شانزدهمین دوره همایش بین‌المللی بانوان قرآن‌پژوه، دی‌ماه سال جاری، مصادف با ایام ولادت با سعادت حضرت فاطمه زهرا (س) با توجه به اتفاقات اخیر منطقه با محوریت جبهه مقاومت، اختصاص به بانوان قرآنی این حوزه دارد و منتخبان از کشور‌هایی نظیر فلسطین، لبنان، عراق، یمن و سوریه انتخاب می‌شوند. طی برگزاری شانزدهمین دوره همایش بانوان قرآن‌پژوه از بانوان فعال در عرصه‌های قرآنی در بخش‌های پژوهش، هنری و قاریان و حافظان تجلیل می‌شود.
رضوان جلالی‌فر، بانوی قرآن‌پژوه کشور از جمله این بانوان است. او که دانش‌آموخته دکترای علوم قرآن و حدیث است، در کنار تحصیلات آکادمیک خود، به امر قرآن کریم نیز پرداخته و رتبه‌های فراوانی را در مسابقات مختلف قرآنی به دست آورده است. طی گفت‌وگویی بیشتر با او آشنا می‌شویم.
ایکنا ـ ابتدا خودتان را معرفی کنید و در ادامه در مورد سوابق فعالیت‌های قرآنی خود توضیح دهید.
رضوان جلالی‌فر، متولد بهمن‌ماه ۱۳۶۱ هستم و فعالیت قرآنی خود را تقریبا از شش سالگی با قرائت تقلیدی از مرحوم استاد عبدالباسط آغاز کردم. از دوران متوسطه به صورت جدی وارد عرصه قرآنی شده و ضمن آشنایی با استاد فلاحتی، مدرس قرائت قرآن کریم، قرائت قرآن را با ممارست فراوان دنبال کردم. در مجموع، فعالیت‌های قرآنی بنده در دو عرصه تعریف می‌شود که اولین حوزه آن شامل تخصص در زمینه قرائت قرآن کریم است. در زمینه حفظ قرآن نیز فعالیت‌هایی داشتم، اما تخصص اصلی من قرائت قرآن است. در حال حاضر نیز مدرس، داور و قاری قرآن کریم هستم. سال ۸۸ بود که رتبه برتر مسابقات ملی دانشجویان و مسابقات قرآن اوقاف را کسب کرده و در ادامه نیز تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان قرار گرفتم. از سال ۸۴ نیز به توفیق الهی موفق به راه‌اندازی جلسه قرآن ثابت شهری در خیابان شاه عباسی کرج شده و شاگردان زیادی را تربیت کرده‌ام که امروز موفق به کسب رتبه‌های کشوری و استانی شده‌اند.
در این جلسه به مباحث مختلف قرآنی از جمله رشته‌های ترتیل و تحقیق آیات قرآن کریم پرداخته و ضمن ایجاد زمینه برای نخبه‌پروری قرآنی، به صورت عمومی نیز به آموزش قرآن کریم به افراد مختلف از سنین کودکی گرفته تا بزرگسالی و میانسالی می‌پردازم. همچنین، طی این سال‌ها داوری مسابقات قرآن اوقاف در سطح کشوری و نیز مسابقات بین‌المللی قرآن کریم را برعهده داشتم. در حوزه بین‌المللی نیز تاکنون سه دوره داوری مسابقات دارالقرآن‌هایی مانند دارالقرآن اروپا را برعهده داشته و مدرس این دارالقرآن برای بانوان خارج از کشور نیز هستم.
سال ۸۶ ازدواج کرده و صاحب دو فرزند به نام‌های حسنا و امیرحسن هستم که هر دوی ایشان نیز در عرصه علوم قرآنی فعالیت می‌کنند. همسرم نیز در این مسیر همواره پشتیبان و حامی من بوده‌اند و اگر حمایت‌های ایشان نبود، نمی‌توانستم مسیر قرآنی خود را به خوبی طی کنم. از سال 89 به بعد که برای آخرین بار در مسابقات قرآن شرکت کرده و رتبه سوم مسابقات ترتیل کشوری را کسب کردم، حضور در مسابقات را کنار گذاشته و بیشتر به داوری در مسابقات و تدریس علوم قرآنی پرداختم.
در حوزه تحصیلات آکادمیک نیز بنده کارشناسی خود را در رشته کامپیوتر کسب کرده و در ادامه نیز کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته علوم قرآن و حدیث به دست آوردم که این مهم توفیقی از جانب خداوند متعال بود. عنوان رساله ام در دوره دکتری نیز «اثرگذاری جنسیت در تفسیر با مطالعات رویکردی آیات ازدواج و طلاق قرآن» بود. در ادامه نیز با انجمن مطالعات قرآنی، اسلامی آشنا شده و عضو آن شدم و در این مسیر با اساتید فراوانی آشنا شده و رساله خود را در ادامه به اتمام رساندم. در حال حاضر نیز مشغول به تحقیق و مطالعه در علوم قرآنی بوده و در کنار آن نیز به قرائت قرآن کریم می‌پردازم.
ایکنا ـ در مورد رساله دکتری خود توضیحاتی ارائه بفرمایید.
همانطور که عرض کردم، عنوان رساله دکتری بنده «اثرگذاری جنسیت در تفسیر» با مطالعات رویکردی آیات ازدواج و طلاق قرآن است. این موضوع با علوم اجتماعی و مطالعات زنان و علوم قرآن و حدیث مرتبط است. بحث جنسیت در تعریف علوم اجتماعی بر خلاف تعریف عوام، مربوط به قوانینی است که هر جامعه برای مردان و زنان خود وضع می‌کند. به همین دلیل، مفسران با توجه به شرایط زیستی خود که مرتبط با جنسیت نیز است، به نگارش تفسیر خود می‌پردازند. برخی مفسران می‌توانند نظرات فراجنسیتی ارائه دهند و برخی دیگر نظرات خود را تحت تأثیر قوانین جنسیت بیان می‌کنند.
بنده در این حوزه تفاسیر را به چهار دسته سنتی، سنتی ـ نوگرا، روشن‌فکرانه و فمینیستی تقسیم‌بندی کردم که مفسران قرآن کریم ذیل هر کدام از این مجموعه‌ها به تفسیر آیات الهی پرداخته‌اند. موضوع مهم این است که بتوانیم مفسرانی که برداشت‌های فراجنسیتی دارند را از دیگران تمیز و تشخیص دهیم. برای مثال در رابطه با آیات طلاق نظرات کمتری ارائه شده، اما بنده در این زمینه وارد عمل شده و در مشورت با اساتید مختلف، نظرات خود را به عنوان یک بانو ارائه دادم؛ لذا می‌توان با توجه به ظرفیت آیات نسبت به ارائه نظر در این زمینه اقدام کرد.
ایکنا ـ آیا زندگی خانوادگی و نقش مادری و همسری باعث ایجاد وقفه در زندگی قرآنی شما نشده است؟
در مجموع، پیمودن مسیر قرآنی برای بانوان دشواتر است؛ چراکه مهمترین مسئولیت زنان جامعه ما پرداختن به امور خانواده است. بانوان جامعه باید تحت هر شرایطی یعنی چه خانه‌داری و چه فعالیت بیرون از منزل، به مسئولیت خانوادگی خود متعهد و مقید باشند. در زمینه رشد و تربیت فرزندان، اولین کسی که باید در کنار ایشان باشد، مادر خانواده است؛ لذا بانوان مسیر دشواری را پیش رو دارند و حضور یک همراه خوب در کنار ایشان بسیار مؤثر است. بنده به شخصه عرض می‌کنم که اگر حمایت‌های همسرم نبود، نمی‌توانستم در این مسیر به خوبی گام برداشته و موفق باشم.
سال ۹۳ مسئولیت یک مؤسسه قرآنی را برعهده داشتم که شاگردان فراوانی را در سطح استان پوشش می‌داد، اما کار به جایی رسید که همسرم از من خواست که با توجه به شرایط فرزندان، از این کار صرف نظر کنم و من این کار را انجام دادم و مؤسسه را واگذار کردم. البته ترک مؤسسه برای من بسیار دشوار بود، اما با توجه به مسائل خانواده، این کار را انجام دادم و از این عمل راضی بودم. با توجه به همین شرایط بود که همسرم در ادامه با من همراهی کرد و زمینه را برای رشد و توسعه فعالیت‌های قرآنی من هموار کرد؛ لذا تلاش بانوان در کنار خانواده، انرژی مضاعفی نسبت به آقایان می‌طلبد، اما زمانی که این تلاش‌ها به نتیجه می‌رسد، شیرینی و شعف فراوانی در بانوان ایجاد می‌کند.
ایکنا ـ بانوان ایرانی تا چه میزان در ترویج فرهنگ انس با قرآن در جامعه مؤثرند؟
بانوان جامعه اسلامی ما در اولین قدم می‌توانند مبلغ و مروج قرآن در میان خانواده خود باشند. همین که بانوان ایرانی آیات قرآن کریم را از همان کودکی و حتی از دوران جنینی برای فرزندان خود قرائت می‌کنند، اثرگذاری فراوانی در خانواده و سپس، در جامعه خواهند داشت. بانوان می‌توانند زنجیره قرآنی را از خانواده به جامعه گسترده کنند. خداوند در آیات سوره مبارکه تحریم، از بانوان مثال آورده است. آن‌چنان جایگاه زن در جامعه مؤثر بوده که خداوند برای ارائه مثل‌های قرآنی از بانوان نمونه آورده است.
اگر به جایگاه قرآنی و فرهنگی زنان جامعه بها داده شده و بانوان جامعه مورد حمایت قرار گیرند، اثرگذاری ایشان در میان جامعه به ویژه نسل نوجوان و جوان مضاعف خواهد شد. امروز با توجه به هجمه شدید فرهنگی که از سوی دشمنان ایجاد شده، اگر بتوانیم خیمه قرآنی را از سوی بانوان و مادران قرآنی در جامعه برپا کنیم، حتما در برابر دشمنان ایستادگی کرده و می‌توانیم تهاجمات ایشان را خنثی کنیم. امروز بزرگترین مجموعه‌ای که باید به این مهم بپردازد، آموزش و پرورش است. امیدوارم که مسئولان جامعه بیش از پیش به بانوان کشور بها دهند تا اثرگذاری بیشتری در زمینه ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه داشته باشند.
ایکنا ـ بانوان فعال در زمینه قرائت قرآن کریم به چه حمایت‌هایی نیاز دارند؟
ما باید جامعه زنان را به صورت مشخص، جامعه خود بانوان بدانیم. همیشه این‌گونه مسائل در جامعه مطرح می‌شود که برای مثال سطح تلاوت بانوان از آقایان پائین‌تر است. از جهت دیگر آقایان قاری صاحب محبوبیت، رسانه، مسجد، منبر و میکروفون هستند، اما یک قاری بانو همیشه در پرده غیبت است. امروز آقایان به اندازه کافی صاحب رسانه در حوزه قرائت هستند، اما بانوان چنین رسانه‌ای در اختیار ندارند. این مسئله حتما باعث دلسردی بانوان قاری به ویژه نسل جوان می‌شود. امروز باید محافل کاملا رسمی برای بانوان برپا شده و سازمان اوقاف متولی برگزاری این محافل شود.
بسیاری از بانوان قرآنی کشور سال‌های سال تلاش می‌کنند و در نهایت ممکن است رتبه دومی را در یک رشته قرآنی به ویژه قرائت قرآن کسب کنند؛ لذا سازمان اوقاف باید وارد میدان شده و نسبت به برپایی محافل قرآنی ویژه بانوان در مناسبت‌های مختلف اقدام کند. رسانه ملی نیز می‌تواند در این زمینه فعال شده و حتی تلاوت‌های بانوان را با ایجاد اپلیکیشن‌های مختلف پوشش دهد. باید بدانیم که تلاش بانوان در مسیر قرآن دو برابر آقایان است؛ چراکه برای ایشان بحث فرزندداری و خانواده نیز در میان است.
بانوان قرآنی کشور مستحق دیده شدن و توجه هستند. پخش تلاوت‌ها، برگزاری محافل قرآنی بانوان، ایجاد فضا برای ارائه قرائات مختلف، ایجاد مهد‌های کودک برای نگهداری کودکان در حین تلاوت مادران و ... از جمله مطالبات بانوان قرآنی جامعه است که باید پیگیری شود تا عرصه قرآنی ایشان فعال مانده و رشد بیشتری کند. امروز باید شرایطی فراهم شود که محافل قرآنی بانوان به صورت آتش به اختیار از سوی نهاد‌های مختلف برگزار نشود؛ چراکه بانوان باید جایی برای عرضه داشته‌های قرآنی خود داشته باشند.
گفت‌وگو از فاطمه بختیاری
انتهای پیام