شفقنا افغانستان – خلیلالرحمان حقانی، سرپرست وزارت مهاجران و عودتکنندگان طالبان در یک حملهی انتحاری کشته شد؛ حملهای که طالبان آن را «ناجوانمردانه» و کار «خوارج» دانست، اما مخالفان آن را ناشی از بازی تاج و تخت «امیر» و «وزیر» دانستند.
به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان، خلیلالرحمان حقانی در حملهی یک مهاجم انتحاری در مقر آن وزارت با شماری دیگر از افراد نزدیک خود، کشته شد.
عکسهای منتشر شده از دوربینهای مداربسته نشان میدهد که مهاجم با عبور از «اسکنر»های امنیتی وزارت مهاجران طالبان، خود را به داخل مسجد این وزارت رسانده و منتظر خلیلالرحمان حقانی بوده است.
طالبان ساعاتی پس از وقوع این حمله با نشر یک اعلامیهی رسمی، اعلام کرد که خلیلالرحمان حقانی در یک حملهی «ناجوانمردانه» کشته شد.
در اعلامیهی طالبان، «خوارج» مسئول این حمله دانسته شد؛ اصطلاحی که طالبان برای گروه داعش استفاده میکند.
داعش چند ساعت بعد از اعلامیهی طالبان، مسئولیت این حمله را به عهده گرفت و مهاجم را فردی به اسم «ابوعثمان خراسانی» معرفی کرد.
«وزیری که تفنگ از شانه نگذاشت»
خلیلالرحمان حقانی، عموی سراجالدین حقانی و از اعضای برجستهی شبکه حقانی بود و نقش محوری در حملات انتحاری این گروه در بیست سال اخیر در افغانستان داشت.
او پس از بازگشت طالبان به قدرت، بهعنوان سرپرست وزارت مهاجرین و عودتکنندگان تعیین شد؛ وزارتی که هیچ نقش نظامی ندارد و تمام فعالیت آن برای افراد غیرنظامی است.
اما خلیلالرحمان حقانی از اولین روز ورود به کابل تا روزی که کشته شد، تفنگ را هیچگاه از شانه نگذاشت و حتا در دیدارها با دیپلماتهای خارجی، مسلح حضور مییافت.
حضور مسلحانهی او در تمام نشستها و جلسات بارها مورد انتقاد قرار گرفته بود، اما ظاهراً رهبران طالبان نتوانستند او را قناعت بدهند که تفنگاش را زمین بگذارد.
آگاهان میگویند که او مدام در ترس از هدف قرار گرفتن و ترورشدن زندگی میکرد و به همین دلیل هیچگاه تفنگاش را از خود دور نمیکرد.
منابع امنیتی در حکومت پیشین افغانستان میگویند که خلیلالرحمان حقانی نقش کلیدی در اختطاف و گروگانگیری افراد از سوی شبکهی حقانی و باجگیری در بدل رهایی آنان داشت.
به گفتهی این منابع، او از جمله در اختطاف اعضای خانوادههای تاجران و سرمایهداران و شماری از شهروندان خارجی دست داشت.
منابع میگویند که او از این طریق برای شبکهی حقانی پول و امکانات فراوان تأمین میکرد و به همین دلیل همواره ترس از انتقامجوی و حملات انتقامجویانه داشت.
او همچنین در فهرست تحریمهای سازمان ملل متحد قرار داشت و پولیس فدرال امریکا نیز پنج میلیون برسرش جایزه تعیین کرده بود.
«بازی تاج و تخت امیر و وزیر»
گروه داعش مسئولیت کشتن خلیلالرحمان حقانی را به عهده گرفته است، اما شماری از سیاستمداران و شهروندان افغانستان میگویند که ترور او ناشی از تشدید اختلاف داخلی میان شبکهی حقانی به رهبری سراجالدین حقانی و جناح قندهار به رهبری هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان است.
خلیلالرحمان حقانی درست دو روز پس از آن کشتهشد که سراجالدین حقانی در یک نشست در کابل، از وضعیت حکومت داری طالبان تحت رهبری هبتالله آخندزاده انتقاد کرد و گفت که وضعیت به مرحلهای رسیده است که نظام طالبان به سوالهای مردم جواب ندارد و برخی همقطاران خود را به «انحصار و بدنام کردن دین اسلام» متهم کرد.
او گفت: «این تصور اشتباه را نباید داشته باشیم که اگر حاکم هستیم، مردم حتما هر حرف ما را بپذیرند وگرنه زمین به آسمان میخورد. در نمایندگی از دین نباید برخورد انحصاری داشته باشیم و فقط خود را نماینده آن بدانیم. مردم افغانستان چندین دهه قربانی دادهاند تا دین اسلام را حفاظت کنند.»
شماری از رسانهها گزارش دادهاند که این انتقادات پس از یک نشست دو روزه بینتیجه میان هبتالله آخندزاده و سراجالدین حقانی در قندهار، مطرح شده است.
بر اساس این گزارشها، سراجالدین حقانی با هبتالله آخندزاده در مورد مسائل سیاسی و نحوه حکومتداری گفتوگو کرده است، اما دو طرف نتوانسته است قناعت همدیگر را حاصل کنند.
حالا سیاست مداران میگویند که اختلافات بهحدی جدی شده است که طالبان اقدام به حذف فیزیکی همدیگر میکنند.
پیش از این نیز گزارشهای متعددی از اختلاف داخلی میان رهبران طالبان برسر توزیع قدرت و منابع مالی منتشر شده است، اما طالبان این انتقادات را رد کردهاند و خود را گروه واحد دانستهاند.
خلیلالرحمان حقانی بلندپایهترین مقام طالبان است که در سه سال اخیر کشته شده است.
کشتهشدن او برای طالبان، بهویژه شبکه حقانی پیامدهای بسیاری خواهد داشت و به احتمال زیاد اختلافات داخلی را میان طالبان مشرقی و جنوبی بیش از همیشه تشدید خواهد کرد.