الهه جعفرزاده: به تازگی مقاله‌ای در وب‌سایت اکونومیست منتشر شده که نشان می‌دهد سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) تقریباً از افزودنی‌های موجود در مواد غذایی تولیدشده در ایالات متحده بی‌اطلاع است و حتی برچسب‌گذاری مؤثری در پشت محصولات خوراکی، به منظور حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و آگاهی‌بخشی به آنها در این‌باره، اعمال نمی‌کند.
بر همین مبنا، گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد «نزدیک ۵۰۰۰ نوع ماده شیمیایی ناشناخته از سوی کارخانه‌های تولید مواد غذایی در امریکا، بدون نظارت و اطلاع سازمان غذا و دارو، به محصولات غذایی افزوده می‌شود.»
به‌کارگیری و استفاده از این مواد، به ویژه در صنعت غذا و دارو، در اروپا ممنوع است؛ اما تشخیص سلامت این مواد در امریکا به صورت قانونی به خود تولیدکنندگان محول شده و این در حالی است که بسیاری از این ترکیبات سرطان‌زا و عامل امراض مزمن هستند.
این مقاله به ترکیبات شیمیایی خاصی اشاره نکرده و به صورت کلی از حدود ۵۰۰۰ ماده شیمیایی ناشناخته صحبت به میان آورده است، اما برخی از پست‌های منتشرشده در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) به ترکیبات خاصی اشاره کرده‌اند که ممکن است در زمره این مواد قرار گیرند:
- بوتیل هیدروکینون (TBHQ): برای نگهداری نودل‌های فوری استفاده می‌شود و مصرف آن می‌تواند باعث بیماری، ضعیف شدن اندام‌ها، افزایش خطر تومورها و سرطان‌ها شود.
- بنزوآت سدیم، اسید بنزوئیک، نیتریت سدیم، دی اسید گوگرد، سوربات سدیم و سوربات پتاسیم: به عنوان نگهدارنده‌های شیمیایی در مواد غذایی استفاده می‌شوند که برخی از آنها مضر شناخته شده‌اند.
چرا FDA نظارت دقیقی در این زمینه انجام نمی‌دهد؟
با استناد به بررسی‌های انجام‌شده می‌توان گفت در کشورهای امریکایی، این شرکت‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند که کدام افزودنی‌های غذایی بی‌خطر هستند و سازمان غذا و دارو عملاً در این حوزه دخالت و نظارتی ندارد. در واقع یکی از قوانین وضع‌شده در حوزه غذا و دارو طی چند دهه اخیر، به صنایع غذایی اجازه می‌دهد تا خودشان ایمنی و سلامت مواد افزودنی را تشخیص دهند.
این قانون که با عنوان «Generally recognized as safe» و با نام اختصاری «GRAS» شناخته می‌شود، این مجوز را به تولیدکنندگان مواد غذایی می‌دهد که ترکیبات جدید و حتی ناشناخته را بدون به اشتراک گذاشتن اطلاعات سلامتی و بهداشتی آنها با سازمان غذا و دارو، به مواد غذایی اضافه کنند.
عبارت فوق به معنای «به طورکلی ایمن شناخته‌شده» است. این قانون توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به رسمیت شناخته شده و به موادی اشاره دارد که بر اساس تجربه علمی معتبر یا سابقه طولانی مصرف، بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند.
اما چرا این موضوع اینقدر مهم است: بدون نظارت FDA، ممکن است مواد شیمیایی مضر به غذاهای روزمره اضافه شود که سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد. از همین رو به مقررات شفافی جهت اطمینان از ایمنی و سالم بودن این افزودنی‌ها، به ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر و حساس مانند کودکان و زنان باردار، نیاز است.
هم‌چنین در آگوست ۲۰۲۴ مقاله‌ای هم در وب‌سایت Food Safety News منتشر شده که به مسئله نظارت بر افزودنی‌های غذایی و مواد شیمیایی مورد استفاده در مواد غذایی در ایالات متحده می‌پردازد. در این مقاله، عملکرد سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در مورد شناسایی و نظارت بر این مواد شیمیایی مورد نقد قرار گرفته است.
موارد کلیدی که در مقاله به آنها اشاره شده عبارتند از:
- نگرانی‌ها در مورد افزودنی‌های ناشناخته و بعضاً شیمیایی: ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا، ایلینوی و نیویورک نسبت به ایمنی برخی افزودنی‌های شیمیایی در مواد غذایی ابراز نگرانی کرده‌اند.
- عدم شفافیت و نظارت: مقاله به این نکته اشاره می‌کند که FDA اطلاعات کامل و دقیقی از مواد شیمیایی‌ای که به محصولات غذایی اضافه می‌شوند، ندارد. این مسئله به مشکلاتی در زمینه نظارت و اطمینان از سلامت مواد غذایی منجر شده است.
- نقش قانونگذاران ایالتی: با توجه به اقدامات ناکافی از سوی FDA، قانونگذاران ایالتی به دنبال وضع قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌تری در مورد استفاده از افزودنی‌ها و مواد شیمیایی در مواد غذایی هستند.
- ارزیابی خطر و سلامت عمومی: مقاله به اهمیت ارزیابی خطر و عوارض این مواد بر سلامت عمومی اشاره می‌کند و اینکه چگونه نظارت ناقص و دانش ناکافی در این زمینه می‌تواند به خطرات بهداشتی منجر شود.
- درخواست برای اصلاحات: طبق این مقاله، سیستم نظارتی FDA نیاز به اصلاحاتی دارد تا از سلامت مواد غذایی و اطلاعات شفاف در مورد ترکیبات شیمیایی مصرفی اطمینان حاصل شود.
منابع:
۴۷۲۳۲
∎