرد ضعیف در ترافیک‌های سنگین و مشکلاتی در شرایط خاص نیز وجود دارد. راننده باید با آگاهی از ویژگی‌های خاص این سیستم، نحوه استفاده صحیح از آن را بیاموزد تا از تجربه رانندگی خود به بهترین نحو بهره‌مند شود و از بروز هزینه‌های گزاف تعمیر گیربکس‌های ۲ کلاچه جلوگیری کند.