طبعا با افزایش قیمت سوخت، هزینه تمامشده پرواز زیاد میشود و میتوان انتظار داشت که قیمت بلیت هم افزایش یابد. طبعا این سوال مطرح میشود که هزینه سوخت هواپیما، چه مقدار از هزینه یک بلیت است؟
با یک جستوجوی اینترنتی ساده میتوان دریافت که یک هواپیمای متوسط در هر ۱۰۰کیلومتر و به ازای هر مسافر ۳.۵لیتر سوخت مصرف میکند. به بیان دیگر برای پرواز تهران مشهد که حدود ۱۰۰۰کیلومتر است، سهم هر مسافر حدود ۳۵لیتر سوخت خواهد بود. با در نظر گرفتن سن بالای ناوگان هوایی کشور، میتوان عدد ۴۰لیتر سوخت برای هر مسافر را بهعنوان تخمین دست بالا در نظر گرفت. اینک که قیمت سوخت جت ۶۰۰تومان بر لیتر است، هزینه سوخت پرواز تهران مشهد حدود ۲۴هزار تومان میشود. این در حالی است که قیمت متوسط بلیت در این مسیر حدود ۲.۵میلیون تومان است. بنابراین با ۱۱برابر شدن قیمت سوخت جت، هزینه سوخت به حدود ۲۶۵هزار تومان خواهد رسید.
به این ترتیب پیش از افزایش قیمت سوخت جت، از هزینه ۲.۵میلیون تومانی بلیت تهران مشهد، کمتر از یک درصد یعنی حدود ۲۴هزار تومان هزینه سوخت و ۲.۴۷میلیون تومان آن سایر هزینهها و سود شرکت هواپیمایی خواهد بود.
با ۱۱برابر شدن قیمت سوخت جت، سایر هزینههای هواپیمایی از قبیل نیروی انسانی و هزینههای فرودگاهی و... تغییر خاصی نمیکند. لذا برای حفظ همان مقدار سود قبلی ایرلاینها، کافی است بخش مربوط به افزایش قیمت سوخت جت را به قیمتهای قبلی اضافه کنیم تا به رقم ۲.۷۳۵میلیون تومان برسیم. به این ترتیب ۱۱برابر شدن قیمت سوخت جت حداکثر منجر به افزایش ۱۰درصدی قیمت بلیت خواهد شد.
سوال دیگری که مطرح میشود این است که آیا این افزایش قیمت اثری بر تورم کلی کشور یعنی میزان افزایش شاخص عمومی قیمتها خواهد داشت یا خیر؟ میتوان با تحلیلهای فنی جواب دقیقی به این سوال ارائه کرد ولیکن جواب کوتاه این است که این اثر بسیار ناچیز است. توضیح آنکه بر اساس آمارهای رسمی کشور، سهم هزینه سفرهای هوایی در مجموع هزینههای خانوار حدود ۰.۷درصد است. لذا با ۱۱برابر شدن قیمت سوخت جت، هزینه بلیت ۱۰درصد افزایش مییابد و کل هزینه خانوار حدود ۰.۰۷درصد اضافه میشود. بنابراین، این افزایش قیمت بلیت اثر بسیار اندکی بر تورم عمومی کشور خواهد داشت.
با توجه به اینکه اکثر اقشار آسیبپذیر کشور وسع مالی کافی برای سوار شدن به هواپیما را ندارند و اثر ناچیزی که این افزایش قیمت بر عموم جامعه علیالخصوص محرومان دارد، عقل و عدالت حکم میکنند که هر چه زودتر این افزایش قیمت سوخت جت در راستای تحقق عدالت، عملیاتی شود.
*پژوهشگر اقتصاد